وانه‌یا پشتى بایكۆتێ و وه‌رگرتنا مووچه‌ى
عزه‌ت یوسف
ل ده‌ستپێكا ده‌ستپێكێ ده‌نگێ من ل گه‌ل ره‌واتیا ده‌نگێ وانه یێ ب سه‌ربلندى داخوازا مووچه‌یێ خوه دكه‌ن، به‌س بلا بزانن كێ مووچه‌یێ وان/مه هشك كریه. ببۆرن من وه‌سا هزر دكر كو ئه‌و مامۆستایێن چووین یان دا چنه به‌غدا، دا خوه‌نیشادانان د ژى حوكمه‌تا به‌غدا ل جه‌رگێ به‌غدا دا ئه‌نجامده‌ن.
سال سالا 2011 بوو، ل به‌ر (ده‌رگاى سه‌را ل سلێمانیێ) خڕڤه‌بوون و خوه‌نیشادانێن گه‌رم و هه‌یه‌جان بوون. ل وى سه‌رده‌مى ره‌وشا مووچه‌ى و بودجه‌ى ل گوپیتكا بوو، دۆخێ سیاسى و ته‌ناهى یێ بێ منه‌ت بوو، لێ خڕڤه‌بوون و گۆتنێن قه‌به و ئاگرین بۆ چه‌ند مه‌هه‌كان حه‌ویانا وان نه‌بوو، هه‌تا نها ژى من نه‌زانییه كا داخواز و ئارمانجا ئه‌وان خڕڤه‌بوون و خوه‌نیشادانان چ بوو! هه‌تا جاره‌كێ ئێك د ناڤ خوه‌نیشاده‌ران دا ژى گۆتى ئه‌م دزانین خڕڤه‌بین به‌س ئه‌م نزانین مه چ دڤێت!.
لێ خوه‌نیشادانێن ئه‌ڤێ هه‌یامێ به‌رده‌وام، هه‌ر ل ده‌ستپێكا ڤه‌بوونا ده‌رگه‌هێن قوتابخانه‌یان ل سلێمانیێ ئه‌ز دزانم ئارمانجا سه‌ره‌كى داخوازا مووچه‌یه، به‌لێ مووچه‌یه، ئه‌ڤه ژى ماف و داخوازه‌كا ره‌وایه.
خوه‌نیشاده‌ر ب ناڤێ مامۆستایێن نارازى بایكۆت كرینه؛ دبێژن به‌لێ بۆ به‌رده‌وامییا بایكۆتێ؛ گه‌ر مووچه نه‌بن. راستى نه‌بوونا مووچه‌یان، ئه‌ز نابێژم نه‌دانا مووچه‌یان، نه‌هه‌وانته‌یه لێ كاره‌ساته. راستى رێیا خۆدێ یه، نه‌بوونا مووچه‌ى نه‌به‌س مامۆستا، گه‌ر نه‌بێژم هه‌مى جڤاك، به‌لكى هه‌مى خۆدان مووچه گرفتار و ته‌نگاڤ كرینه. بێ مووچه ژیارا خۆدان مووچه‌ى ب رێڤه ناچیت، گرفت و ئاریشه‌یێن مه‌زن ژبه‌ر دمینیت؛ كرێ، سولفه، پارێ ئاڤ و كاره‌بێ، نه‌ساخى، خارن، ڤه‌خارن، هاتنوچوون، سۆته‌مه‌نى… هه‌مى نابیت، كێشه‌یێن خێزانى ژى ب سه‌رێ خوه. له‌وا مووچه ساده‌ترین مافه دڤێت به‌رده‌وام هه‌بیت.
ل ڤێره ئه‌ز نابمه پارێزه‌ره‌كێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ، لێ راستیه‌ك هه‌یه ده‌مێ نه‌فت ژ ئالیێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ڤه دهاته فرۆتن ب هه‌ر حال مووچه هه‌بوو، ده‌ما دۆسیا نه‌فتێ ژ له‌پا ده‌ركه‌فتى ئه‌و ژى ژ له‌پا ده‌ركه‌ت. لێ هه‌ژى گۆتنێ یه، هه‌ر پڕانیا ئه‌ڤان خوه‌نیشاده‌ران بوون ب ئاوایه‌كى یان پتر خۆشحالیا ده‌ردبڕین و مزگینى دبه‌خشین و دگۆتن ب راده‌ستبوونا نه‌فتێ دێ مووچه‌دان مسۆگه‌ر بیت. مه باش ل بیره هه‌ر هنده‌ك به‌رپرسێن ده‌ڤه‌را سلێمانیێ بوون، پاش 16 ئوكتۆبه‌را ره‌شا 2017 ل سه‌ر شاشێن ته‌لفزیۆنێ ل سه‌ر مسۆگه‌ریا مووچه‌یێ ده‌ڤه‌را سلێمانیێ دخورین و پیرۆزباهى ل عه‌بادى دباراندن. لێ مخابن هه‌ر ژ وى به‌روارى هه‌تا نها هێشتا خه‌لكه‌ك هه‌یه ل به‌ندا به‌غدایه مووچه‌ى بۆ وان بگه‌هینته به‌ر ده‌رازینكا مالێ.
