ئێكه‌تی نه‌شێت زارڤه‌كرنا ئه‌ردۆگانی بكه‌ت.!
غیاس خالد زێباری
د ڤان سالێن داویێ دا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپا و ب تایبه‌ت ئه‌ندامێن ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپی، ل سیاسه‌ت و ره‌فتارێن توركیا دلگرانن و زۆر جاران ئاستێ په‌یوه‌ندیێن هنده‌ك ژ وان گه‌هشتینه ئاسته‌كێ نزم، ب تایبه‌ت پشتی داگیركرنا پشكه‌كا رۆژئاڤایا كوردستانێ و دانانا ده‌ڤه‌كا ئارام ژلایێ توركیا و كورشتن و ئاواره‌بوونا خه‌لكه‌كێ زۆرێ وان ده‌ڤه‌رێن توركیا داگیركری و پشته‌ڤانیا توركیا بۆ گرۆپێ توندڕه‌وێ ئۆپۆزسیۆنا توركیا ب ناڤێ له‌شكرێ سووریا یێ دیمۆكرات، چونكی چه‌كدارێن ڤێ گرۆپه‌ی خه‌لكه‌كێ سڤیل ب درنده‌ترین شێواز كوشتنه و ئه‌شكه‌نجه‌دانه. كو بووینه جهێ نه‌رازیبوونا هژماره‌كا وه‌لاتێن ئه‌ورۆپا و رێخستنێن مافێن مرۆڤ، به‌رامبه‌ر نه‌رازیبوونا ڤان وه‌لات و رێخستنا سه‌رۆكێ توركیا به‌رده‌وام گه‌فێن ڤه‌كرنا سنوورێ خوه به‌رامبه‌ر په‌نابه‌ر و چه‌كدارێن تیرۆرستێن داعش بۆ ئه‌ورۆپا كرینه، ره‌نگه ڤان گه‌فان هه‌تا راده‌یه‌كی ترس ل سه‌ر وان وه‌لاتێن دروستكر بیت و ببیته ئه‌گه‌رێ بێده‌نگیا وان به‌رامبه‌ر وان هه‌می پێشێلكاریێن توركیا. چونكی ڤه‌كرنا سنۆرێن توركیا ل هه‌مبه‌ر په‌نابه‌ر و چه‌كدارێن داعش دێ مه‌ترسیێن ئێمناهی و ئابووری و جڤاكی ل سه‌ر ئه‌ورۆپا دروست كه‌ن، د ڤان گه‌فان دا توركیا ژ سێ لایه‌نان قازانج كر:
1ـ بێده‌نگكرن یان كێمكرنا ده‌نگێ وان وه‌لاتان به‌رامبه‌ر پێشێلكاریێن توركیا به‌رامبه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ (باكوورێ رۆژهه‌لاتێ) سووریا.
2ـ بجهئینانا پشكه‌كا مه‌رامێن خوه بۆ به‌رفره‌هكرنا سنوورێن خوه و داگیركرنا پشكه‌كا ئاخا وه‌لاته‌كێ خودان سه‌روه‌ری و ئاكنجیكرنا خه‌لكه‌كێ لایه‌نگرێ خوه ل وێ ده‌ڤه‌را داگیركری ب ناڤێ ده‌ڤه‌را ئارام و گۆرینا دیمۆگرافیا ده‌ڤه‌رێ ل دووڤ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه.
3ـ وه‌رگرتنا هه‌ڤكاریان بۆ په‌نابه‌رێن سووری ل وه‌لاتێن ئه‌ورۆپا و سازی و رێكخراوێن نیڤده‌وله‌تی.
راسته ئه‌ڤ سه‌ره‌ده‌ریێن وه‌لاتێ توركیا ل گه‌ل بنه‌مایێن نیڤده‌وله‌تی یێن پاراستنا سه‌روه‌ری و سنوورێن وه‌لاتێن جیران ناگۆنجیت، لێ پرانیا خه‌لكێ توركیا و پارتیێن سیاسی یێن وه‌لاتێ توركیا پشته‌ڤانێن ڤان گاڤێن توركیا نه ئه‌ڤه‌ژی بوویه هانده‌ره‌ك بۆ سه‌رۆك كۆمار و ده‌وله‌تا توركیا بۆ به‌رده‌وامیبوونێ.
