ئه‌ڤرۆ، بێوار شكری:
ده‌مێ زارۆ ده‌ڤێ خوه ڤه‌دكه‌ت و نه‌شێت ئه‌زمانێ خوه بگه‌هینته پانكا ده‌ڤێ خو ئه‌و زێده‌گوشت یێ هه‌یی و پێدڤیه ب زووترین ده‌م بهێته برین و چ زیان نینن، به‌رۆڤاژی هندی گیرۆبیت زیانێن وی پترن، 70% ژ نه رێك و پێكیا ددانا بو گرێدانا ئه‌زمانی دزڤریت.
د.ئیحسان مه‌نسور، تایبه‌تمه‌ندێ چاره‌سه‌ركرنا ده‌ف و ددانا دیاركر ئاریشه‌یا گرێدانا ئه‌زمانی گه‌له‌ك یا به‌ربه‌لاڤه ل ده‌ف خه‌لكی و ب تایبه‌تی ل ده‌ف زارۆیان، چونكو زارۆیێن نوكه لڤینێن وان دكێمن و و گرێدانا ئه‌زمانی گه‌كه‌ك كارتێكرنێن خراب هه‌نه ل سه‌ر هه‌موو سه‌رۆچاڤا ب تایبه‌ت شویلاك و ددانا، و گۆت: گرێدانا ئه‌زمانی ئه‌وه ده‌مێ ئه‌زمان ژلایێ سینگی ڤه ل خارێ دگه‌ل قاعیدا ده‌ڤی، گه‌له‌ك جارا وه‌ك زێده‌گوشته‌كی یا هه‌ی و ئه‌و زێده گوشته وه‌لێ دكه‌ت كو ئه‌زمان نه‌شێت بگه‌هیته پانك یان سه‌قفێ ده‌ڤی ده‌مێ ده‌ڤێ خوه ڤه‌دكه‌ت، ب ڤێ رێیی دزانین زارۆ پێدڤی ب برینا وی زێده گوشتی هه‌یه، و گوتژی: ده‌مێ زارۆ ده‌ڤێ خو ڤه‌دكه‌ت و شیا ئه‌زمانێ خو بگه‌هینته پانكا ده‌ڤی ئه‌وی چ ئاریشه نینن، به‌لێ ئه‌گه‌رنه‌شیا بتایبه‌تی ئه‌گه‌ر ژ نیڤا مه‌سافێ نه‌بوری پێدڤیه ب زووترین ده‌م سه‌ره‌دانا نۆشدارێ ددانا بهێته‌كرن دا ئه‌و زێده گوشته بهێته برین، خو ئه‌گه‌ر ژیێ زارۆیی ئێك رۆژ ژی بیت چ زیان نینن و هندی گیرۆبیت زیانێن وی پترن.
د.ئیحسان مه‌نسور، دیاركر ژی دڤی حاله‌تی دا گه‌شه‌كرنا شویلاكا ب دروستی ناهێته‌كرن و ژ به‌ر ڤی چه‌ندێ هه‌ناسه‌دانا وان كه‌سا دێ یا لاوازبیت، و گه‌له‌كا ئه‌م دبینن د ژیه‌كێ بچووك دانه و دبن چاڤێن وان دا ره‌شاتیه‌ك هه‌یه، و ره‌شاتیا بن چاڤا بو دو ئه‌گه‌را دزڤریت، ل ده‌ف مه‌زنا بو كێمبونا كولاجینا ژ ئه‌گه‌رێ ژیێ وان دروست دبیت و ل ده‌ف زارۆكا رامانا وێ ئه‌وه ئه‌و ئوكسجینا بو مه‌ژی دچیت وه‌ك پێدڤی نینه و رێژا وێ یا كێمه و پێدڤیه دووڤچونه‌ك بو بهێته‌كرن دا ئه‌گه‌رێن وێ بهێنه زانین، و گوت: 70% ژ نه رێك و پێكیا ددانا بو گرێدانا ئه‌زمانی دزڤریت و ئه‌گه‌ر زوو بهێته برین زارۆ دێ ژ گه‌له‌ك