دویكێلا ئاگرێ ئه‌ڤغانستانێ ناگه‌هیته كوردستانێ
غیاس خالد زێبارى
پشتى گۆهۆرینێن نه‌چاڤه‌رێكرى یێن سیاسى و له‌شكرى ل وه‌ڵاتێ ئه‌ڤغانستانێ و زڤراندنا بزاڤا تالیبان بۆ سه‌ر ده‌ستهه‌ڵاتێ بێ شه‌ڕ، باشتره بێژین ب رێكه‌فتنه‌كا سیاسى د ناڤبه‌را وێ بزاڤێ و وه‌ڵاتێن ئێكگرتى یێن ئه‌مریكا.
ئه‌و بزاڤا چه‌كداریا ئۆَلى ئه‌وا به‌رى بیست ساڵا ژلایێ ئه‌مریكا ب هێزا چه‌كى ل ده‌ستهه‌ڵاتێ لاداى و ب رێخستنه‌كا تیرۆرستى دناساند.
هه‌رچه‌نده ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ د ڤان بیست ساڵێن بوورى دا هه‌مى رێك بكارئینان بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا نوى یا بێ تالیبان ل ئه‌ڤغانستان ل سه‌ر بنه‌مایێ دیمۆكراستى و مه‌زاختنا ب سه‌دان مه‌لیار دۆلارا ل ئاڤاكرنا وه‌ڵاتى و له‌شكره‌كێ بهێز و ئیداره‌كا ساخله‌م و دادوه‌ر و چاكساز، لێ ڤان هه‌مى رێیان سه‌رنه‌گرتن.
ل دوماهیێ ب رێكه‌فتنه‌كا سیاسى و ل ده‌مه‌كێ كورت دا ئه‌و وه‌ڵات پشتى ڤه‌كێشانا له‌شكرێ، ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ كه‌فته د ده‌ستێ وێ بزاڤێ ئه‌وا ئه‌مریكا ب هزاران له‌شكرێن خوه ژ پێخه‌مه‌ت ژناڤبرنا وێ ب كوشتن داى…!
هه‌ر ل لده‌سپێكا ڤێ بریار و رێكه‌فتنا ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر ئه‌ڤغانسان، هنده‌ك نڤیسه‌ر و چاڤدێرێن سیاسى و سازیێن مه‌دیایى ب كۆپیكرنا سیناریۆیا ل ئه‌ڤغانستانێ ل ئیراقێ پشتى ڤكێشانا هێزێن ئه‌مریكا ل ئیراقێ گۆتار و په‌یام به‌ڵاڤكرن دا دیاركرن كۆ مه‌ترسى ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه و ئه‌وا ب سه‌ر خه‌لكێ ئه‌ڤغانستانێ هاتى دێ بسه‌ر خه‌لكێ كوردستانێ ژى هێت.
ڤان په‌یام و گۆتاران هه‌تا راده‌یه‌كى ترس ئێخسته د ناڤ خه‌لكێ كوردستانێ بێ كو جوداهیێن جڤاكى و سیاسى و ئه‌تنى یێن كوردستانێ و ئیراقێ دگه‌ل ئه‌ڤغانستانێ بۆ خه‌لكێ كوردستانێ دیار بكه‌ن.
ب دیتنا من ئه‌وێن پشتى ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانا ئیراقێ مینا ئه‌ڤغانستانێ دبینن و كوردستانێ دكه‌نه قوربانیا ڤێ ڤه‌كێشانێ، كه‌فتینه دبن دیتنه‌ك و به‌رێكڤه‌دانه‌كا چه‌وت دا، چونكى هه‌رێما كوردستانێ قه‌واره‌یه‌كێ ده‌ستوورى یه و چه‌ندین رێكه‌فتن لگه‌ل ئیراقێ هه‌نه و په‌یوه‌ندیێن گرنگ و ستراتیژى لگه‌ل هژماره‌كا وه‌ڵاتێن زلهێز و سازیێن نیڤده‌وله‌تى هه‌نه، هه‌ر وه‌سا به‌رژه‌وه‌ندیێن سیاسى و ئابوورى یێن زۆر وه‌ڵاتان دگه‌ل قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ نه، له‌وما ب ساناهى نینه ده‌ستا ژڤان به‌رژه‌وه‌ندیان به‌رده‌ن.