ئه‌و رۆژ چوو ب وێ رۆژێ. نها مامۆستا د خۆڕكمانا بایكۆتێ دانه و ته‌ڤ لۆمه‌كارى هه‌كه نه‌بێژم هه‌مى تیرێن وان راستوراست به‌ر ب سینگێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ نه. بێى به‌رتڤكه‌كێ ژى ئاراسته‌ى حوكمه‌تا ناڤه‌ندى بكه‌ن، كو ب كورتى و پۆختى كورد نه‌ڤێن و نه‌ڤیاینه و تۆمه‌تبارێن سه‌ره‌كى ئه‌ون. من نه‌دیت ئه‌ڤ خوه‌نیشاده‌ره هه‌تا ب په‌یڤه‌كێ یان ب رێژه‌كا كێم ژى بێژن حوكمه‌تا مه‌ركه‌زى سه‌ده‌مه؛ هه‌تا پشتى مامۆستایێن نه‌رازى ڤیایین خڕڤه‌بوونێن خوه ڤه‌گوهێزنه به‌غدا و ل بازگه‌هێن حه‌شدێن شه‌عبى ڤه‌گه‌ڕاندین ژى. ئه‌رێ ئه‌و حوكمه‌تا نه‌هێلیت ب بازگه‌هێن وێ دا ده‌رباز ببن چاوا دێ مافێ هه‌وه ده‌سته‌به‌ر كه‌ت؟ مامۆستا وه‌سا هزر دكرن كو ل به‌غدا دێ ب قه‌فتێن گولان پێشوازیا وان كه‌ن، لێ د ئێكه‌م بازگه‌دا گۆتنێ چه‌پده‌ن. ئه‌و ژى ب ته‌نا و ژیرى ڤه‌گه‌ڕیان و لێڤا بنى ل یا سه‌رى نه‌دان. گه‌ر كورد بانه ئه‌و زڤراندین هه‌مى دابنه چالاكڤان و خودێ دزانیت كا دا چ ب سه‌رێ وان ئینن. لێ به‌روڤاژى جاره‌كا دى به‌ربوونه گیانێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ، چونكى وانه‌یێن قوتابخانه‌یان یێن بایكۆت كرین و به‌س وانه‌یا حوكمه‌تا هه‌رێمێ دزانن. ئه‌ڤه و پشتى ژ بازگه‌هێ ب هێواشى و ته‌ناهى ڤه‌گه‌ڕیان و به‌یاننامه ده‌رێخستن و داخۆیانى دان و دابه‌زینه سه‌ر حوكمه‌تا هه‌رێمێ و گۆتن رێكه‌فته‌كا بنڤه بنڤه د ناڤبه‌را هه‌رێمێ و به‌غدا چێبوویه و خه‌تایێن هه‌رێمێ نه؛ نه‌هێلا ئه‌م بگه‌هینه به‌غدا. لێ كه‌سێ نه‌گۆت خه‌تایێن به‌غدانه! پا كا ئازادییا هوین دبێژن ل به‌غدا سه‌روه‌ره! ما ده‌م رێكه‌فتنێن وه‌سا هه‌نه پا ئه‌ڤه چییه هوین دكه‌ن؟!
گه‌له‌ك جاران خوه‌نیشاده‌ر دا چارێكه‌كێ (250 دینار) ژ به‌ریكا خوه ئینته ده‌ر و دا سویند خۆت به‌س ئه‌و هه‌یه، راستى داخ و زولمه نه به‌س مامۆستا، به‌لكو هه‌ر ته‌خه‌كا جڤاكێ وه‌سا ره‌زیل بیت و بكه‌ڤیت، لێ نزانم تێچوونا ڤان جامێران بۆ به‌غدا دا ل سه‌ر كیستێ كێ بیت؟.