وه‌كی ئه‌ز دبینم ئێكه‌تی نشتیمانیا كوردستانێ ژی ب هنده‌ك گه‌فێن بێ بنه‌ما هه‌ول دده‌ت هنده‌ك مه‌رجێن پارتیا خوه ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بسه‌پینیت چ ب به‌رده‌ستبوونا سازیه‌كا ئه‌منی یان پشكه‌كا پێشمه‌رگه‌هێن كوردستانێ، هه‌ر وه‌كی ئه‌وا پشتی راپرسیا سه‌رخۆبوونا هه‌رێما كوردستانێ كری به‌رامبه‌ر كه‌ركووك و ده‌ڤه‌رێن دیتر یێن كوردستانێ ل 16 ئكتۆبه‌را سالا 2017, نهۆ ژی پشتی ده‌مێ چه‌ند رۆژانه ل به‌غدا یا پایته‌ختێ عیراقێ و پرانیا بارێزگه‌هێن باشوورێ عیراقێ خوه‌نیشادانێن به‌رفره‌هێن جه‌ماوه‌ری د به‌ره‌وام داخوازیێن خه‌لكێ عیراقێ ل چاكسازی و گه‌هاندنا پرۆێن خزمه‌تگۆزاری، ده‌نگێن گوهۆرینا سیسته‌مێ سیاسی یێ عیراقێ و ده‌ستوورێ هه‌رده‌میێ عیراقێ هاتینه زێده‌كرن و گڤاشتنه‌كا زۆر ل سه‌ر ده‌سهه‌لاتێ كریه و په‌رله‌مانێ عیراقێ نه‌چار كریه په‌نایێ ببه‌ته به‌ر گوهۆڕینا دستووری.
ئه‌ڤه‌ژی ئه‌گه‌ر سه‌ر بگریت مه‌ترسیێ ل سه‌ر عیراقێ ب گشتی و هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت، چونكی دبیت زۆر لایه‌نێن سیاسی یێن عیراقێ و جادا عیراقێ، عیراقێ ل سیسته‌مێ په‌رله‌مانی و دیمۆكراسی و فیدرالی بكه‌نه سیسته‌مێ سه‌رۆكایه‌تی و ئه‌و به‌ندێن دستووری یێن د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ی بگوهۆرن مینا ماددێ 140 و نه‌هێلانا هه‌رێما كو ئه‌ڤه مژاره‌كا دیتره.
راسته گوهۆرینا دستوورێ عیراقێ ب نه‌رازیبوونا زۆرینه‌یا خه‌لكێ سێ پارێزگه‌هان سه‌رناگریت، لێ ره‌نگه ڤێ جارێ ژی گرۆپێ ده‌ستهه‌لاتدار د ناڤ ئێكه‌تیێ دا گه‌فێن پشته‌ڤانیا گوهۆرینا دستوورێ عیراقێ بكه‌ن و بچنه به‌ره‌یێ شۆفینیێن عه‌ره‌ب ، بۆ ژده‌ستدانانا هه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ستكه‌فتێن نشتیمانی و نه‌ته‌ویێن خه‌لكێ كوردستانێ ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و پارتی دیمۆكراتی كوردستان بكه‌ن به‌رامبه‌ر هنده‌ك ده‌سكه‌فتێن به‌رته‌سكێن حزبایه‌تی و ماددی..!
ژلایه‌كێ دیتر كڤاشتنا ل سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ن كۆ په‌نایێ نه‌به‌نه به‌ر هنده‌ك بریار و قانوونێن گرنگ و پێدڤی یێن د به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی یا كوردستانێ دا وه‌ك قانوونا چاكسایان و پێشمه‌رگه‌هی و سازیێن ئێمناهیێ و نه‌هێلانا چه‌كی د ده‌ستێ خه‌لكی و حزبان دا.
لێ ئه‌ز باوه‌رناكه‌م ئێكه‌تیا نشتیمانی د ڤان داخوازیان دا یا سه‌ركه‌فتی بیت، چونكی به‌روڤاژی توركیا خه‌لكێ وان ده‌ڤه‌رێن ئێكه‌تی بۆ خوه هژمار دكه‌ن (سلێمانی و هه‌له‌بجه و گه‌رمیان ) د وی ئاستی دا بن پشته‌ڤانیا پیلانه‌كا ب ڤی ره‌نگی یا دژی كوردستانێ بكه‌ن. چونكی خه‌لكێ ڤان ده‌ڤه‌ران زۆر قوربانی بۆ ئازادی و رزگاریا كوردستانێ و پاراستنا ڤێ ئه‌زمۆنێ داینه و مه‌حاله بچنه وی به‌ره‌یێ پشكه‌كا ده‌سهه‌لاتدارێن د ناڤ ئێكه‌تیێ دا, ژلایه‌كێ دیتر زۆر سه‌ردێن ئێكه‌تیێ ژی به‌رامبه‌ر حه‌وله‌كا ب ڤی ره‌نگی ئه‌گه‌ر هه‌بیت، دێ هه‌لویست هه‌بیت.
پێدڤی یه په‌رلمان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، ب زووترین ده‌م گاڤێن چاكسازیێن دارایی و كارگێری بكه‌نه قانوون و پراكتیزه‌كرن و پرانیا خه‌لكێ كوردستانێ ئه‌ڤه دڤێت نه‌ك گوهۆڕینا دستوورێ هه‌رده‌مێ عیراقێ و پیلانێن پیلانگێرێن خه‌ونێن ب ڤی ئاوایی دبین دێ شه‌رمزاركه‌ن.
