ئهرێ دۆزا باشوورێ كوردستانێ تنێ دۆزا مووچهیانه…؟
موسهدهق تۆڤى
گومان تێدا نینه قهیرانهك مهزن و دژوار بهرۆكا خهلكێ باشوورێ كوردستانێ گرتییه، قهیرانهك ههمه لایهنه، سیاسى، ئابوورى، كارگێرى…هتد، ئهگهر ل ئهگهرێن قهیرانێ بگهرین ب دههان ئهگهر دهێنه پێش، ههرههموو ژى ئهگهرێ ڤێ قهیرانێ نه، لێ نه ئهگهرێ سهرهكینه، ههرههموو بهرههمێ دهمینه، لێ نه بهرههمێ قوناغهك دیاركرینه، ههرئێكێ د قوناغهكێدا سهرێ خوه ههلدایه و بهرۆكا مه گرتییه. لێ ئهز د وێ باوهرێدا مه ئهگهرێ سهركیێ ڤان قهیرانان و ههموو ئاریشه و ئازاران گرێدانا كوردستانێ یه دگهل عیراقا عهرهبى پشتى شهرێ جیهانیێ یهكهم، بهرههمێ وێ قوناغێ یه كو ب داویهاتنا شهرێ جیهانیێ ئێكێ ل چریا ئێكێ 1918ێ ههتا داویئینانا ئهوا دگۆتنێ ئاریشا مووسلێ ل داوییا 1925ێ و گرێدانا ویلایهتا مووسلێ یا ئوسمانى كو ههموو باشوورێ كوردستانێ ب خوهڤه دگرت ب عیراقێڤه.
ل ڤێرێ قهیرانان دهسپێكر، دهمێ مللهت خوهدى دهستهلات نهبى ل وهلاتێ خوه، ههیى و نهیێن وهلاتى د دهستێن خهلكهك دیتر دابن، حوكمدارێن عیراقێ دهست ب گۆهارتنا رووخسارێ نهتهوهییێ وهلاتێ مه كر، ئهم ژ خواندنێ ب زمانێ دایكا خوه دووركرین، ئهم ژ خێر و سامانێن وهلاتێ خوه بێ بههر كرین، نه تنێ سامانێ مه هاتهدزین، بهلكى ب وى سامانى چهكێن كوشنده هاتنهكرین و بهرێ وان دامه و جینوسایدا مه پێ هاتهكرن، بۆ راستییا ڤێ گۆتنێ بنێرنه ژێدهرێن دیرۆكى و جوگرافى یێن بێ لایهن ببینن بهرى گرێدانا ب زۆرى یا باشوورێ كوردستانێ ب عیراقا عهرهبیڤه سنوورێن دهڤهرێن كوردنشین و عهرهبنشین ل كیڤه بوون و نها ل كیڤهنه..؟
كورت و كرمانجى ئهڤا ب درێژییا سهدسالێن چوویى و ههتا گههشتییه قوناغا 25 ئهیلوولێ و رۆژا ریفراندۆما باشوورێ كوردستانێ ب سهرێ خهلكێ كوردستانێ هاتى و پشتى ریفراندۆمێ ژى ب سهرێ مه دهێت و بهلكى هێژ دژوارتر لێ هاتییه بهرههمێ گرێدانا وهلاتێ مه یه ب وهلاتهكێ دیتر ڤه، ل 25ێ ئهیلوولێ مه دڤیا ئهو سهروهرییا سهدسال بوو ژ مه هاتییهدزین بزڤرینینهڤه، ئهم خوهدى وهلات و سامانێن خوهبین، داویێ ب وان قهیران و دژوارییان بینین یێن سهدسالان ئهم تێدا دژیاین، مه رێكهكا ئاشتیخوازانه گرته بهر و ب شێوازهكێ ههڤچهرخ و ل سهر بنهمایێن مافێ مرۆڤى و مافێ دهسنیشانكرنا چارهنڤیسێ خوه مه داخوازا مافێ خوه كر، نه مه زێدهگاڤى ل سهر مافێ كهسهكى كر و نه مه خاكێ خهلكهكێ دیتر داگیركر، مه بهرسڤا داگیركهران ب هاریكارییا هندهك دهستێن خیانهتكارێن ناڤخۆیى دیت، مه دیت چاوان سهرهدهرى دگهل مه كر و چاوان یێ دكهن، مهرج و گهف و ههرهشهیێن رۆژانهیێن حكومهتا بهغدا ل بهرچاڤن.
بهلێ مخابن ههموو ئهڤ مژاره مه ژبیركریه، ژ ئهگهرێ بهدكارگێرییا حكومهتا ههرێمێ و نه دادپهروهرییا وێ و شهرهنیخا نه رهوایا حزبێن كوردستانى دگهل ههڤدو و دروستبوونا مافیا و چهتهیێن تالانكهر یێن چ جاران تێر نابن ل ژێر سیبهرا ڤێ حكومهتێ و شهرهنیخا نهرهوا، د ههمان دهمدا دوورپێچێن ئابووریێن حكومهتێن بهغدا ل سهر كوردستانێ و برینا بۆدجهیا ههرێمێ ههر ژ سهردهمێ سهدامى ههتا دگههیته سهردهمێ مالكى و عهبادى، مه ههموویان ل باشوورێ كوردستانێ مژارا سهرهكى كو دۆزا رهوایا خهلكێ كوردستانێ یه ب ههموو رهههندێن وێ ڤه ژبیركریه، تنێ هزرا مه یا ل مژارا مووچهیان، مووچه هات یان نههات، كى دێ دهت، دێ چهندێ دهن و چهندێ ژێ برن، مژارا سهرزمانێ مهزنترین كهسایهتى ل دهستهلاتێ ههرێمێ و ل ئهوێن خوه ب ئۆپۆزۆسیۆن دزانن و ئهوێن پێیهك ل ناڤ دهستهلاتى و پێیهك ل ناڤ بهرههلستكاریێ، مژارا سهرهكییا سازیێن راگههاندنێ و میدیا جڤاكى، ل دیوانخانه و فهرمانگهه و ناڤمالان… تنێ مووچهیه و بژێوى خهلك بوویه بهنیشتێ خوشێ ناڤ دهڤێ وان.
مووچه و دابینكرنا ژیارا خهلكى مافهكێ رهوایه و دڤێت ههر حكومهتهك خوه لێ بكهته خودان، بهلێ ب مخابنیڤه دبێژم مه دۆزا سهرهكى، مه سهربهخۆییا وهلاتى و رزگاربوون ژ ژێردهستییا سهدسالان ژبیرا خوه بریهڤه و ههموو هزر و بیر و خهما مه مایه د دان و نهدان و رێژهیا مووچهیاندا و نێزیكه دێ دۆزا سهرهكى كهینه قوربانى مووچهیان و ئهز دبینم دهستهلات ل بهغدا د ڤێ چهندێدا سهركهتى بوو و ب تۆمكێ مووچهیان دۆزا مهیا نهتهوهیى و وهلاتینى ژبیرا مه برهڤه.. وى دهمى ئهو دزانیت دێ چاوان و بهرامبهر چ مووچهیان دهته مه.. ل داویێ ژ بیرا خوه نهبهین سهدام حوسێنى ژى مووچه ددان و ههموو سهرێن ههیڤان ددان.