ئاڵایێ كوردستانێ، هێمایێ جڤاكێ كوردستانێ یه
ئاڵا ئه‌و هێمایێ هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كێ یان هه‌ر دینه‌كێ و هه‌ر قه‌واره‌یه‌كێ رامیاری یان د چارچوڤێ رێكخستنه‌كا ده‌ست نیشان كری دا، و هه‌ر وه‌لاته‌كێ ب روودان و هزرێت جودا جودا ئاڵا بۆ خوه چێكرینه و هه‌ر وه‌لاته‌كی یان هه‌رێمه‌كێ ب ئاڵایێ خوه دهێته نیاسین، ئاڵایی پیروَزی و گرنگیه‌كا مه‌زن هه‌یه د ناڤـ هه‌ر ده‌وله‌ته‌كی دا چنكو هه‌ر رێزگرتنه‌ك یان هه‌ر بێ رێزیه‌ك و رێسواركرنه‌ك بوَ وێ ده‌وله‌تێ یان وی قه‌وارێ رامیاری ئاڵا دبیته ئارمانجا سه‌ره‌كی. هه‌روه‌سا ئاڵایی روله‌كێ مه‌زن هه‌یه د مێژویا هه‌ر مروڤه‌كی دا یا جڤاكی و رامیاری كو هه‌رده‌م د ناخ و هزرا مروَڤی دایه و جهێ رێزگرتنێ یه ل ده‌ف هه‌ر تاكه كه‌سه‌كێ وی وه‌لاتی ودمێژویا نه‌ته‌وه‌یان دا. گه‌له‌ك روودانێن مه‌زن رووداینه كو گرێدایی ب ئاڵایی ڤه بوون، بگه‌له‌ك شێوازان ره‌فتار دگه‌ل ئاڵایی هاتیه كرن، ل هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ گرنگیه‌كا مه‌زن دده‌نه ئاڵایێ وه‌لاتێ خوه، ل پرانیا وه‌لاتێن جیهانێ یاسایێن تایبه‌ت ب ئاڵایی ڤه ده‌ركرینه، ئه‌و روَژا ساخكرنا ئاڵایێ وه‌لاتێ خوه ب روَژه‌ك پر پیروَز و گرنگ ددانن و ل سه‌رانسه‌ری وه‌لاتێ خوه ئاهه‌نگ و چالاكیان دگێرن و ئاڵایی ل هه‌موو دام و ده‌زگایێن حكومه‌تێ نوو دكه‌نه‌ڤه و ژبه‌ر پیروَزیا وی ئاڵایی هه‌ر كه‌سێ وی ئاڵایی بسوَژیت یان بدرینیت ب توندی دهێته سزادان. ئاڵایێ كوردستانێ ژی كو هێمایێ هه‌موو نه‌ته‌وا كورده ل ژێر وی ئاڵایێ پیروَز دژین، كوردێن باكوور و باشوور و روَژهه‌لات و روَژئاڤا و ل هه‌ر وه‌لاته‌كێ كورد لێ هه‌بن. ئاڵا بوَ ئێكه‌م جار ل ده‌ستپێكا سالێین بیستان دا بوو، و ئێكه‌م جار پارته‌كا كوردستانی ل باكوورێ كوردستانێ، بكار ئینایه ده‌مێ داخوازا مافێ چاره‌نڤیس كری، ئه‌وژی پارتا (خوویبون) بوو كو بزمانێ عه‌ره‌بی(الاستقلال) گه‌له‌ك ژێده‌ر بو مه دیاردكه‌ن، كو گه‌له‌ك ژكه‌ڤندا كوردان ئاڵا هه‌بووینه، وه‌كو ئاڵایێ كاوه‌یێ ئاسنگه‌ر، و ئاڵایێ زه‌رێ سه‌لاحه‌ددینێ ئه‌یووبی ل سالا(1137 1193)ێ، وگه‌له‌ك ئاڵایێن دیتر. لێ ئه‌و ئاڵایێ كوردستانێ، ئه‌وێ نوكه بوَ هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ، بوَ ئێكه‌م جار وبه‌ری69سالان، و دروَژه‌كا وه‌كو ئه‌ڤرودا17/12/1946ێ، د ئاهه‌نگه‌كا جه‌ماوه‌رییا به‌رفره‌هدا و ل كوردستانا روَژهه‌لات ل ده‌مێ كومارا كوردستانێ هاتیه راگه‌هاندن ئه‌ڤ ئاڵایێ نوكه