هه‌ر سال مه‌ ئاهه‌نگێن 16ی ته‌باخێ دكرن

هه‌ر سال مه‌ ئاهه‌نگێن 16ی ته‌باخێ دكرن

26

دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:

ژیێ پارتی دیموكراتی كوردستان یێ نێزیكی 80 سالیێ دبیت، ب هه‌لكه‌فت سال رۆژا دامه‌زراندنا پارتی ل 16/8/1946ێ، كادره‌كێ دێرینێ پارتی به‌حسێ ساخكرنا سال رۆژا ڤێ پارتێ دكه‌ت ل سالێن پێنجیان و هه‌تا ده‌سپێكا شوره‌شا گولانێ.
پێشمه‌رگێ درێرینێ هه‌ر دو شوره‌شێن ئه‌یلول و گولانێ، مام عه‌بدولرزاق گه‌رماڤی، ل دور بره‌وه‌ریا 16ی ته‌باخێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: ل سالێن ده‌سپێكێ مه‌ ده‌ستیردان وه‌ك پارتی دیموكراتی كوردستان نه‌بوو، به‌رامبه‌ر رێكخراوێن پیشه‌ی وه‌ك(قوتابیان، لاوان، كرێكاران) سالانه‌ مه‌ ئاهه‌نگا 16/8 یا دامه‌زراندنا پارتی دیموكراتی كوردستان مه‌ دكر و مه‌ گوهداریا ده‌ستردانێ نه‌ دكر، پارتی دیموكراتی كوردستان ل شواتا سالا 1960 ده‌ستیردان وه‌رگرت وی ده‌می بیرا من دهێت مه‌ خوپیشادان ل دهۆكێ ژ كه‌ربێن شوعیان دا كرن و مه‌ ئه‌ڤ دریشمه‌ بلنددكر و دگۆت ((بێژنه‌ كوردا هه‌میا هات یجازا پارتیا)) وێ قوناغا سه‌ركردێ نه‌ته‌وا كورد ل دووڤ داخازا ئێكه‌تیا سوفیه‌تی پشكداری ئاهه‌نگێن ئكتبوبه‌رێ دا كربوو ل موسكو و گه‌له‌ك گیربوو و پشتی زڤری په‌یوه‌ندیێن وی عه‌بدوالكریم قاسم تێكچوون و به‌غدا بجهێلا و به‌ره‌ف بارزان چوو و ده‌مێ شوره‌شێ ده‌ست پێكری و پێشمه‌رگه‌ وی ده‌می گه‌له‌ك هه‌بوو ل ده‌ڤه‌رێ وی ده‌می ئه‌م نه‌وێریان ل دهۆكێ ئاهه‌نگێن 16ی ته‌باخێ بكه‌ین.
گه‌رماڤی زێده‌تر گۆت: ل دووماهی یا سالا 1958 ل گه‌ل كومه‌كا قوتابیان مه‌ خوه‌ به‌ربژێركر بۆ كارێ پارتایه‌تیێ، نیسانا سالا 1959 ئه‌ندام بوونا مه‌ هات وی ده‌می ژیێ پارتی دیموكراتی كوردستان 13 سال بوون و من قوناغا ئاماده‌یی ته‌مام كربوو، دناڤ قوتابیان دا چالاكیێن پارتایه‌تی مه‌ جێبه‌جێ دكرن و هه‌تا سوره‌شا كوردی ل 1961ێ، ده‌مێ سه‌ركردێ نه‌ته‌وا كورد (مه‌لا مسته‌فا بارزانی) ژ به‌غدا هاتی، وی دمی لژنا محلیا دهۆك هه‌می هاتنه‌ گرتن و كرنه‌ ترۆمبێلێن بارهه‌لگر دا و برنه‌ زیندانا (فه‌زیلیه‌) ل به‌غدا و بتنێ ئێك دوویه‌ك مان وی ده‌می ئه‌ندامه‌كێ چالاك بوون و ئه‌وان هه‌ر دو كه‌سان ل گه‌ل من ئاخفت و هه‌ر نهێنی و نڤیساره‌كا گرێدایی ب رێكخستیێن پارتی ڤه‌ بیت راده‌ستی من كرن و ئه‌و ژی ره‌ڤین وی ده‌می من په‌یوه‌ندی ل گه‌ل (ستخباراتێ) دروست كربوون وی ده‌می (ئه‌من) ل دهۆكێ نه‌بوو و ب فه‌رمانا پارتایه‌تیی من په‌یوه‌ندی ل گه‌ل هه‌بوون و من هه‌ڤال دناڤ دا هه‌بوون.
