ئه‌رێ هه‌ڤال جهێ خووشكێ یان برای دگریت؟
هه‌ڤالینیا دروست و موكوم ئه‌وه، یا كو ل سه‌ر شه‌نگسته‌كێ راست و ساخله‌م دهێته ئاڤاكرن و چو جاران زیانێ ناگه‌هینیته مرۆڤی، هه‌ڤالینیا نه دروست ژی ئه‌وه، یا كو ل سه‌ر شه‌نگستێ به‌رژه‌وه‌ندییان و مه‌ره‌مێن تایبه‌ت دهێته ئاڤاكرن و ئه‌ڤ جۆرێ هه‌ڤالینیێ گه‌له‌ك ڤه‌ناكێشیت و چۆ جاران مرۆڤ نه‌شێت باوه‌ریا خوه پێ بنیت.
ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:
سالح موراد گه‌نجه‌كه دبێژیت: ئ(ه‌م دشێین بێژین هه‌ڤال جهێ خووشك و برایان دگریت، چونكی هه‌ڤالێ راست و دروست ئه‌وه، یێ كو مرۆڤ دشێت نهێنی یێن خوه بۆ بێژیت، ده‌مێ مرۆڤ وی هه‌ڤالی دبینیت، دلێ مرۆڤی ئارام دبیت، چونكی هنده‌ك نهێنی ل ده‌ڤ مرۆڤی هه‌نه و مرۆڤ شه‌رم دكه‌ت بێژیته خووشك و برایێن خوه، دێ بۆ هه‌ڤالێ خوه بێژیت، هه‌روه‌سا هه‌ڤالێ دروست خوه ل مرۆڤی دكه‌ته خودان و مرۆڤی نائێخیته تایێ شه‌رمێ ل گه‌ل چ كه‌سه‌كی و یێ هاریكاره د هه‌ر ته‌نگاڤییه‌كێ دا).
ئه‌ڤی گه‌نجی گوتژی: (هه‌موو ده‌مان، هه‌ڤالینی جهێ خووشك و برایان ناگریت، چونكی هه‌ڤال هه‌یه ل سه‌ر بنیاته‌كێ نه دروست هه‌ڤالینی كریه، ژ بۆ مه‌ره‌مێن خوه یێن كه‌سایه‌تی و به‌رژه‌وه‌ندییا خوه، له‌وما دڤێت مرۆڤ یێ زانابیت و كه‌سێن به‌رامبه‌ری خوه باش بخوینیت، هه‌روه‌سا خووشك و برا، بۆ مرۆڤی گه‌له‌ك ژ هه‌ڤالێن به‌رژه‌وه‌ندیان باشترن).
هه‌لات عه‌بدوللا شه‌ره‌فانی، مامۆستایه دبێژیت: (گه‌له‌ك جاران هه‌ڤالینی جهێ خووشك و برایان دگریت، چونكی هنده‌ك كه‌س یێن هه‌ین، دبیت هزر و بیرێن خووشك و برایێن وی هند نێزیكی یێن هه‌ڤالێ وی نه‌بن، د هه‌مان ده‌مدا، ل سه‌ر هه‌ڤالێ مرۆڤی دمینیت، كا دێ جهێ خووشك و برایێن مرۆڤی گریت یان نه؟).
ماموستا هه‌لاتێ زێده‌تر گۆت: (هه‌روه‌سا هه‌كه هه‌ڤال هه‌بن، كو جهێ خووشك و برایان بگرن ژی گه‌له‌ك دكێمن، چونكی د نوكه دا هه‌ڤالینیا راست و دروست كێم بوویه، له‌وما هه‌كه خووشك و برایێن مرۆڤی د خراب ژی بن، هه‌كه جاره‌كێ زیانێ بگه‌هیننه مرۆڤی ژی، دێ ئه‌و زیانه ژ یا هه‌ڤالێ مرۆڤی كێمتر بیت، هه‌روه‌سا خوه‌زیێن وی كه‌سی یێ كو هه‌ڤاله‌ك هه‌بیت جهێ خووشك و برایێن وی بگریت).
ده‌روونناس د.ئاواز حه‌جی جه‌عفه‌ر، دیار كر كو هه‌ڤال جهێ خووشك و برایان ناگریت، هه‌ر ئێكێ ژ وان جه و رۆلێ خوه یێ تایبه‌ت هه‌یه د ژیانێ دا، هه‌روه‌سا خووشك گه‌له‌ك یا گرنگه بۆ مرۆڤی، چونكی یا دلۆڤانه و دشێت نهێنی یێن مرۆڤی بپارێزیت و هاریكاریا مرۆڤی بكه‌ت، هه‌رچه‌نده د هنده‌ك حاله‌تان دا هه‌ڤال ژی هه‌نه هاریكاریا مرۆڤی دكه‌ن، لێ ئه‌و هه‌ڤال گه‌له‌ك دكێمن و گۆت: (دیسا مرۆڤ گه‌له‌ك سۆحبه‌تان بۆ هه‌ڤالێن خوه ژی دكه‌ت و نه‌شێت وان سۆحبه‌تان ل گه‌ل خووشك و برایێن خوه بكه‌ت و مرۆڤ ل گه‌ل هه‌ڤالان پتر هه‌ست ب ئازادیێ دكه‌ت، یا گرنگ ئه‌وه، مرۆڤ بشێت بۆ خوه هه‌ڤاله‌كێ باش هه‌لبژێریت و نابیت مرۆڤ هه‌موو نهێنیێن خوه بۆ بێژیت).
د. ئاوازێ ئه‌و چه‌نده ژی دیار كر كو هه‌كه خووشك و برا پێكڤه د هه‌ڤگرتی بن و حه‌ز ژ ئێكدو بكه‌ن، ل وی ده‌می ئه‌و پێدڤی ب چو هه‌ڤالان نابن، هه‌كه هه‌ڤال هه‌بن ژی، ب تنێ دێ بۆ هندێ بیت، كو ده‌مێن خوه‌ش ل گه‌ل ببورینن.
ده‌روونناسێ د به‌رده‌وامیا ئاخفتنا خوه‌دا دیار كر، نوكه هه‌ڤالینی د جڤاكێ مه دا د ره‌وشه‌كا باش دا نینه، د هه‌مان ده‌مدا پێگه‌هێ هه‌ڤالینیێ خه‌له‌ت یێ هاتیه شرۆڤه‌كرن ل ده‌ف مه، نوكه دیارده‌ك په‌یدا بوویه، كو ره‌گه‌زێن نێر و مێ دبنه هه‌ڤالێن ئێكدو، لێ چو جاران هه‌ڤالینی دناڤبه‌را ره‌گه‌زێ نێر و مێ دا چێنه‌بوویه چێنابیت ژی.
