چالاكڤانێن سۆشیال میدیایێ كینە؟
عەبدولرەحمان بامەرنی
هەر چەندە ئەڤێن دەستێ نڤیسینێ هەین و پێشتر گوتارێن وان د رۆژنامە و گۆڤاران دا جهێ خوەكری، ئەو هزردكەن ئەون چالاكڤانێن سۆشیال میدیایێ نە، مەبەستا من (تۆڕا فەیسبۆكێ، ژبەركو گۆتار ل ڤێ تۆرێ زێدەتر دهێنە خواندن) و نەبتنێ چالاكڤان، بەلكو هزردكەن تۆرەكا وەكی فەیسبۆكێ پێدڤی نڤیسینێن وانە! لێ راستی بیت، نڤیسین بۆ رۆژنامێ و بۆ گوڤارێ و بۆ سۆشیالێ دو تشتێن ژ ئێكجودانە، خوە ئەگەر كەرێن ئێك سێڤ ژی بن. ئەم دشێین هۆسا ژی بێژین، سۆشیالێ جۆرەكێ دییێ نڤیسەری دروست كر، نڤیسەرەكێ ب ئاگەهتر، نڤیسەرەكێ راستە راست و نڤیسەرەك بشێت وێرەكییێ بدەتە خوە و ل بەرامبەری خواندەڤایی راوەستیت و ئەڤا ئەز دبێژم، هەمی نڤیسەران ئەو شیانە نینن و ژێ درەڤن، ژبەركو نڤیسین بۆ رۆژنامێ و گۆڤارێ، جوداترە ژ ئەوا ل سۆشیالێ دهێتە بلاڤكرنێ، ئەز بەحسا كورتیێ و لەزاتییا گەهاندنێ بتنێ ناكەم، بەلكو خواندەڤایێ سۆشیالێ یە ڤی حوكمی ل سەر جۆرێ نڤیسەری ددەت و ئێدی ئەو ژ هەمی كەسان قەبویل ناكەت هەر تشتێ بهێتە نڤیسین ئەو بخوینیت و لدویڤ پیڤەرێن وی، نڤیسەر دهێتە پۆلینكرن و ئەڤ كەسێن نەشێن خوە دگەل سۆشیال میدیایێ بگونجینن، ئەو د رێدا دمینن و رەنگە باشترین نڤیسەرێ بۆ سۆشیالێ میدیایێ بنڤیسیت ژی هندەك سالۆخەت لدەف هەبن. دا بابەتێ من ژی باشتر بگەهیت، ئەز دێ ل سەر هندەك ژ وان سالۆخەتان راوەستم، ئەو ژی، نڤیسەر دڤێت راستە راست بابەتێ وی بڤێت بگەهینت، بێ چەپ و چیر و كورت و بێ شرۆڤەكرن، زمانەكێ سادە و هەمی كەس تێبگەهن و وێرەكی و دیتنا نڤیسەری دگەل بیت، چارەسەری دگەلدا هەبیت، ئەگەر بابەت رەخنەیی بیت و دیسا بشێت پرسیارێ ژی لدەف خواندەڤایی دروست بكەت، تا كو ئەو نڤیسینا هەنێ بشێت كونتاكێ دگەل خواندەڤای دروست بكەت.
بۆچی من گۆت هەمی نڤیسەر نەشێن خوە دگەل سۆشیال میدیایێ یان خواندەڤایێ نوی بگونجینن؟ ئەڤا ئەز دێ نڤیسم ژی ژ سەربۆرێن من یێن نڤیسینێ نە چ وەك رۆژنامە و گۆڤار یان ژی سوشیال میدیا و ل رۆژنامێ و گۆڤارێ، نڤیسەر خوە پاراستیتر دبینیت و ناكەڤیتە بەر گەنگەشا هەر كەسێ هەی، د رۆژنامە و گۆڤارێ دا ئەگەر خواندەڤایەكی دیتنەكا جوداتر ژی هەبیت، دێ دیتنا وی بۆ وی بتنێ بیت، لێ د سۆشیال میدیایێ دا هەمی تشت جودایە، خواندەڤان و كەیفا خوە، ئەو چاوان تێدگەهیت و ئەو چاوا رەخنێ دگریت و گەلەك ژ نڤیسەران وێرەكیێ نادەنە خوە، ژبەركو وان بۆ خوە جیهانەكا داخستی دروستكرینە و ب بەهانەیێن جودا، ئەو دبێژن ئەڤە نڤیسینێن مە و بلا خواندەڤان لدویڤ نڤیسینێن مە بگەریت، رەنگە بارەكا مافی دگەل واندا هەبیت، لێ د هەمان دەمدا ئەو رەڤینە ژ راستییێ، مەبەستا من رەڤینە ژ خواندەڤایی، رەڤینە ژ ڤێ جیهانا نوی و ڤێ تەكنەلۆژیا جیهان سەرسام كری، ژبەركو ئێدی دخوازیت نڤیسەر بۆ خواندەڤایی بنڤیسیت و بزانیت خواندەڤای چ ژوی دڤێت و ئەز باوەردكەم دێ گەلەك گوهۆرینان ب سەر ئەوا ئەو دنڤیسیت دا ئینیت، ئەز بەحسا گەهاندنێ دكەم و دڤێت نڤیسەر وێ وێرەكیێ ژی بدەتە خوە، ئەو بكەڤیتە بەرامبەری خواندەڤایی و بزانیت ئاستێ تێگەهشتنا وی چەندە، ئاستێ تێگەهشتنا وی بۆ نڤیسینا وی مەبەستا من، دەربرین و دارشتنا وی بۆ بابەتێ وی، خوە ئەگەر چەند یێ كورت ژی بیت و بوچی من دمانشێتێ ڤێ گوتارێ دا نڤیسی چالاكڤان و نە نڤیسەر؟ ئەڤە ژی ئێك ژ جوداهیانە، بۆ سوشیال میدیایێ دڤێت نڤیسین یا راستە راست بیت، هەر وەكو نڤیسەر دگەل خواندەڤایی یان وەرگری د ئاخڤیت و دڤێت رێكێن چارەسەریێ ژی دگەلدا هەبن و دگەل چالاكڤانی ئەڤ تشتێ هەنێ زێدەتر دروست دبیت، ژبەركو چالاكڤان یێ فێرە دگەل وەرگری دكەڤیتە دانوستاندنێ و دیتن و بوچوونێن وی وەردگریت، لێ نڤیسەر فێری ڤێ چەندێ نەبوویە، وی هەر یا دیتی بابەتێ خوە نڤیسی و یێ هاتیە بلاڤكرنێ و كێم جاران دیتن و رەخنە ل سەر ئەوا وی نڤیسی یا هاتیە گرتنێ و چ جارەكێ نەكەفتیە بەرامبەری خواندەڤایێ خوە و بزانیت وی چ ژ وی دڤێت ئەو بنڤیسیت و چ جارەكێ ژی فێر نەبوویە خواندەڤایێ وی ل بەرامبەری ئەوا وی نڤیسی راوەستیت و رەخنێ لێبكەت، نە بتنێ كەسەك بەلكو دەهان كەس كومێنتێن خوە یێن رەخنەیی ئاراستەیی وی بكەن و ئەگەر مەبڤێت نڤیسەرێ مە ژی قەرقۆدێ وی بۆ خوە دروستكری دەركەڤیت و ل بەرامبەری خواندەڤایێ خوە راوەستیت، كو هەر دەم ئەو گازندا دكەت خواندەڤا نینە، دڤێت بزانیت خواندەڤایێ وی چ ژ وی دڤێت؟
