ئاگاتا كریستی چاوا به‌حسا ژنێن كورد و لاله‌شێ دكه؟
رزگار كێسته‌یى
چیرۆكنڤیسا ناڤدارا بریتانی ئاگاتا كریستی، ل ساڵێن 1930 ان ته‌ڤی زه‌لامێ خوه گه‌ڕه‌كێ ژ بۆ سووریێ و كوردستانێ دكه و وێ گه‌ڕا خوه دكه رۆمان ب ناڤێCome, Tell Me How You Live وه‌ره بێژه من تو چاوا دژی. ئه‌ڤ چیرۆكه ل سالا 1946 هاتیه چاپكرن، لێ دیسا ل ئه‌یلۆلا ئه‌ڤ ساله ئه‌ڤ په‌رتووكه جاره‌كا دی هاته چاپكرن ڤه. كریستی ل دو جهان ب شێوه‌یه‌كی گه‌له‌ك بالكێش به‌حسا كوردان د ڤێ رۆمانا خوه دا دكه، ب ڤی شێوێ خوارێ: 1ــ به‌حسا ژنێن كورد: ده‌ما كریستی ل رۆژاڤایێ كوردستانێ بوویه ب ڤی ئاوایی وه‌سفا ژنێن كورد دكه د رۆمانا خوه دا: ((كۆمه‌كا ژنان ژ دوورڤه به‌ر ب من ڤه دهێن. ژ جوانیا ڕه‌نگێن جلێن وان دیاره كو ئه‌و كوردن. ئه‌و مژوولی ده‌رێخستنا بنكێن گیای و كۆمكرنا به‌لگانه. وان ب ڕێیه‌كا كورت خوه گه‌هاندنه ده‌ف من و نوكه وه‌كی بازنه‌یه‌كێ ئه‌و یێ ل دۆر من زڤرین. ئه‌ڤ ژنێن هه گه‌له‌ك د جوان و كه‌یفخوه‌شن. جلێن وان دڕه‌نگ ڤه‌بووینه. ده‌رسۆكێن د سه‌رێ وان ره‌نگ پرته‌قالیه‌كی ڤه‌بووینه. ڕه‌نگێ جلكێن وان كه‌سك، مۆر و زه‌رن. سه‌رێ وان هه‌رده‌م یێ بلنده ل سه‌ر ملێن وان. به‌ژنێن وان دبلندن و شێوێ راوه‌ستانا وان به‌ژنكێلن. ئه‌و راست دراوه‌ستن و سینگێ خوه دئیننه ده‌ر و سه‌رێ خوه بلند دكه‌ن، كو نیشانا شانازی و سه‌ربلندیێ دده‌ت. وان دێمه‌كی نۆرمالێ هه‌ی و ڕه‌نگێ وان ب سه‌ر ئه‌سمه‌ری ڤه‌یه. هنارۆكێن ڕوویێن وان دسۆرن وپڕانیا وان ژی د چاڤشینن. زه‌لامێن كوردان شێوێ لۆرد كچنه‌رێ بریتانی دده‌ن، كو ده‌مێ زارۆكیا من وێنه‌یه‌كی وی هه‌رده‌م ب ژوورا من ڤه یێ هه‌لاویستی بوو. دێمه‌كێ سۆرێ تژی، سمبێلێن قه‌هوایێن تژی و مه‌زن، چاڤێن شین، ل گه‌ل له‌شه‌كێ موكوم و راوه‌ستانه‌كا له‌شكری. د ڤێ پارچا جیهانێ دا گوندێن كورد و عه‌ره‌با هندی ئێكن. ژیان و ئاینێ وان وه‌ك هه‌ڤه. لێ ب هیچ شێوه‌یه‌كی تو نه‌شێی ژنه‌كا كورد و ژنه‌كا عه‌ره‌ب ل گه‌ل هه‌ڤ هه‌ڤبه‌ر بكه‌ی. ژنێن عه‌ره‌ب هه‌رده‌م سه‌رنزم و شه‌رمینن و خوه ژ خه‌لكی ڤه‌دشیرن. ده‌ما ل گه‌ل مرۆڤی دئاخڤن، دێمێ خوه ژ مرۆڤی وه‌ردگێرن و ژ مرۆڤی ڤه‌دشێرن و ئه‌گه‌ر ته‌ماشه‌ی مرۆڤی ژی بكه‌ن ب دزیكی ڤه و دبن چاڤێن خوه را ته‌ماشه‌ی مرۆڤی دكه‌ن. ئه‌گه‌ر بكه‌نه كه‌نی ژی دیسان نیڤا دێمێ خوه دگرن و ڤه‌دشیرن. ب پرانی ره‌نگێن جلكێن وان د ره‌ش و تارینه. ژنه‌كا عه‌ره‌ب چجارا نه‌شێت لگه‌ل زه‌لامه‌كی باخڤیت. لێ ژنه‌كا كورد بێی دوودلی، هه‌موو ده‌مان خوه وه‌كی زه‌لامان دبینیت و گه‌له‌ك جاران خوه هێشتا باشتر ژی ژ زه‌لامی دبینیت. ئه‌و دشێن ل ده‌رڤه ژی ل گه‌ل زه‌لامان باخڤن و بكه‌نه كه‌نی و ب ئازادی حه‌نه‌كان بكه‌ن. ئه‌و رۆژێن خوه ب سوحبه‌ت و كه‌نی و خوه‌شیێ دبوورینن)). 2ـ كریستی چاوا به‌حسا لاله‌شێ دكه‌ت؟ ئه‌و ب ڤی شێوێ خوارێ، به‌حسا لاله‌شێ دكه د رۆمانا خوه دا: ((تۆ نوها به‌ر ب مه‌زارگه‌ها پیرۆزا شێخادی ڤه دچی، یا كو دكه‌ڤیته ناڤكر و چیایێن كوردان، ل نێزیك مووسلێ. ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م جهه‌كی دی ل جیهانێ هه‌بیت وه‌كی ڤی جهی یێ جوان و دلڤه‌كه‌ر و ئارام بیت. تو دكه‌ڤیه دناڤ چیا دا د ناڤ دارێن مازی و هناران دا، ل گه‌ل زنجیره‌كا چیای. بایه‌كێ پاك و خوه‌ش. ژ نشكه‌كێڤه تو سه‌رێ دو برجێن سپیێن پیرۆز دبینی. هه‌ر تشت ل ڤێرێ یێ ئارامه و ژیانه‌كا پری ته‌ناهیه. د نیڤا گه‌لی دا دێ بینی باخچه‌یه‌كێ تژی دار و كانیێن ئاڤێ یه. خزمه‌تكارێن مه‌زارگه‌هی مرۆڤێن رووخوه‌ش و دێم پری ڤیان و هه‌ڤالینی و مرۆڤایه‌تینه، ئه‌و چایێ بۆ مه دئینن. تۆ دناڤ ڤێ ژینگه‌ها پاك و ئارام و دلڤه‌كه‌ر دا دروونی و چایێ ڤه‌دخۆی)).
