ئـەرێ ئـەمریكا دڤێت ڕژێما ئیرانـێ ژنـاڤبچیت؟
خـورشید ئەحمەد سوورچی
پەیوەندیێن ئیرانێ ل سەردەمێ پاشایەتیێ دگەل ئەمریكا گەلەك د خۆش بوون، لێ پشتی كو ل سالا (١٩٧٩) شۆڕەشا ئیسلامی ب ڕابەریا ئایەتوللا خومەینی ل ئیرانێ بەرپابوو و شۆڕەش سەركەفت، هەر زوی خومەینی ئەمریكا و ئیسڕائیل دانە بەر نەفریا و ب (شەیتان) دانە ناساندن. پشتی كو ل حوزەیرانا (١٩٨٩) خومەینی وەغەركر، عەلی خامنەیی بوو شوینگرێ وی و درێژە دا سیاسەتا خومەینی و دژایەتیا ئەمریكا و قەوارەیا زایۆنی كر. ڕەنگە گەلەك جاران ئەم هزر بكەین كو ئەمریكا دڤێت ڕژێما ئیرانێ ژناڤ ببەت، لێ ب دیتنا من ئەمریكا هۆسا هزر ناكەت و وێ نەڤێت هۆسا زوی ڕژێما ئیرانێ ژناڤبچیت ژبەر هندەك ئەگەران.
ئێك ژ وان ئەگەران ئەوە كو ئەمریكا ب ڕێكا ئیرانێ ل ڕۆژهەلاتا ناڤین گەلەك دەستكەفت بۆ پەیدابووینە، ئێك ژ وان دەستكەفتان، فرۆشتنا چەكی ب وەلاتێن كەنداڤی ب تایبەت ئەو وەلاتێن كو پەیوەندیێن وان د نەخۆشن ل گەل ئیرانێ، هەر وەكی ئەم دزانین كو سعوودیە هەر گاڤ ئیرانێ دبینیت مەترسی ل سەر مان و سەروەریا خۆ، لەوڕا سالانە ب بهایێ چەندین ملیار د‌ولاران چەكی ژ حوكمەتێ و كۆمپانیێن ئەمریكی دكڕیت، ل دویڤ ڕاپۆرتەكا (لۆكهید مارتن) كو ئێك ژ مەزنترین كۆمپانیێن فرۆشتنا چەكییە، هەر ئێك ژ (بەحرێن، سعوودیە، كوێت، ئیماڕات) ژ دەستپێكا ڕێزبەندیا وان وەلاتانن ئەوێن چەكی ژ ئەمریكا دكڕن، هەروەسا ل دویڤ ڕاپۆرتەكا (نیۆرك تایمز) ئەمریكا ل سالا (٢٠٢٠_٢٠٢٤) ب ڕێژەیا ٤٣٪ هناردەكارا چەكێ جیهانی بوویە، ب ڤێ چەندێ ژی ب پلا ئێكێ دهێت. لەوڕا من دڤێت بێژم هندی ڕژێما ئیرانێ ل سەر دەستهەلاتێ بمینیت دێ دەولەتێن كەنداڤی پتر چەكی كڕن، چونكی ئەو ئیرانێ دبینن مەترسی ل سەر خۆ. هەروەسا پرسا نەخۆشكرنا پەیوەندیێن ئیرانێ و ئێككەتیا ئەورۆپا ژی ئێك ژ ئارمانجێن حوكمەتا ئەمریكانە، هەروەكی ئەم دزانین بەری كو ئەمریكا سزایان ل سەر ئیرانێ بسەپینیت، پەیوەندیێن ئیرانێ و وەلاتێن ئێككەتیا ئەورۆپا د خۆش بوون، بەلێ پشتی كو ئەمریكا سزا ب سەر سەپاندن و هەڕەشە ل ئێكەتیا ئەورۆپا كر كو دڤێت پەیوەندیێن خۆ ل گەل ئیرانێ ببڕن و نابیت ب هیچ ڕەنگەكی بازرگانیێ ل گەل ئیرانێ بكەن ب تایبەت بازرگانیا وزەیێ، كو ئیران ئێك ژ فرۆشیارێن وزەیێ بوو ب ئەورۆپا، ئارمانجا ئەمریكا ژ نەخۆشكرنا پەیوەندیێن ئیرانێ و ئێكەتیا ئەورۆپا ئەوە كو ئێكەتیا ئەورۆپا نەچار بكەت نەفتا ئەمریكا بكڕن و پتر بكەڤنە ژێر هەژموونا حوكمەتا ئەمریكا، چونكی ئەم دزانین كو حەتا نوكەژی ئێكەتیا ئەورۆپا ژلایێ هێزا ناتۆ ڤە دهێتە پاراستن كو ئەمریكا ڕابەرایەتیا وێ دكەت، لەوڕا من دڤێت بێژم كو هەكە ئەمریكا ڕژێما ئیسلامی یا ئیرانێ ژناڤبر، دێ سیستەمێ سیاسی و فەرمانڕەواتیێ هێتە گوهۆڕین و ئیران دێ بەر ب دیموكراسیبوونێ ڤە پێنگاڤان هاڤێژیت و پەیوەندیێن خۆ دێ ل گەل وەلاتێن ئەقلیمی و ئێككەتیا ئەورۆپا ئاسایی كەت، بێگومان ئەڤەژی دێ بیتە مەترسی ل سەر بەرژەوەندیێن ئەمریكا ل گەل ئێكەتیا ئەورۆپا، چونكی ئێكەتیا ئەورۆپا دێ دوبارە بازرگانیا خۆ ل گەل ئیرانێ دەستپێكەتەڤە و دێ جارەكا دی پەیوەندیێن وان خۆش بنەڤە، بێگومان ئەڤە ژی د بەرژەوەندیا ئەمریكا دا نینە. لەوڕا ل دوماهیێ من دڤێت بێژم هەر چەندە ڕژێما ئیرانێ و ئەمریكا دو دوژمنن لێ ژناڤبرنا ڕژێما ئیرانێ ئارمانجا ئەمریكا نینە، چونكی ئەمریكا ب خێرا ڕژێما ئیرانێ سالانە ملیارێن دۆلاری قازانج دكەت، بەلێ هەكە ڕژێم ژناڤبر ڕەنگە گەلەك زیان ب بەرژەوەندیێن وێ بكەڤن، لەوڕا ئەز نابینم ژناڤبرنا ڕژێما ئیرانی ئۆپشنەك بیت ل سەر مێزا سەرۆك تڕامپی.