عه‌بدولرزاق گه‌رماڤی ئه‌و ژی گۆت: ل سالا 1962ێ رابووین ب دروستكرنا رێكخراوه‌كێ و من به‌رپرسایه‌تیا وێ وه‌رگرت و په‌یوه‌ندیێن من دباش بوون و هه‌تا رێكه‌فتی ته‌باخا سالا 1962ێ ده‌مێ عه‌بدوالكریم قاسم هاتیه‌ كوشتن و حزبا به‌عس كوداتا ل سه‌ر كری و به‌رده‌وام مه‌ چالاكیێن خوه‌ دكرن.
هه‌مان پێشمه‌رگێ دێرین گۆت: شه‌ڤا 9 ل سه‌ر 10 هه‌یڤا 6/1963 شه‌ری ده‌ست پێكر ئه‌و ژی شه‌ری به‌رده‌وامی كر هه‌تا شواتا 1964ێ و كاودانێن ئابووری گه‌له‌ك تێكچووبوون و برسبوو و هاریكاری نه‌بوو و كاودانێن گه‌له‌ك دبه‌رته‌نگ بوون دناڤا خێزانێن كوردی دا و بیرا من دهێت وێ سالێ چ ئاهه‌نگێن 16ی ته‌باخێ نه‌هاتنه‌كرن، ل سالا 1964ێ ده‌مێ مه‌لا مسته‌فا بارزانی و عه‌بدوالسه‌لام پێك هاتین 10/2/1964ێ وێ سالێ ئاهه‌نگێن نه‌وروزێ و 16ی ته‌باخێ ژی مه‌ ل گوندێ(ئه‌لندكێ) ل ده‌ڤه‌را دۆسكیا كرن و بیرا من دهێت (عه‌بدوللایێ برایێ من و محه‌مه‌د حه‌سه‌ن عه‌بو) رادیۆیه‌ك په‌یدا كر و مگرفوونه‌ك پێڤه‌كر و خه‌لكێ وی گوندی و گشت ده‌ڤه‌رێ پشكداری ئاهه‌نگێ ب بوون و هه‌مان سال عیسی سوار ل كواشێ كر و مه‌ ئامیرێن په‌یوه‌ندیێ نه‌بوون و نوزانین هه‌ڤالێت مه‌ ل ئامێدیێ كر یان نه‌ و ئاهه‌نگه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن و خوش بوو و پتریا خه‌لكێ گوندێن دوسكیان پشكداری تێدا كربوون.
