ئـەنفال برینەكـا كـویـرە د دلـێ كـوردان دا
سەردار مەجید
ئەنفال، ئەو ناڤێ كو هەتا هەتایێ دێ د دلێ هەر كوردەكی دا وەك برینەكا كویر مینیت. ل سالا ١٩٨٨، رژێما بەعسا ئیراقێ دەست ب كۆمكوژیەكا مەزن كر دژی گەلێ كورد. ب ناڤێ ئەنفالێ، وان هەزاران گوند كاڤل كرن، ژن و زارۆك و كال و پیر كوشتن و ب كۆم د گۆڕێن بێ ناڤ دا ڤەشارتن.
رژێما بەعسێ ب سەرۆكاتیا سەدام حسێن، ب رێكێن هەری دژوار و هۆڤانە ئەڤ تاوانە ئەنجام دا. وان ژەهرا كیمیاوی ل دژی خەلكێ سڤیل بكارئینا، ب تایبەت ل هەلەبجێ كو بوویە نیشانا ڤێ كارەساتێ. گەلەك جاران، وان خەلك ژ گوندان رەڤاندن و ئێخستنە د زیندانان دا، پشتی هینگی ئەو كوشتن و ب كۆم ڤەشارتن.
ئەنفال ب چەند قۆناغان هاتە ئەنجامدان، هەر قۆناغەك ب خوە كارەساتەك بوو. ژ كوشتنا زەلامان، هەتا رەڤاندنا ژن و زارۆكان، هەتا سۆتنا گوندان، هەمی ب پلانەكا سیستەماتیك هاتنەكرن. مەرەما وان ژناڤبرنا گەلێ كورد بوو ب تەمامی و پاكرنا دەڤەرێن كوردی ژ خەلكێ وان بوو.
ئەڤرۆ و پشتی ٣٥ سالان، هێشتا گەلەك ژ قوربانیێن ئەنفالێ نەهاتینە دیتن. گەلەك مالبات هێشتا ل بەندا وێ چەندێ نە كو رۆفاتێن خۆشتڤیێن خوە ببینن و ب رێكەكا شایستە ڤەشێرن. لێ سەرەرای ڤێ یەكێ، گەلێ كورد هەر مایە و ب هێزتر ژی بوویە و ئەڤ كارەسات بوویە دەرسەك ژ بۆ نەهێلانا دوبارەبوونا ڤان جۆرە تاوانان.
جیهانێ ئەڤ كۆمكوژیە وەك جینۆساید ناسكر و گەلەك وەلات پشتەڤانیا مافێن گەلێ كورد كرن. ئەڤ ناسینە گرنگ بوو ژ بۆ دادپەروەریێ و نەهێلانا دوبارەبوونا ڤان كارەساتان. هەروەسا، ئەڤ یەكە بوویە هۆكارەك ژ بۆ هشیاركرنا جیهانێ دەربارەی مافێن گەلێ كورد و پێدڤیا پاراستنا وان.
هەر سال، كورد رێز و حورمەتێ ددەنە قوربانیێن ئەنفالێ و سۆز ددەن كو ئەڤ تاوان ژ بیر نەكەن و نەهێلن جارەكا دی ببیتەڤە. ئەنفال نە ب تنێ كارەساتەكا دیرۆكی یە، لێ بەلگەیەكە ژ بۆ خورتی و بەرخوەدانا گەلێ كورد. هەر كوردەك دزانیت كو دڤێت ئەم ڤێ كارەساتێ ژ بیر نەكەین، دڤێت ئەم هەمی پێكڤە كار ژ بۆ پێشڤەبرنا كوردستانەكا ئازاد و سەربەخوە بكەین، ژ بەر كو ئەڤە باشترین رێز و حورمەتە كو ئەم دشێن بدەینە گیانێ وان شەهیدێن ئەنفالێ.