لێ هاته بلندكرن، ب شێوه‌یه‌كێ فه‌رمی و ل سه‌ر ده‌ستێ شه‌هیدێ پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د ل رێكه‌فتی 22/1/ 1946ێ، ل كومارا كوردستانێ مهابادێ ئاڵایێ كوردستانێ هاته بلندكرن، و پاشان پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د ئه‌و ئاڵا راده‌ستی بارزانیێ نه‌مر كر. هه‌ر ل وی ده‌می و تا نوكه ب سه‌دان گه‌نجێن كوردان قوَربانی ب ژیانا خوه دایه ژبوَنا بلند راگرتنا ئاڵایێ كوردستانێ، لێ مخابن هه‌رده‌م دوژمنێن ره‌گه‌زپه‌رستێن ملله‌تێ كورد ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ، رێنه‌دایه ئاڵایێ جوانێ كوردستانێ بهێته بلندكرن وه‌كو كوردستانا روَژهه‌لات و روَژئاڤا و باكوور، بو نموونه لرێكه‌فتی 26/8/2014ێ، حكوومه‌تا ئیرانێ هاولاتیه‌كێ كوردێ روژهه‌لات ب(6)هه‌یڤان حوكم كر، ژبه‌ركو وی هاولاتی، ئاڵایێ كوردستانێ دانابوو سه‌ر گوَڕێ كورێ خوه یێ شه‌هید، به‌لێ ئه‌ڤروَ ئه‌و روَژ هات ئاڵایێ كوردستانێ بهێته بلند كرن،ل هه‌رچار پارچێن كوردستانێ و ل هه‌موو ئه‌و ئه‌ردێن كورد لێ دژین ل هه‌موو جیهانێ. لێ دوژمنێن گه‌لێ كورد هه‌ر ژ كه‌ڤندا بێرێزی ل ئاڵایێ كوردستانێ كرنه و ئه‌وا ل كه‌ربه‌لا روودای هه‌ر درێژه‌پێدانا وێ دوژمنكاریێ یه و چ كارتێكرنێ ل پاشه‌روَژا ئیرادا ملله‌تێ ڤی ئاڵایی ناكه‌ت. ژبه‌ر گرنگی و پیرۆزیا ئاڵای په‌رله‌مانێ كوردستانێ یاسایه‌كا تایبه‌ت ب ئاڵایێ كوردستانێ ڤه ده‌ركر، ل ژێر یاسایا هژمارا(14)یا سالا 1999ێ، كو ژ(10 )به‌ندان پێكدهێت، یا فه‌ره ئاماژێ ب هنده‌ك به‌ندێن سه‌ره‌كی یێن ڤێ یاسایێ ژبوَ خانده‌ڤان و به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی بده‌ین. ل گوَر به‌ندێ(1) برگا(1-4): ئاڵایێ كوردستانێ، ب سێ ره‌نگان پێك دهێت ئه‌و ژی ره‌نگێ سوَر كو هێمایێ فیدایێ و خوینێ یه و ژبونا ئازادیێ و سه‌ربه‌خوَبوونێ و هه‌ر دبه‌رده‌وامبوونێ دایه، و ره‌نگێ سپی هێمایێ ئاشتیێ و ئه‌مانه‌تێ یه، و ره‌نگێ كه‌سك هێمایێ سروشتێ كوردستانێ یه و دروشمه‌ك ل نیڤا ئاڵاییه وه‌كو چاڤێ روژێ ب ره‌نگێ زه‌ر كو هێمایێ ئاینێن كه‌ڤن دده‌ت یێن كوردان وچاڤێ روژێ 21 تیشك هه‌نه كو ژمارا 21 ده‌لاله‌تێ 21ێ، ئادارێ دده‌ت كو روژا جه‌ژنا ملله‌تێ كورده و هه‌روه‌سا ژمارا 21 ژ ژمارێن پیروَزن د ئاینێ زه‌رده‌شتیان دا. به‌ندێ(2): ئه‌و جهێن كو ئاڵا لسه‌ر دهێته بلندكرن، د ناڤـ په‌یره‌وه‌ی دا دهێته دیاركرن. به‌ندێ (3): بلند راكرنا ئاڵایی، دڤێت لده‌مێ روژ هه‌لاتنێ بیت، و ئینانه خارا ئاڵایی دڤێت