ئالایێ كوردستانێ دیرۆك و شانازی
دیرۆكا ئالایێ كوردستانێ یا كه‌ڤناره دزڤریته به‌ری هزاران سالان ژ ده‌سپێكا سه‌رده‌مێ كاوه‌یێ ئاسنگه‌ر بلندكرن كافه وه‌ك ئالایێ سه‌ركه‌فتنێ ل سه‌ر زوحاكێ سته‌مكار و هاته بناڤكرن ب (ده‌رفشی كافیانی)، هه‌روسا ل سه‌ر ئاستێ ده‌وله‌تێن كوردی یێن به‌رێ وه‌كو مێژوو بۆ مه دسه‌لمینیت. كو ده‌وله‌تا میدیا ئانكو میدیان ئالایێ خوه یێ تایبه‌ت هه‌بوو یێ پێكهاتی بوو ژ ره‌نگێ سۆر و سپی و كه‌سك و كانزانیا (كانزانی) ئالایێ وان ب ناڤێ ئالایێ (شهداد) به‌ری سێ هزار سالان. میرنشینا سۆران ب سه‌رۆكاتیا میر محه‌مه‌د ره‌واندۆزی ل سالێن 1816=1835 ئالایێ خوه هه‌بوو ب ره‌نگێ سپی و ره‌ش و ئالایێ ئمپراتۆریا ساسانیان و وه‌كو دیار وێنه‌ی دا و ئالایێ سه‌لاحه‌دین ئه‌یۆبی ب ره‌نگێ زه‌ر. هه‌ر وه‌سا میرنشینا بۆتان ئالایێ خوه هه‌بوو ل 17/9/1922شێخ مه‌حموود ئه‌لحه‌فید ئالایێ كوردستانێ ل باژێرێ سوله‌یمانیێ ل سه‌ر بانێ مزگه‌فتا مه‌زن بلندكر ب ره‌نگێ كه‌سك ل نیڤێ دا بازنه‌كێ سۆر نڤێ دا كه‌ره‌كێ هه‌یڤێ ل سالا 1920و ل باژێرێ ئسته‌نبولێ ل توركیا كۆمه‌لا رێكخراوێن كۆمه‌لایه‌تی یا كوردی رابوون ب ئاماده‌كرن نه‌خشه‌كرنا ئالایێ كوردستانێ و بۆ جارا ئێكێ هاته بلندكرن ل ده‌ڤه‌رێن رزگاركرین ل ده‌مێ شۆره‌شا ئاكری 1927 ـ 1930 ب سه‌ركرده‌یا جه‌نرال نووری ئیحسان پاشا. ئالایێ كوردستانێ یێ نوكه یێ گشتی ل 17/12/ 1945 د ئاهه‌نگه‌كا هه‌ژی ل گۆره‌پانا چار چرا ل باژێرێ مهاباد هاته بلندكرن ب ئاماده‌بوونا ژماره‌كا سه‌ركردێن كوردان و جه‌ماوه‌ره‌كێ وردی یێ مه‌زن. به‌ری راگه‌هاندنا كۆمارا كوردستان پتر ژ هه‌یڤه‌كێ و ل 22/1/1946و ل ژێر سیبه‌را ڤی ئالای كۆمارا كوردستان ل مهاباد هاته راگه‌هاندن. كو یێ بوویه جهێ شانازی وخه‌باتێ و سه‌رفه‌رازیا ملله‌تێ كورد و جهه‌كێ تایبه‌ت یێ هه‌ی د ناڤ دلێ مه هه‌میان دا و یێ هاتیه پاراستن ب ده‌ستێ خه‌باتكه‌ر و دلسۆزێن كورداتیێ، دا هه‌ر ده‌م بمینیت سیمایێ خه‌بات و قاره‌مانیێ و به‌رده‌وامبوونا رێبازا بزاڤا رزگاریخوازا كوردی هه‌تا بده‌ستڤه‌ئینان و چه‌سپاندنا مافێ مه یێ ره‌و،له‌ورا ل 16/12/1946پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د ئه‌ڤ ئالایێ پیرۆز راده‌ستی بابێ رۆحی یێ نه‌ته‌وا كورد بارزانی مسته‌فا كر و گۆت ئه‌ز كه‌سێ نابینم وه‌ك جه‌نابێ ته یێ ئه‌مین و زێره‌ڤان بۆ پاراستنا ڤی ئالای. ئه‌ڤرۆ و ل 17كانینا ئێكێ ل هه‌رێما كوردستان ب جه‌ماوه‌رێ خوه‌ڤه و حوكمه‌ت ب داموده‌زگه‌هێن خوه‌ڤه ڤێ بیره‌وه‌رێ ساخدكه‌ن ب رێوره‌سمێن هه‌ژی و به‌رنامێن تایبه‌ت، ئالایه‌كێ میری یه و ل ژێر سیبه‌را وی په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاته هه‌لبژارتن و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هاته دامه‌زراندن و هه‌می رێكخراوێن حكومی و جه‌ماوه‌ری و پیشه‌یی و ئێكه‌تی و سه‌ندیكا یێن بن تیرۆژكێن ڤی ئالای كار دكه‌ن. هه‌می دئاماده‌نه ب جانفیدایێ پێخه‌مه‌ت هه‌رده‌م یێ به‌رز و بلند بیت و په‌یڤا سه‌رۆك مسعوود بارزانی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ هانده‌رێ ڤێ چه‌ندێ یه ل ده‌مێ كه‌ره‌مكری و گۆتی ل 16/8/1998 و ل ژێر سیبه‌را ئالایێ كوردستانێ ئه‌زیێ هاتیمه سه‌ر دونیایێ و ل هه‌ر خۆله‌كه‌كێ ئه‌ز یێ ئامه‌ده مه ل ژێر سیبه‌را ڤی ئالای و بۆ ڤی ئالای بمرم. ره‌نگێ سۆر خوینا شه‌هیدێن سه‌ربلندن. . ره‌نگێ كه‌سك سروشت و ژینگه‌هێ كوردستانێ یه، ره‌نگێ سپی تیرۆژ و تیشكێن ئاشتیێ و ئازادیێنه، ه‌ره‌نگێ زه‌ر و سۆر ره‌نگێ ئاگر و ختیر و شه‌مالكێن نه‌وروزێ نه. . ئه‌ڤجا بلا هه‌می جیهان بزانیت كو كورد ئێكه‌مین نه‌ته‌وایه به‌ری هه‌میان ئالا هه‌بوو. ئه‌ڤرۆ و ل ژێر ڤی ئالایێ پیرۆز پێشمه‌رگێ قاره‌مان پارێزه‌رێ خاك، وه‌لات و نیشتیمان سیمایێ ئاشتیێ و ئازادیێ یێ مه‌زنترین قاره‌مانیا تومار دكه‌ن دژی شه‌ڕێ زۆرداریێ و تیرۆرێ یێ داعش ب درێژاهیا 1080 كلیۆمترا و ژماره‌كا خۆرته مێران و عه‌گیدا یێن بووینه قوربانی و ئالایێ كوردستانێ یێ بلندكری ل هه‌می ده‌ڤه‌ر و ناوچێن رزگاركرین له‌ورا ساخكرنا رۆژا ئالای ئه‌ڤ ساله بێهن و تام و رامانێن خۆش و هستیار و مه‌زن یێن هه‌ین پرسه‌ربۆر و شانازی و ته‌ڤایێ و پالپشتیا خه‌لكێ جیهانێ و خوه‌راگری و سه‌ركه‌فتن بۆ كوردستانێ یه و خودایێ مه‌زن هاریكاره.
