گلێش ل به‌رامبه‌ر زێر!

گلێش ل به‌رامبه‌ر زێر!

23

شێرزاد نایف
جاره‌كێ گۆتاره‌ك ب مانشێتێ (حه‌لاوه‌ ل به‌رامبه‌ر نعال) مه‌ نڤیسابوو، بیرا من لێ هات ده‌مێ من ده‌ست بنڤیسنا ڤێ گوتارێ كری، به‌لێ ئه‌ڤ بازارێ دوماهیێ نووتره‌ ژ یێ كه‌ڤن، دیارده‌كا جوان د وارێ مه‌ دا په‌یدابوویه‌ ل ڤان دوماهیان دوور ژ كریارێن رێكخستى یێن ڤاڤارتنا گلێش یێن كو لایه‌نێن فه‌رمى پێ رادبن و پرۆتۆكۆلێن وه‌سا هاتبه‌ راگه‌هاندن، لێ هنده‌ك كه‌س رادبن ب كۆمكرنا كارتۆنان (مقاوه‌) یێن به‌ر كه‌لوپه‌لێن بكارئیناندى ڤه‌ دمینن، خڕڤه‌دكه‌ن و دفرۆشن، ژ سه‌رێ باژارى هه‌تا بنى نیڤا شه‌ڤێ ڤێڕا دچن و مینا دبێژن (گێسكى دده‌نێ) و وى گلێشێ خڕڤه‌بووى ل به‌ر ده‌رگه‌هێن بازار و ماركێت و مۆلان، ڤه‌دشكێنن و دهاڤێژنه‌ د پشتا لۆریێن دو تۆنى دا، كو بۆدیێن وان به‌رهه‌ڤكرینه‌ بۆ ڤى كارى، تشته‌كێ ئه‌كیتیڤه‌ ژلایه‌كى ڤه‌ باژار پێ پاك دبیت و ژینگه‌ه دهێته‌ پاراستن هه‌تا راده‌یه‌كى، پرۆسا پاككرنا باژێرڤانیێ ل سه‌ر ملێن وان سست دكه‌ت، بیاڤێ ئابوورى بلۆكه‌كى ل سه‌ر زێده‌ دكه‌ت، چه‌ندین كرێكارێن بێكار پێ ب دكار دكه‌ڤن، كاره‌كێ ب ساناهى و پاكه‌ ژى، خه‌لكه‌كى فێرى كارى دكه‌ت، یا ژ هه‌میێ گرنگتر ئه‌وه‌ هاندان به‌ر ب پتر وان كریارێن دیتر یێن وه‌كو ئه‌ڤێ تایبه‌ت به‌لخشه‌یێن مه‌زن ژ ئامیره‌یێن كه‌هربایێ و ئه‌لكترۆنى، كو ل جیهانێ هه‌میى ئه‌ڤ سامانێ به‌رزه‌ دبیت ب دروستى ناهێته‌ مفاوه‌رگرتن، دبێژن بهایێ وان كانزایێن د ناڤ ڤى گلێشى دا دگه‌هیته‌ 57 ملیار دۆلاران، مینا كانزایێن زێر، زیڤ، سفر، پلاتین .. ڤه‌كۆلین دیار دكه‌ن سالا 2019 قه‌بارێ وان ئامیره‌یان گه‌هشتیه‌ 50 ملیۆن ته‌نان! كو زێده‌بوونا وێ دیار دكه‌ت ل ناڤا هه‌ر پێنچ سالێن پێشیا وێ ب رێژه‌یا 21%. ئه‌ڤ زێده‌بوونه‌ سێجارى ته‌مه‌تى زێده‌بوونا مرۆڤان دبیت ل سه‌ر ئه‌ردى!. ئاریشه‌ ژى د هندێ دایه‌ كو كێم وه‌لاتێن دونیایێ گلێشێ دزڤریننه‌ ڤه‌ و مه‌زاختنه‌كا زۆر ل پرۆسا هاڤێتنا گلێشى دچیت، ب تنێ 17% ژ گلێشێ جیهانێ دهێته‌ ڤه‌گه‌راندن. ژبلى مفانه‌وه‌رگرتن ژ ڤێ ڤه‌گه‌راندنێ كو شێوه‌كێ (چڵ) یاتى یان ژخوه‌نه‌گرتنێ ل جڤاكا مه‌ بخوه‌ دگریت، به‌لێ سۆتن و بنئاخكرنا ڤى قه‌بارێ زۆرێ گلشی گه‌له‌ك ژینگه‌هێ تێكدده‌ت و دبیته‌ ئه‌گه‌رێ به‌ندبوونا گه‌رمێ! ئه‌ڤ زیبه‌ق و رساسێ د ناڤ گلێشى دا دهێته‌ سۆتن زیانه‌كا راسته‌وخوه‌ دگه‌هیتنه‌ كۆئه‌ندامێ مێشكى و سیهێن مرۆڤى، د ئارا دایه‌ 120 ملیۆن تون ل 30 سالێن داهاتى دا زێده‌ ببیت هه‌كه‌ نه‌هێته‌ چاره‌سه‌ركرن.. له‌ورا جهێ خۆشخالیێ بوو ده‌مێ من دیتى كرێكاره‌كى ب خركرنا ڤى گلیشى ل ڤى باژاى رسته‌كه‌كا زێرى بۆ خێزانا خوه‌ كری..

کۆمێنتا تە