ئامۆژگاریێن كوژهك.. دهمێ نڤیسهر دبیته دیلێ گۆتنهكا خهلهت!
عەبدولخالق سولتان
چهندین فاكتهر ههنه كارتێكرنێ لسهر رێرهو و كهساتیا نڤیسهری دكهن وهكو نڤیسهر، وهكی پێگیریێن جڤاكی و دابونهریت و تیتالێن عهشیرهتگهری و بۆچوونێن هزری یێن جودا، دیسان ئاین و مهسهب و بیروباوهران ژی كاریگهریا خۆ لسهر نڤیسهری ههیه، لێ دبیت ههمی مرۆڤ لژێر فشارا ئهڤان فاكتهران بژین و دبیت گهلهك جاران نڤیسهر خۆ ژ ڤان فاكتهران ڤهدزیت، لێ هندهك تشت وهكی كرمهكێ بچویك دمینه ڤهشارتی و د كویراتیا دهروونێ نڤیسهری دا بهردهوام دلڤلڤن، و سهمتا وی دگوهۆڕن یان ژی ناهێلن ئهو رێرهوێ خۆ ڤهگوهێزیت و بهرێ خۆ بدهته ئالییەكێ دی.
پێنگاڤێن ئێكێ یێن ههر نڤیسهرهكی د پری نیگهرانی و ترسن، ژبهركو كریارا نڤیسینێ كریارهكا ئاشكهرایه و ههمی كهس دشێن ببینن و رهخنێ لێ بگرن، و لدهف نڤیسهری دبیته خالهكا چارهنڤیساز و گرنگیهكا مهزن پێ ددهت، نهخاسمه بهرهێمێن دهسپێكێ.
لهورا د ئهڤێ پیڤاژۆیا نڤیسینێ دا نڤیسهر پهنایێ دبهته گهلهك جهان وكهسان، دا كارڤهدانا بابهتێ خۆ بزانیت، ئهو پهیڤ و گۆتنێن د وی دهمی دا بۆ نڤیسهری ب شێوهیێ ئامۆژگاری دهێنه گۆتن دبنه رێنیشاندهرهك بۆ نڤیسهری، و ب تشتهكێ پیرۆز دزانیت، نهخاسمه ئهگهر ئهو ئامۆژگاریا ژ نڤیسهرهكێ ناڤدار وكاریگهر دهركهڤیت وهكو كۆمنت لسهر بهرههمهكێ وی بدهت، و دبیت گهلهك جاران ب شانازی ڤه دبێژت: «تا نوكه ئهو رستهیا فلان نڤیسهری ل دهسپێكا نڤیسینێن من گۆتی یا بوویه بنچینه بۆ ههمی نڤیسینێن من»، و خۆ وهكو دیلهك بۆ وێ ئامۆژگاریێ دبینیت.
ل ڤێرێ نه یا گرنگه ئهو ئامۆژگاری چیه، یان ب دلهكێ سافی هاتیه گۆتن یان نه، بهلكو جهێ ترسێ ئهوه وێ ئامۆژگاری ئهو نڤیسهر تا چ رادده ژ سهمتا وی یا راست دروست وهرگێرایه؟ و بهرهف ئاقارهكێ دی بریه، كو د ئهنجام دا توشی بهرزهبوونهكێ كربیت، نهخاسمه ئهگهر ئامۆژگاری نه لسهر ئاستەكێ زانستی هاتبیته دان، بهلكو وهكو بۆچوونهكا كهسۆكی بیت.
دبیت نڤیسهری – دویر ژ وێ ئامۆژگاریێ – هندهك جیهانێن نوی ڤهدیتبان یان د هندهك كوژێێن جێواز دا مرۆڤ شرۆڤهكربان. لێ مانا وی د فهلهكا ئامۆژگاریێ دا ئهو هێلایه د بازنهكێ بهرتهنك دا، و هزركرنا وی تنێ لدۆر وی تهوهری دزڤریت ئهوێ ئامۆژگاری لسهر هاتیه ئاڤاكرن، و دبیت گهلهك جاران لومهی خۆ بكهت، دهمێ چهندهكێ ژ بازنێ ئهوێ ئامۆژگاریێ دویر دكهڤیت!
ئهڤجا یا من دڤێت بێژم، فهره نڤیسهر پێداچوونهكا بهردهوام بكهت د وان بنهما و پرهنسیپێن بۆ نڤیسینێن خۆ كرینه ژێدهر و دهستوور، و ئازادیهكا رهها بدهته هزر و بیرێن خۆ كو دهربڕینهكا وێرهك ژ وان كهتوارێن د ناخ و ئاشۆپا ویدا ههین بكهت، ژبهركو دبیت گهلهك جاران ئامۆژگاریهكا بچویك ببیته ئهگهرێ زیندانكرنا بههرهیهكا مهزن د ناخێ نڤیسهری دا، نهخاسمه د كۆمهلگههێ وهكی یێ مه دا كو ئامۆژگاریێ رۆلهكێ مهزن د ئاڤاكرنا كهساتیا مرۆڤان دا ههیه، بهلكو بوویه رێكهك ژ رێكێن پهروهردهكرنێ.