گه‌رماڤی ئه‌و ژی گۆت: ل سالا 1965 بۆ شه‌ره‌كێ دژوار وی ده‌می لژنا محلی ئاهه‌نگه‌ك كر ب هه‌لكه‌فتا 16ی ته‌باخێ ل گوندێ(گه‌لناسكێ) ل ده‌ڤه‌را دۆسكیا وی ده‌می پێشمه‌رگه‌ بووم ل گوندێ( باخورنیفێ) و چه‌په‌رێ مه‌ ئه‌ڤ چیایێ دهۆكێ بوو و هه‌تا 1966ێ (عه‌بدوالرحمان به‌زاز) بۆ سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ وی ده‌می راگرێ كولیژا به‌غدا بوو و مرۆڤه‌كێ ب عاقل بوو و به‌یانه‌ك ده‌ركر ئه‌و به‌یان یا ناسیاره‌ ب به‌یانا 29هی حزیرانێ 1966 بۆ ته‌ناهی و شه‌ر هاته‌ راوستاندن و حوكمه‌تا عیراقێ رێكه‌فتن ل گه‌ل (جه‌لال ته‌له‌بانی و ابراهیم ئه‌حمه‌د) كر و چه‌ك دانێ بۆ شه‌رێ مه‌ ل گه‌ل وان و بیرا من ناهێـت وێ سالێ مه‌ ئاهه‌نگێن 16ی ته‌باخێ كربن،
ل سالا 1967 ل گوندێ(گه‌لناسكێ) مه‌ ئاهه‌نگا 16ی ته‌باخێ كر، ل سالا 1968ێ وی ده‌می باره‌گایێ من ل گوندێ(سێجێ) بوو مه‌ وێ سالێ ئاهه‌نگا 16ی ته‌باخێ كر و ئێكه‌تیا ئاهه‌نگ ل سێمێلێ كر، ل سالا 1969 شه‌ر دناڤبه‌را مه‌ و حوكمه‌تا عیراقێ دا هند دژوار بوو تو قه‌د هزر ناكه‌ی و بیرا من ناهێت مه‌ چ ئاهه‌نگێن ساخكرنا دامه‌زراندنا پارتی دیموكراتی كوردستان كربن.
پێشمه‌رگێ هه‌ر دو شوره‌شێن ئه‌یلول و گولانێ، مام عه‌بدولرزاق گه‌رماڤی ئه‌و ژی گۆت: هه‌كه‌ لێ زڤرینه‌كێ ل شوره‌شا ئه‌یلولێ بكه‌ی چ سال ژ سالا 1962ێ و 1969ێ دژوارترنه‌بوون و چ شوره‌شێن كوردی وه‌ك ئه‌وان هه‌ر دو سالان بهێز نه‌بوون و ئه‌ڤ هێزبوونه‌ بۆ ئه‌گه‌ر حوكمه‌تا به‌غدا نه‌چار بیت بهێـته‌ ده‌ف مه‌لا مسته‌فا بارزانی و داخازا ئاشتیێ بكه‌ت وی ده‌می بحسی ل سه‌ر ده‌ست هه‌لاتێ بوون و گه‌له‌ك بهێز بوون به‌لێ پا شوه‌ره‌ش گه‌له‌ك بهێزتر بوو وی ده‌می حوكمه‌تا به‌غدا گه‌له‌ك پشته‌ڤانیا (جه‌لالیا) لێ هه‌ر مه‌ شكاندن و بۆچوونا من چ جارا كوردان هوسا خوه‌ بهێز نه‌دیتی یه‌ وه‌ك هه‌ر دو سالێن 1962 و 1969ێ و ڤێ هێزبوونا شوره‌شێ نه‌رچاركرن بهێن ده‌ستێ ئاشتیێ درێژبكه‌ن و شه‌ر هاته‌ راوستاندن، ل سالا 1969 حوكمه‌تا به‌غدا نه‌شیا شه‌ری بكه‌ت و صه‌دام حسێن چوو خوه‌ هاڤێته‌ نك مه‌لا مسته‌فا بارزانی و رێكه‌فتا 11 ئادارێ ل سالا 1970ێ هاته‌ ئیمزاكرن، ل هه‌ر چوار سالێن به‌یانا 11 ئادارێ ئانكو 1970 هه‌تا 1974ێ هه‌می سالان ئاهه‌نگ دهاتنه‌كرن و پارێزگه‌ر و هه‌می خه‌لك پشكدار دبوو وی ده‌می لقا پارتی دیموكراتی كوردستان ل میسل بوو و لژنا محلی یا فه‌رمی بوو.
