بارزانیێ نهمر و چارهسهركرنا ئاریشهیێن جڤاكى
سالح محهمهد تهیرۆ
ههر ل درێژهدان ب سهرهاتیێن راستهقینه یێن بارزانیێ نهمر كو ژلایێ ههڤال و ههڤسهنگهر و نێزیكترین كهسێ بارزانیێ نهمر دهێنه ڤهگێران كو ئهو ژى پێشمهرگهیێ دێرین محهمهد شهریف حهجى محهمهد شهریف ئاكرهیى یه، ئهڤێ جارێ بۆ مه چاوانیا سهرهدهریا بارزانیێ نهمر ل سهر كێشهیێن جڤاكى هاته ئهزمان وهها گۆت: ههردهم بارزانیێ نهمر و ههول و بزاڤێن وى ئهو بوون كو ئهڤ مللهته ب ئاشتى و ئارامى و ئازادى و پێكڤه ژیان و وهكههڤى بژین، چو دهمهكێ ژى نهدڤیا كو ناكۆكى و ئاریشه و ههڤركى دنێڤ جڤاكى دا ههبن، لێ ل ناڤ ههر مللهت و جڤاك و خێزانهكێ دا ئاریشه دروست دبن و ئهڤه سروشتێ ژیانێ یه، تاكو بزڤرینهڤه بۆ سهر مهبهستا بابهتى كو ئهو ژى چاوانیا سهرهدهرى و چارهسهركرنا ئاریشهیێن جڤاكى یه ژلایێ بارزانیێ نهمر ڤه كو ههروهكى ئاكرهیى بۆ مهڤهگێرایى و گۆتى:
ههر ئاریشهیهكا جڤاكى گههشتبا بارزانیێ نهمر دا ب ههمى رهنگهكێ ههول و بزاڤان كهت بۆ چارهسهریا ئهوێ ئاریشهیێ و ب چو رهنگهكێ ژى نهدڤیا ئهو ئاریشهیا مهزنتر ببیت و ئارمانجا وى ژى ژ بلى پێكڤهژیانێ ئهو بوویه كو د ڤێ ئاریشهیێ دا ماف بگههیته مافخواران و ئاریشه مهزنتر نهبیت، ل دهمێ كو ئاریشه دگههشته بارزانیێ نهمر زوى ب زوى بریار نهددا و بهریا دهست ب چارهسهكرنا ئاریشهیێ كربا دا چهند كهسهكان دهست نیشان كهت و دا كهرهم كهت و بێژیته وانا ههرن و ب هووورى لێكۆلینهڤێ ل سهر چاوانیا روودانا ئاریشهیێ بكهن ژ ههردو ئالیانڤه و راستى و دروستیا روودانێ بزانن بێ فهرق و جوداهى و راستیا وێ بۆ من بینن.
پشتى كو لیژنهیێ لیكۆلینهڤه دكر و ئهنجامێن وى ب راستى و دروستى دا گههیننه دهستێ بارزانیێ نهمر، پاش بارزانیێ نهمر ب جودا جودا دا گازى ههردو لایهنێن خودانێن ئاریشهیێ كهتن كو راستى و دروستیا روودانێ ب ڤى رهنگى بوویه و گههینته وان و پاش دا لیژنهیهكا دى پێكئینیت ل دانهعهمرێت ههردو لایهنان و مامۆستایهكێ ئایینى و دادوهرهكێ ژى دا بهرههڤكهت ههم وهكو شهریعهتێ ئیسلامێ و وهكو قانوون ژى كا ئهوێ زولم لێهاتیهكرن ژ ههردو ئالیێن ئایینى و قانوونى ڤه ههتاكو مافێ وى بهێته زڤراندن و ئهوێ زولمكرى ژى بگههیته مافێ خوه و بریارا دووماهیێ ژى بریارا لیژنێ بوویه و چ بریار هاتبادان دا ئهو بریار بیت و ههلبهت بریار ژى دا یا دادوهرانه بیت، ئهڤه ژى ل وى سهردهمى دهاته كرن كو خودانێن ئاریشێ ڤیابا ل سهر دهستێ بارزانیێ نهمر ئاریشهیا وان هاتبا چارهسهركرن.
محهمهد شهریف حهجی محهمهد شهریف ئاكرهیى نموونهكا چارهسهركرنا ئاریشهیهكێ ڤهگێرا و گۆت: ل سالا 1970 و ل دهڤهرا بالهكایهتیێ ئاریشهیهك هاته روودان دنێڤبهرا عهشیرهتا بۆلى و عهشیرهتا بابۆلیان و ل سهر شهره (…….) یهكێ شڤانهكێ بۆلیان مرۆڤهك ل بابۆلیان كوشت، ب راستى ب كوشتنا ئهڤى مرۆڤى بارزانیێ نهمر گهلهك دلتهنگ و عاجز بوو و كهرهم كر و گۆت: من هیچ دهمهكێ نهزانى یه كو مرۆڤ ل سهر گیانهوهرهكێ بهێته كوشتن كو ئهڤه جهێ داخێ یه، لێ یا ل سهر مه ئهوه ئهم ههول بدهین زوو ڤێ ئاریشهیێ چارهسهر بكهین و نههێلین مهزنتر ببیت و ماف بگههیته خودان مافان..
لهوما ههر زوى چهند كهسهك دهستنیشانكرن و دووڤچوونهكا هوور ل سهر چاوانیا روودانا ئاریشێ دروستكر و رهوانهى وى سنۆرى كرن ئهوێ ئهڤ ئاریشه لێ هاتیه روودان و پاش لێكۆلینهڤێ و گههشته وێ باوهریێ كو زولمهكا مهزن یا ل وى مرۆڤى هاتیه كوشتن هاتیهكرن و پاش لیژنهیهك ل پیاو ماقوولێن ههردوو ئالیان و مامۆستایهكێ ئایینى بهرههڤكرن ب سهرپهرشتیا جهنابێ بارزانیێ نهمر، ههلبهت زۆر ههول هاتنهدان كو ئالیێ خودانێ كوشتى بهێته رازیكرن ب ههر رهنگهكێ بیت، لێ خودانێ كوشتى ب هیچ رهنگهكێ رازى نهبى و ب تنێ گۆت: دڤیا ئهم ژى بگههینه مافێ خوه، چونكو دلێ مه یێ هاتیه سۆتن و ئهوێ كو ئهڤ مرۆڤه كوشتى و بریارێ لیژنێ گههشته سزایێن خوه و ئاریشه ب دووماهی هات و ئهڤرۆ ژى د گهل دا بیت ههردو عهشیرهت وهكو برا پێكڤه دژین و ئاریشهیا وان ب رهنگهكێ دادپهروهرى و ل سهر دهستێ بارزانیێ نهمر هاته چارهسهركرن و ئها ب ڤى رهنگى بارزانیێ نهمر خهمخۆر و دلسۆزێ گهل و وهلاتێ خوه بوو.
