ئامار و ژمارا كوردان

ئامار و ژمارا كوردان

142

ئه‌ڤرۆ كورد ژ بلی ژمارا وان ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ، ژماره‌كا باش یا هه‌ی ل سه‌رانسه‌ری جیهانێ ژی، د ناڤبه‌را هه‌ڤوه‌لاتی و په‌نابه‌ر و ره‌ڤه‌ندێ. ژمارا وان زێده‌بوو ل ده‌ستپێكا چه‌رخێ نوكه‌ ویێ بیستێ، ژ ئه‌گه‌رێ مشه‌ختبوونێ بۆ ده‌وله‌تێن جیهانێ، ره‌ڤین و خۆخلاسكرن ژ سیاسه‌تێن سته‌مكار و دكتاتۆر و شۆفینی و ره‌گه‌زپه‌رست و هه‌ستێ وان یا دژاتیا كوردان و بارودۆخێن ناڤخوه‌یی و یێن نه‌ ئارامیا ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین، ئه‌ڤرۆ كورد چاره‌مین نه‌ته‌وایه‌ ل ده‌ڤه‌رێ پشتی تورك و عه‌ره‌بان و فورسان و ئه‌ڤێن ل خوارێ ژمارا كوردانه‌ ل دووڤ ئامارێن به‌رێ و نوكه‌ یێن به‌رده‌ست:
1ـ ل سالا 1925 ژمارا كوردان سێ ملیۆن كه‌س بوون. ل دووڤ په‌رپرسێ (عصبه‌ الامم المتحده‌). ملیۆن و نیڤ ل توركیا و 700 هزار ل ئیرانێ و 500 هزار ل عیراقێ و 300 هزار ل سووریایێ.
2ـ ل سالا 1945 ژمارا كوردان نه‌ه ملیۆن بوون.
3ـ ل سالا 1970 و ل دووڤ راپۆرتا ڤه‌كۆله‌ر مارتن فۆن بروینسین ئێك ژ ژێده‌رێن پێ باوه‌ركری یێ كاروبارێن كوردان (145000000) چارده‌ ملیۆن و 500 هزار كه‌س. ل عیراقێ دو ملیۆن و نیڤ توركیا حه‌فت ملیۆن، ئیران چار ملیۆن، سووریا 500 هزار، ئێكه‌تیا سۆڤێتی یا به‌رێ 500 هزار.
4 ـ ل سالا 1992 ژمارا كوردان (30) ملیۆن بوو ل دووڤ راپۆرتا ڤه‌كۆله‌ر (دێڤد ماكداول)، د پرتووكا خوه‌دا.
ل توركیا 10 ملیۆن 800 هزار و ل عیراقێ چار ملیۆن و 100 هزار، ل ئیرانێ شه‌ش ملیۆن و 500 هزار و ل سووریا ملیۆنه‌ك. كوردستانا سۆر نیڤ ملیۆن، ل ئورۆپا رۆژئاڤا و ئه‌مریكا ملیۆنه‌ك و 700 هزار و پێنچ ملیۆن و 400 هزار ل ده‌وله‌تێن دی یێن جیهانێ. ئه‌ڤرۆ پێزانینێن میدیایی و خه‌به‌ری ئاماژێ ده‌نه‌ هندێ كو ژمارا (نفوس) كوردان دگه‌هیته‌ (50) ملیۆنان و دوایی ژمار ئه‌وا هاتیه‌ به‌لاڤه‌كرن یا ئنسكلۆپیدیا ئازاد (ویكیبیدیا) ل سالا 2016 ژمارا كوردان 39، 390، سیه و نه‌ه ملیۆن و سێ سه‌د و هه‌شتێ هزار كه‌سن. ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ یا باشۆر عیراقێ و یا رۆژهه‌لات ئیرانێ و یا باكۆر توركیا و یا رۆژئاڤا سووریا. پێتر ژ 10 ملیۆنان یێن ڤان ده‌وله‌تان وه‌ك هه‌ڤوه‌لاتی و په‌نابه‌ر و ره‌ڤه‌ند و ئاكنجی و ئه‌و ده‌ولت ژی ئه‌ڤه‌نه‌: كوردستانا سۆر ـ ئه‌لمانیا ـ بریتانیا ـ فره‌نسا ـ سوید ـ نه‌رویج ـ هۆله‌ندا ـ دانیمارك ـ سۆیسرا ـ نه‌مسا ـ ئه‌مریكا ـ ئیسترالیا ـ ئۆزپكستان ـ بلغاریا ـ پرتغال ـ ئسپانیا ـ یونان ـ ئیتالیا ــ به‌لجیكا ـ فله‌ندا ـ ئوكرانیا ـ كه‌نه‌دا ـ ئیسرائیل ـ هند ـ ئه‌فریقیا ـ ئازربیچان ـ جۆرجیا ـ توركمانستان ـ كیرغیزستان ـ رۆسیا ـ كازاخستان ـ ئه‌رمینیا ـ ئه‌فغانستان ـ ئوردن ـ مسرـ لبنان ـ كویت ـ به‌حرین ـ هنده‌ك ژێده‌ر دبێژن ل كوردستانا سۆر نێزیكی ملیۆنه‌ك و 900 هزارن و ل كۆمارا مسرێ یێن قنێتا وانا كورد ملیۆنه‌كن ژ وان 400 هزارن ل ده‌ڤه‌را (سعیدێ) دژین، كارێ وانا چاندنه‌ و كولانا بیرێن ئاڤێ و دانان و نووژه‌نكرنا ماتۆرێن وان بیران، و نێزیكی 190 هزاران قوتابینه‌ ل زانكۆیێن مسرێ و ئه‌لمانیا نیزیكی ئێك ملیۆن و 200 هزارن. له‌ورا جهێ داخێیه‌ كورد تاكه‌ نه‌ته‌وانه‌ ماشا الله‌ ب ڤێ ژمارێ سه‌رئاستێ جیهانێ هه‌تا نوكه‌ د بێ ده‌وله‌تن، به‌روڤاژی هنده‌ك ده‌وله‌تان كو مه‌ رێزێن بۆ یێن هه‌ین ناگه‌هنه‌ ملیۆنه‌كێ خودان ده‌وله‌تن، كانێ حه‌ق كانێ مافێ ره‌وا، مه‌ پیچكه‌كا ریفراندۆمه‌كا رێكوپێك و ل دووڤ شه‌رعیه‌تا ده‌ولی و په‌یمانا نه‌ته‌ویێن ئێكگرتی كر، ل 25/9/2017 و ب ئیرادا ملله‌تێ خوه‌ ژ كورد و كوردستانیان، ئاگر به‌ربوو هنده‌كا و قیامه‌ت راكر و هێستریێ گرتن، لێ ئه‌م دبێژینێ ژبلی ئیرادا رب العالمین ئیرادا ملله‌تان ژ هه‌می ئیرادان مه‌زنتره‌ و دێ هه‌ر بسه‌ركه‌ڤین.

کۆمێنتا تە