هه‌مان كادرێ دێرینێ پارتی دیموكراتی كوردستان ئه‌و ژی گۆت: ماوه‌كی ئاهه‌نگێن مه‌یێن نه‌وروزێ ل (به‌رۆشكا كاتولیا) بوون وی ده‌می گوند بوو وی ده‌می پێشمه‌رگه‌ ببوونه‌ (زێره‌ڤانێن سنوری) باره‌گایێ مه‌ ل گوندێ(مه‌مانێ) بوو و لژنێن نافخوه‌ و لقێن پارتی ئه‌ف بیرهاتنه‌ ساخكرن وی ده‌می هه‌كه‌ كه‌سه‌كی پیچه‌كا سترانێ ژی زانیبا بلا ده‌نگێ ویێ نه‌خوش با ژی هه‌ما دا سترانا بێژیت و ئه‌م دمه‌منوون بووین.
عه‌بدولرزاق گه‌رماڤی، پێشمه‌رگێ دێرینێ پارتی دیموكراتی كوردستان ئه‌و ژی ئاشكراكر كو پشتی به‌یانا 11ی ئادارێ هونه‌رمه‌ند و هه‌له‌به‌ستڤانێن گه‌له‌ك باش و بناڤ و ده‌نگ ده‌ركه‌فتن مینا( بدرخان سندی، ته‌حسین تاها، فوئاد ئه‌حمه‌د، تاهر توفیق) سترانبێژێن مللی ژی مینا (یسفێ عه‌بو خورتا و خه‌لیل باكوزی) هاتنه‌ گوره‌پانا سترانا كوردی دا و تیپێن مۆزیكێ ده‌ركه‌فتن.
گه‌رماڤی به‌حسێ بیرهاتنه‌كا خوه‌ دكه‌ت ل دووماهیا سالێن پێنجیان و گۆت: ل سالا 1959 وی ده‌می چاڤدێرێ گشتی بووم ئانكو(مراقب عام) ل سانه‌ویا دهۆكێ وی ده‌می قوتابیه‌كێ چالاك بووم و رێڤه‌به‌رێ مه‌ (محه‌مه‌د عه‌بدوللا ئامێدی) كه‌سه‌كێ پارتی بوو و ئه‌ندامێ لژنا مه‌ركه‌زی یا پارتی بوو هاته‌ شه‌هیدكرن وی دانابووم وه‌ك چاڤدێرێ سانه‌ویێ و ل ئاهه‌نگا 1/5/ چووینه‌ زاویته‌ و مه‌ پاصا وی باركر ژ دارێن كاژا ل گوندێ بادێ ترۆمبێلا مه‌ وه‌رگه‌ریا و هه‌ڤاله‌كێ مه‌ بناڤێ(عه‌بدوالرحمان) كه‌فته‌ بن ترۆمبێلێ و گیانێ خوه‌ ژ ده‌ست دا و گه‌له‌ك هه‌ڤالێت مه‌ بریندار بوون و مه‌ ئاهه‌نگا 1/5 نه‌كر به‌لێ هه‌مان سال مه‌ ئاهه‌نگا 16ی ته‌باخێ كر و هه‌مان ده‌م وی ده‌می بهێنڤه‌دانا قوتابخانێ ژی بوو و هه‌می هه‌ڤالێن مه‌ گه‌له‌ك دعاجزبوون ژ به‌ر وی قوتابی و خه‌لكێ دهۆكێ گشتی عاجزبوو.