به‌غدا بۆ هه‌وه/مه چ ناكه‌ت، به‌غدا ئه‌م بۆ مرنێ دڤێین، هه‌ر دانپێدانێ ب مه ناكه‌ن. تنێ وى ده‌مى سلاڤه‌كا ڤالا دكه‌نه مه ده‌مێ ئه‌و دكه‌ڤنه‌به‌ر و ته‌نگاڤ دبن. كا عه‌بادى چ كر؟ كازمى؟ سۆدانى ژى هه‌مان نفشه.
حوكمه‌ت ل كیرا به‌غدا هه‌یه دا گازیا خوه بگه‌هینیێ! نێ هه‌ر ئه‌و حوكمه‌ته ژێده‌رێن مووچه‌یێ ته هشكرین. حوكمه‌تا به‌غدا دزانیت تو یێ بێ مووچه‌ى كێ ده‌ستێ وێ گرتیه، بلا بده‌ت، نێ هێشتا پارێ گه‌نمێ جۆتیارێن كورد یێن به‌رییا پتر ژ ده‌ه سالان نه‌دایه! ئه‌ڤ به‌غدایه وه‌سا راهاتیه چه‌ند مه‌رجه‌كێ وێ بجهبینى دو مه‌رجێن دى دهاڤته به‌ر ته. كه‌نگى ده‌وله‌تا فاشلا ئیراقێ حوكمه‌ت هه‌یه؟ به‌س ل سه‌ر سه‌رێ كوردان ده‌وله‌ت و حوكمه‌ته! سه‌رۆكێ حوكمه‌تا ئیراقێ بڕیاره‌كێ ده‌ردێخیت وه‌زیرا دارایى بلۆك دكه‌ت، ئه‌ڤه نه رامانه كو ده‌وله‌ته‌كا سازى و ده‌زگه‌هانه، سازیێن چ ل ده‌مه‌كى هه‌مى باشورێ ئیراقێ د ده‌ستێ چه‌كدارێن هۆزان دانه؟ هه‌مى رۆژئاڤایا ئیراقێ د ده‌ستێ ملیشیاتێن حه‌شدێ دانه؟ به‌لكى كیندارى نه‌ڤیانا كوردانه، كه‌نگى ئه‌ڤێ وه‌زیرێ جاره‌كێ به‌حسێ نه‌فت و داهاتێ باشورێ ئیراقێ كریه؟ كه‌نگێ بۆ جاره‌كێ ژى به‌حسى خالا گومركا شیب و شه‌لامچه كریه؟ كه‌نگى و حه‌دێ وى چییه به‌حسى حه‌شدا شه‌عبى بكه‌ت كو عه‌بادى ب ده‌ڤێ خوه گۆتیه مه پتر ژ 60 هه‌زار فه‌زائى تێدا هانه؟ سه‌رده‌مه‌كى وه‌زیرێ دارایى یێ حوكمه‌تا ناڤه‌ندى كورد بوو، لێ هه‌ر ب ده‌نگ و پیرۆزیا هنده‌ك ئه‌ندام په‌رله‌مانتارێن ئیراقێ یێ ب سه‌ر ب پارێزگه‌ها سلێمانیێ ڤه ژ سه‌ر كارى هاته لادان، ئه‌ڤه‌یه نفشێ كه‌وێ خۆخۆران!
هۆكارێن قه‌یرانان نه به‌س د ستۆیێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دایه، بۆ رۆژا ئه‌ڤرۆ حوكمه‌تا به‌غدا پتر به‌رپرسه، بزانه هه‌كه به‌غدا ژ ته نه‌خۆت چ ناده‌ته ته! حوكمه‌تا هه‌رێمێ چاك بزانه هه‌مى تیر ب ئاراسته‌یێ سینگێ ته‌یه، خه‌لك نه ماره ب ئاخێ بژیت، نه ره‌وایه و نه دروسته خه‌لكێ ته بێ مووچه و په‌ریشان بن و هه‌واریا خوه بگه‌هینه نه‌یاران، به‌غدا مووچا ناده‌ت، به‌دیلێ ته چییه؟
هیڤیدارین ئه‌ڤ چه‌پدانا ل بازگه‌هان وانه‌كا مفادار بیت مامۆستا پشتى بایكۆتێ و وه‌رگرتنا هه‌مى مووچه‌یێن خوه ب بێمنه‌تى ئێكه‌مین وانه‌یا وان بیت پێشكه‌شى قوتابى یێن خوه یێن بێ به‌ش ژ خواندنێ بكه‌ن.