ئه‌گه‌ر مه‌ترسیه‌ك ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌بیت پشتى ڤه‌كێشانا ئه‌مریكا، دێ حه‌شدا شه‌عبى بیت، ئه‌ڤ چه‌نده ژى جهێ مه‌ترسیێ نینه چونكى حه‌شدا شه‌عبى ب پڕاكتیك ده‌سهه‌لاتدارا ئیراقێ یه و پڕ چه‌كدارترین هێزا له‌شكرى یا ده‌وله‌تا ئیراقێ یه، ئه‌ڤه ژى یا جودایه ل گه‌ل ئه‌ڤغانستانێ كۆ هێزه‌كا له‌شكرى و ئایدیلۆژیه‌كا جودا هاتنه سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ.
پێشمه‌رگه‌هێن كوردستانێ ژى وه‌كى هێزه‌كا باوه‌رپێكه‌ر ل سه‌ر ئاستێ نیڤده‌وله‌تى و خودان ئه‌زمۆنه‌كا چه‌ندین سالى و ووڕه هه‌ست بلند لایێ نه‌ته‌وى و نشتیمانى، نه‌یا ب ساناهى یى به‌رامبه‌ر حه‌شدا شه‌عبى بشكێت، هه‌ر وه‌كى ل پیلانا خیانه‌تكاریا 16 ێ ئكتۆبه‌را سالا 2017 داستانێن مه‌زن به‌رامبه‌ر وان و له‌شكرێ ئیراقێ و میلیشیانێن وه‌ڵاتێن هه‌رێمى تۆماركرن.
خه‌لكێ كوردستانێ ژى ئه‌و خه‌لكه ئه‌وێ باوه‌رى ب دۆزا خوه یا سیاسى و قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ هه‌ى و یێ به‌رهه‌ڤه د دژوارترین كاودان دا به‌ره‌ڤانیێ ژ ڤان ده‌سكه‌فتان بكه‌ت كو جیهانێ نه‌چار بكه‌ت ل سه‌ر بهێنه ده‌نگ.
راسته ل سه‌ر ئاستێ كارگێرى، ژ به‌ر گه‌نده‌لیێ و نه‌دادوه‌ریێ گله و گازنده و تیبینى هه‌نه، لێ دگه‌ل ئیدارا ده‌سهه‌ڵاتى به‌رى یا ئه‌ڤغانستانێ ناهێته به‌راوردكرن و ل ڤێره ب دیده‌ڤانیا سازیێن نیڤده‌وله‌تى و هه‌ڤپه‌یمانا ڤێ كابینا حوكمه‌تێ گاڤێن باش بۆ به‌هنگاریا گه‌نده‌لیێ و سه‌روه‌ریا قانوونێ و دادوه‌ریێ هاڤێتینه و كه‌فتینه د وارێ پڕاكتیزه‌كرنێ دا.
یا ژ ڤێ هه‌میێ گرنگتر هه‌رێما كوردستانێ سه‌ركردایه‌تیه‌كا وێره‌ك و باوه‌رپێكه‌ر هه‌یه كو هه‌رده‌م ل پێشیا سه‌نگه‌رانه بۆ به‌ڕه‌ڤانیكرنێ ل وه‌لات و ده‌سكه‌فت و ماف و ئارمانجێن گه‌لێ خوه ب رێبه‌رى و پلان و ڕێنمایى یێن سه‌رۆك مه‌سعود بارزانى.
جوداهیه‌كا دیتر یا كوردستان دگه‌ل ئه‌ڤغانستانێ ئه‌وه كوردستان خودان پرسه‌كا نه‌ته‌وى و نشتیمانى و جۆوگرافى و دیرۆك و كلتووره‌كێ تایبه‌ته، ئه‌وا ئه‌ڤغانستانێ تنێ گۆڕینا سیسته‌مێ ده‌سهه‌لاتداریێ یه.
له‌وما خه‌لكێ كوردستانێ پشتراست دكه‌ین كو بڤه‌كێشانا ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانا مه‌ترسى ل سه‌ر كوردستانێ چێنابیت و دبیت ببیته ئه‌گه‌رێ بهێزتربوونا كوردستانێ، چونكى پێشبینى دهێته‌كرن له‌شكرێ ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانان پشتى ڤه‌كێشانێ ل ئیراقێ ل هه‌رێما كوردستانێ بنگه‌هێن مه‌زنتر دابنن و دویكێلا ئاگرێ شه‌رێ ئه‌ڤغانستانێ ناگه‌هیته كوردستانێ، نه‌ك كۆپیبوونا ئه‌زمۆنا وان ل ڤێره. لێ مه‌رجێ سه‌ره‌كى بۆ پاراستن و بهێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ، ئێكرێزیا هێز و ئالیێن سیاسى یێن كوردستانى و ئه‌نجامدانا چاكسازیێن بنه‌ڕه‌تى و سه‌روه‌ریكرنا یاسایێ و به‌رپاكرنا دادوه‌ریێ یه, ئه‌ڤه ژى دهێته چاڤه‌رێكرن.