عه‌بدولرزاق گه‌رماڤی ئه‌و ژی گۆت: بیرا من دهێت ئێكه‌م نه‌وروز مه‌ ل نێزیك گورستانا (كوره‌ مه‌وتێ) ل جهێ ئاڤاهیێ پارێزگه‌ها نوكه‌ كر و ئه‌و گورستانا خه‌لكێ بیانی بوو یان زارۆك مربا ل وێ گورستانێ دڤه‌شارت وی ده‌می شوعیان كونترۆل زێده‌تر هه‌بوو و مه‌ هه‌ڤركیا وان دكر هه‌تا ده‌ستیردانا پارتی دیموكراتی كوردستان هاتی، مه‌ شوعی بێ ده‌نگكرن ل دهۆكێ، به‌ری ده‌ستیردانێ ئانكو ل سالا 1959ێ فه‌رمان هات كو مه‌كته‌با ڤه‌كه‌ین بناڤێ(مه‌كتب خه‌بات) هێشتا ده‌ستیردانا حزبی نه‌بوو و (مه‌كتب خه‌بات) رۆژناما خه‌بات بوو ل به‌غدا ده‌ردكه‌فت و گه‌هشته‌ هه‌می قه‌زا درۆژێ دا و ناڤێ وێ كو ئه‌ڤ جهێ رۆژناما خه‌باته‌ وێرێ من و كه‌مال ئه‌حمه‌د ناڤێ پشكداران ل سه‌ر رۆژناما دنڤێسین و مه‌ به‌لاڤه‌ دكر و مه‌ كارێ حزبایه‌تی ل وی ئاڤاهی دكر و لژنا محلی كارێ خوه‌ ل وێرێ دكر و ده‌مێ ده‌ستیردان هاتی بوونه‌ باره‌گایێن حزبی.
گه‌رماڤی ئه‌و ژی گۆت: بیرا من دهێت ساله‌كێ دا زورداریێ ل شوعیان كه‌ین، لژنا محلی یا دهۆكێ گازی مه‌كر وی ده‌می ل قاتێ دووێ بوون ل خانیێ( عه‌بدوللا ره‌ئووفی) ڤه‌بوون ل تاخێ شێلێ و ئاگه‌هدارین هوون دێ سوباهی كاره‌كی كه‌ن وی ده‌می به‌رپرسێ مه‌ ( مه‌لا عه‌لی) خه‌لكێ به‌رۆشكا سه‌عدوونی به‌رپرسێ مه‌ لژنا محلی بوو و گۆت نابیت به‌رامبه‌ر شوعیان چ بهێـته‌كرن و مه‌ رێكه‌فتنا هه‌فكاریێ ل گه‌ل ئێك دو هه‌یه‌ و مه‌ گۆتێ سانه‌ویا دهۆكێ 504 قوتابی نه‌ و بتنێ پارتی 28 و هه‌كه‌ ئه‌م وه‌ نه‌كه‌ین كه‌س ده‌نگا ل هه‌لبژارتنان ناده‌ته‌ مه‌ و به‌رپرسێ لژنێ گۆت زێده‌گاڤی بهێته‌كرن ئه‌م قه‌بوول ناكه‌ین.
پێشمه‌رگێ دێرینێ پارتی دیموكراتی كوردستان، عه‌بدلرزاق گه‌رماڤی ل دووماهیێ گۆت: ژیێ پارتی نوكه‌ نێزیكی 80 سالانه‌ و یا جودایه‌ ژ هه‌می حزبێن جیهانێ و شوعیان به‌را مه‌ چێكر و كه‌ڤنترین حزب بوو ل عیراقێ و نه‌شیان كورسیه‌كێ ل به‌غدا بینن و حزبێن بهێز دروست بوون وه‌ك به‌عسیا ئاسن ب ساری چه‌ماند و نه‌شیان به‌رده‌وام بوون، پارتی بۆچی بهێزتره‌ پارتی كادر هه‌یه‌ و بوویه‌ پارته‌كا ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ نه‌بتنێ ل سه‌ر ئاستێ كوردستانا عیراقێ، بۆچی چه‌ند ژیێ وێ به‌ر ب مه‌زن بوونێ دچیت پتر سه‌ركه‌فتنێ دهینت چونكه‌ سه‌ركێشیا وێ مالا مه‌لا مسته‌فا بارزانی یه‌ خراب بن باش بن ئه‌م ژوان چێتر نابینین و سه‌ركرداتیا ڤێ پارتیێ یا موخلصه‌، شیره‌تێ ل هه‌می كادر و ئه‌ندامێ، پارتی دكه‌م د دلسوزبن بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان.

کۆمێنتا تە