ئه‌م ژبه‌ری (100) سالین(سایكس- پیكۆ) ژی پارچه‌ پارچه‌ بوین؟!

ئه‌م ژبه‌ری (100) سالین(سایكس- پیكۆ) ژی پارچه‌ پارچه‌ بوین؟!

130

سایكس- پیكوَ رێكفتنه‌كا وه‌لاتێن سه‌ركوفتی بوو ل جه‌نگێ دا. پشتی شوَڕه‌شا (ئه‌كتوبه‌رێ) یا سوڤێتی هاته‌ ئاشكرا كرن. و بتنێ كورد پارچه‌ نه‌كرن به‌لكو عه‌رب ژی توشی پارچه‌ پارچه‌ كرنێ بوون لێ جێوازی ئه‌وه‌ عه‌ره‌ب بوونه‌ چه‌ند ده‌وله‌ت و ئه‌م ل ناز چه‌ند ده‌وله‌تان به‌لاڤ بووین، ب خوه‌ یا راستی بیت ژبه‌ری سایكس-پیكۆ ژی ئه‌م ل گوَر ئه‌نجامێ شه‌رێ(چالدیرانێ) ببوینه‌ دوو پشك. یاراست تر بیت ئه‌م ژبه‌ری چالیدرانێ كوَمه‌كا میرگه‌هێن لوَكال بووین و ب شه‌ر و شور بووین دگه‌ل ئێك. ژبه‌ر میرگه‌هان ژی ئه‌م كوَمه‌كا (عێل و خێل و عه‌شیره‌تا) بوون دیسا ب شه‌ر و شور بووین دگه‌ل ئێك، بكورتی مه‌ روَژه‌كێ كیانه‌كێ ساخله‌م و سه‌نترال نه‌بویه‌ شیان و ڤه‌ژه‌نا مه‌ خودان كه‌ت و ئه‌م نوكه‌ پارچه‌ پارچه‌ بوونا خوه‌ بتنێ بكه‌ینه‌ سه‌ده‌مێ رێكه‌فتنه‌كێ بناڤێ سایكس- پیكۆ. ئه‌م ژ به‌ری سایكس- پیكۆ و ژبه‌ری چالدیرانێ ژی مله‌ته‌كێ نه‌ته‌با و بێ رێكه‌فتن و بێ باروه‌ریه‌كا مكۆم ب هزرا نه‌ته‌وه‌یی كو دره‌نگ هاتیه‌ ئارێ ئه‌م ژێ دوور بوینه‌. هه‌موو كلتورێ سیاسیێ مه‌ ل به‌ری سایكس- پیكۆ. هنده‌ك میرگه‌هێن كوردی بوین دبن سه‌روه‌ریا (ئوسمانی یان سه‌فه‌ویا) دا بوون. بوَچوونا من دڤیا ئه‌م ل سه‌ده‌مێن ده‌ستپێكی ب زڤڕین بوَچی ئه‌م نه‌ ته‌با و ئێك رێز نه‌بوینه‌. نه‌ك بوَچی ئه‌م نه‌بوینه‌ ده‌وله‌ت. كورد ژ سه‌دێ 90 موسلمانن و ل ئێك ژینگه‌هێ دابوونه‌ و ب ئێك زمانی دئاخڤن و ئێك كلتور و فلوكلور و ئه‌ده‌ب هه‌یه‌. روَژه‌كێ ژی ئه‌م ل قه‌واره‌كێ دا نه‌بوینه‌ خودان سه‌روه‌ری. ئه‌م بێهوشێن ده‌مارگیریا عه‌شیره‌تكانێ و ئولداریا كوره‌ بوینه‌ و تالیێ ملله‌ته‌ك د ڤێ ره‌وشێ دا بیت دێ ئاسان بیته‌ قوَربانی زلهێزێن وی سه‌رده‌می. (جوَهیا وعد بلفور) ژبوخوه‌ په‌یدا كر وه‌لاته‌ك ژ (سفرێ) ئاڤاكر و زمانه‌ك ژبیركری ژ هناڤێن په‌رتووكا زیندی كر، بوونه‌ ده‌وله‌ت، فه‌یله‌سوفێن كورد هه‌بوون ڤێ گازیێ بكه‌ن و باشترین گازی گازیا(ئه‌حمه‌دێ خانی بوو) ده‌ما داخازا ئێك گرتنێ ژ میره‌ك و بنه‌مالێن كوردا كری. نه‌ 100 ساله‌ ئه‌م بن ده‌ست، دبیت هزاران سال بن ئه‌م چه‌وسیی و بن ده‌ست، نوكه‌ ژی بتنێ ئاسته‌نگا د رێكا سه‌رخوه‌بونێ دا بێ تفاقیا مه‌یه‌، به‌رێ عه‌شیر نه‌ته‌بابوون و پاشی بوونه‌ میرگه‌ه و نه‌ته‌با بوون و نوكه‌ یێن بوین حزب و نه‌ته‌با نه‌، دێ چه‌وا بین ده‌وله‌ت یان ببن ده‌وله‌ت دێ چه‌وابین؟!

کۆمێنتا تە