ل ده‌مێ روَژ ئاڤا بوونێ بیت. به‌ندێ (4): دروستكرن و چاپكرن و به‌لاڤكرنا ئاڵایی، دڤێت ب رازه‌مه‌ندییا وه‌زاره‌تا ره‌وشه‌نبیری بیت. به‌ندێ (5): نابیت دهه‌لكه‌فتنیێن نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانی و ئاهه‌نگاندان، ئاڵا بهێته بلند كرن یا بهێته بكارئینان، ئه‌گه‌ر هات و یێ پیس و دریایی بیت، یان ره‌نگێن وی ژێ چووبن. به‌ندێ(6): ئاڵایێ كوردستانێ دێ هێته بلندكرن، مل ب ملێ ئاڵایێ عێراقێ، د وان هه‌لكه‌فتنیێن ئاڵایێ عیراقێ تێدا دهێته بلندكرن، ئه‌ڤه هندی ل عێراقێ سیسته‌مێ فیدرالیه‌تێ بهێته چه‌سپاندن، تاوه‌كو چاره‌سه‌ركرنا كێشا كوردان ل عێراقێ. په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل رێكه‌فتی 17/12/ ل هه‌ر ساله‌كێ ده‌ست نیشان كر بوَ ساخكرنا روَژا ئاڵایێ كوردستانێ، ل 11ێ تشرینا دووێ یا سالا 1999 ده‌نگدان ل سه‌ر یاسایا روَژا بلندكرنا ئاڵایێ كوردستانێ هاته دان، و ل گوَر به‌ندێ(9) پێدڤییه ل سه‌ر حكوومه‌تێ ڤێ یاسایێ جێبه‌جێ بكه‌ت، و هه‌ر سال ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ روَژا ئاڵایێ كوردستانێ بهێته ساخ كرن ب چه‌ند كار و چالاكیان ژلایێ گروَپ و تیمێن تایبه‌تمه‌ند ب ئاڵایی ڤه ل كوردستانێ. به‌لێ ب هزرا من و ژبه‌ر پیروَزیا ئاڵایی گه‌له‌كا فه‌ر و پێدڤییه هه‌رده‌م بایه‌خ و گرنگیێ بده‌ینه ئاڵایێ كوردستانێ نه‌به‌س د ڤێ روژێ بتنێ دا، چنكو مخابن هه‌تا نوكه‌ژی دێ بینی ل گه‌له‌ك فه‌رمانگه‌ه و قوتابخانان و ل هه‌ر جهه‌كێ دیتر ئاڵا به‌روَڤاژی دهێته هه‌لاویستن یان هاتیه دڕاندن یان پیس بوویه بێی كو ئه‌و هه‌ستا نه‌ته‌ویی ل ده‌ف مه هه‌بیت ئه‌م بگوهوَڕین یان ل جهه‌كێ ژ هه‌ژی دانین. ژبه‌ر ڤێ یه‌كێ ئه‌نجوومه‌نێ وه‌زیران ل رێكه‌فتی 22/10/2013ێ، برێكا نڤیساره‌كا گشتاندنێ دا گوت: فه‌رمانگه‌هێن حكومه‌تێ نوزانن ئاڵایی دروست بلند بكه‌ن و بریار دا ئاڵایێن ل سه‌ر بانیێن هه‌موو فه‌رمانگه‌هان بهێنه وه‌كهه‌ڤكرن و ب پێدڤی زانی رێنوَمایی بوَ دروست بكارئینانا ئاڵایی بهێنه ده‌ركرن و ئه‌گه‌رێ ده‌ركرنا رێنوماییان بوَ وێ چه‌ندێ ڤه‌گه‌راندن ئه‌نجوومه‌نێ وه‌زیران كو تا نوكه پرانیا دام و ده‌زگایێن حكومه‌تێ ئه‌ته‌كێتێن دروست بكارئینانا ئاڵایی نوزانن، و هه‌روه‌سا خراب بكار ئینان و پیسبوون ونه‌وه‌كهه‌ڤیا ئاڵایان ، و دانانا وان ل جهێن نه ژهه‌ژی ڤه‌گه‌راند و خواست ژی كو هه‌موو دام و ده‌زگایێن حكومه‌تێ ب به‌رپرسیارانه سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل ئاڵایی بكه‌ن.
