ئاڵۆزنڤیسین و شێواندنا خوانده‌ڤانان!
چه‌مك و شرۆڤه
پشكا ئێكێ
د. سالار عوسمان
ـ هه‌ر د ناڤا به‌حس و بابه‌تی َهونه‌رێ نڤیسینێ دا، كو هونه‌ره‌كێ پڕه ژ زه‌رافه‌تێ و خۆشى و جوانیێ و سه‌رى دكێشیته د ناڤ ئینساناسیێ ژى دا، زۆر كه‌ره‌تێ ل ڤێره و ل وێرێ دكه‌ت، كو ل وان ژێده‌ر و كتێبان و سه‌رچاوه‌یێن به‌حس ل په‌یوه‌ندیێن فره‌ره‌هه‌ند و قسه‌هه‌لگر د ناڤبه‌را نڤیسینێ و هزرێ دكه‌ن و به‌نده ژی ب ڤان كێمزانینا خوه تشته‌ك ژێ هه‌ڵكڕاندووه، گه‌هشتیمه وێ قه‌ناعه‌تێ و باوه‌ریێ، كو هزرا باش ب نڤیسینا نه‌باش ناهێته پێشبینیكرن و دیاره ئه‌ڤ بابه‌تێن فكرێ و نڤیسینێ ژى، ب ده‌هان لق و چڵه بابه‌تێن دیتر ژێ ڤه‌دبن، یا ژ هه‌میان گرنگتر: (زمان و ڕه‌هه‌ندێن وى، نڤیسین و په‌یامێن وى، خوێنده‌ڤان و جۆرێن وى، فكر د وێ ناڤه‌ندێ دا و.. هتد)!..
ـ نها ئه‌م، بیێ وێ ئێكێ كو مه‌به‌ستا مه ئه‌و بیت ل سه‌ر فه‌لسه‌فێ باخڤین و ب دیتنا من دڤێت، ل ڤێره خوه ژ فه‌لسه‌فێ دوور بێخین و ب تاما ڤێ ستوونا ڕۆژنامه‌نڤیسی بئاخفین، ئاخفتنه‌كێ، كو سوود و مفا تێدا هه‌بیت و سه‌رى ل خوێنده‌ڤانى نه‌ئێشینیت، ڕێیا مه‌به‌ستا مه ژى ئه‌وه و مه دڤێت به‌حس ل بابه‌ته‌كێ گرنگ یێ به‌حس لێنه‌كرى بكه‌ین، وه‌كو دبێژم به‌حسلێنه‌كرى، لایه‌نێ كێم لایێ به‌نده، كو د ناڤ به‌حسێن زانستیێن نڤیسینا كوردی دا، ب به‌ر به‌رچاڤێ من نه‌كه‌فتیه، ئه‌و ژى سه‌رى ل خوانده‌ڤانى ئێشاندیه ب به‌هانا زمانى، یان ب نڤیسینا ئاڵۆز، كه‌واته ل ڤێره ئه‌م ل به‌رامبه‌ر دو بابه‌تێن گرنگ دا راوه‌ستاینه، كو دبیت د دو چه‌مكان دا كۆم بكه‌ین و ناڤ لێبدانین، ئاڵۆزنڤیسین) و (خوانده‌ڤان شێواندن).
ـ ئاڵۆزنڤیسین جودایه ژ نڤیسینا ئاڵۆز، ئه‌وا مه‌به‌ستامه ژێ لێ بدانین، ده‌ستكورتیا زمانى یێ د نڤیسینێ دا، یان ب ئه‌نقه‌سد ئاڵۆزكرنا زمانى یه، كو ئه‌و ژی دیاره بێ مه‌ره‌م نینه، كه‌واته مه‌به‌ستا مه‌یه بێژین: بۆ وێ ئێكێ فكر بگه‌هیت، دڤێت نڤیسه‌ر هه‌وجه‌ى ب وى ته‌رزى ل نڤیسینێ بیت، كو یێن ل به‌رامبه‌ره‌كانی ب ڕۆهنی تێبگه‌هینیت، ب واتایه‌كا دیتر نڤیسه‌ر هه‌ر فكره‌كا هه‌بیت، هه‌كه زمانه‌كێ باشی نه‌بیت، ئه‌و فكرا وى ناگه‌هیت، ل ڤێره پێدڤیه بپرسین: پێناسا زمانێ باش چی یه؟.. دیاره به‌رسڤ سه‌رد كێشن بۆ چه‌مكه‌كێ گشتی یێ زمانی و فه‌لسه‌فی، دیسا ساده‌تر دئاخفین و دبێژین: زمانێ باش پێكهاتیه ژ زمانه‌كى، كو هه‌تا ئه‌وپه‌ڕێ پته‌و بیت ژ ڕوویێ هونه‌ریی و جوانیی ڤه، لێ ئاڵۆز و نه‌مه‌فهوم نه‌بیت و ب كورتی، د خزمه‌تا مرۆڤى دا بیت!..
ـ دیسا بابه‌ت كوور دبیت و دڤێت بپرسین: ئه‌م بۆ خوانده‌ڤانى دنڤیسین یان بۆ ئینسانى؟.. ب واتایه‌كا دیتر، یا مه تنێ ڕوویێ مه ل خوانده‌ڤانى ده‌ق (وه‌رگر)ه، یانژی مرۆڤه، خوه ئه‌و مرۆڤێن ل دوورترین جوگرافیا دونیایێ دا دژین و خوه ئه‌وان مرۆڤان ژى كو ب زمانه‌كێ جودا دئاخفن؟!..
ـ به‌رسڤ ئه‌ڤه‌یه: ئه‌م بۆ ئینسانى دنڤیسین، به‌لێ ب ڕێیا خوانده‌ڤانى، كه‌واته وه‌رگر خوانده‌ڤانه و ئامارنج ژى ئینسانه. هه‌ر له‌ورا نابیت خوانده‌ڤانى بشێوینین، نابیت ئاڵۆز بنڤیسین، كو مه وه‌لێكر، واته بۆ ئینسان دپه‌ڕینین، ژ وێ ڤه فكر ده‌گه‌هیت و ئارمانج دهێته دی!..