ئاریشا دووربیت، ب تایبه‌ت ئاریشێن هه‌ناسه‌دانێ و یا دوێ كو رۆژانه ئه‌م دبینن ل ده‌ف خه‌لكێ مه ئه‌وه ددانێن وان نه د رێخستی و رێك و پێكن و هه‌ر ئێك یێ بو لایه‌كی چووی یان ل سه‌ر ئێكن، ده‌مێ شویلاك ب دروستی چێنه‌بیت و مه‌زن نه‌بیت ده‌ڤ ژی دێ یێ بچووك بیت و تێرا هه‌موو ددانا ناكه‌ت و هه‌ر ددانه‌ك دێ ل رێیه‌كێ گه‌ریێت دا ب ده‌ركه‌ڤیت، و هنده‌ك د مینن دناف شه‌ویلاكی دا و پێدڤی ب نشته‌رگه‌ریا دبن و دبنه ئاریشه، و ئه‌م دشێن ڤان هه‌موو ئاریشا چاره‌سه‌ركه‌ین ب رێیا پشكنینا هه‌ر ژ رۆژێن ده‌سپێكێ و ره‌نگه ل هنده‌ك ژیێن مه‌زن ژی بشێن بكه‌ن به‌س ل زارۆكینیێ هه‌موو كونترۆل دده‌ستی مه‌دایه.
د.ئیحسان مه‌نسور، تایبه‌تمه‌ندێ چاره‌سه‌ركرنا ده‌ف و ددانا گوت: ده‌ف ژ ددان و ئه‌زمان و لێڤا پێكدهێت و ڤان هه‌موویا هاوكێشه‌كا سرۆشتی یا هه‌یی، بوچی ددان ل جهێ خو بو نه ل جهه‌كێ دی، ئه‌ف چه‌نده ژ ئه‌نجامێ دوو هێزانه یا ئه‌زمانی و یا لێڤێ، و كارێ هه‌ر دوو هێزا ئه‌وه ددان ل وی جهی بیت و ده‌مێ ئێك ژ ئێكی بهێزتر بیت ددان ل جهێ خو نامینت و ره‌نگه بو پێش پان پاش بچیت، ئه‌وێن لێڤێن وان بهێزتر ژ ئه‌زمانی ددانی دبه‌نه پاش و به‌رۆڤاژی، و گوت: پێدڤیه نۆشدارێ ددانا ب به‌رده‌وامی و هه‌ر شه‌ش هه‌یڤا جاره‌كێ پشكنینا بو ده‌ڤێ زارۆكی بكه‌ت چونكو هه‌تا 18 سالیێ پێدڤیه نۆشدارێ ددانا ببینت، چونكو ئه‌ف چه‌نده نه كارێ دایك و بابا یه بزانن، ژبه‌ر هندێ پێدڤیه نۆشدارێ ددانا وێ هاوكێشێ ببینت، و ئه‌گه‌ر ئه‌ڤا مه‌گوتی نه‌هاته چاره‌سه‌ركرن ده‌مێ زارۆ مه‌زن دبیت دێ ددانێن وی توشی نه‌رێكخستنێ بیت و هه‌ر ئێك دێ بخو چیت، و گوتژی: د ئه‌نجمادا دێ ئاریشه‌یێن هه‌ناسه‌دانێ بو چێبن، و ئه‌م گه‌له‌ك زارۆیا دبینن هه‌تا مه‌زن دبن چونكو ئاریشه‌یێن ددانا هه‌نه سه‌رۆچاڤێن وان نه دروستن، و ساخله‌میا وان ژی نه یا باشه، گه‌له‌ك جارا دێ ئاریشه‌یێن مه‌عیده‌یی ژی بو چێبن چونكو به‌رده‌وام ده‌ڤێ وی یێ هشكه و هه‌ناسا وی به‌رده‌وام ب رێیا ده‌ڤی یه نه ب رێیا دفنێ یه بتنێ و تڤیا چاره‌سه‌ری بو بهێته‌كرن.
نيشاندان