ئه‌ڤ دۆزه‌ یا به‌رده‌وامه‌

ئه‌ڤ دۆزه‌ یا به‌رده‌وامه‌

88

ئحسان ئامێدى
دۆزا كوردستانێ ب هه‌مى پارچه‌ و بیاڤ و ئاستێن خوه‌ڤه‌ دۆزا ملله‌ته‌كێ سته‌ملێكرى و وه‌لاته‌كێ داگیركریه‌، هه‌بوونا وێ به‌رده‌وامیا خوه‌ هه‌یه‌ هه‌تاكو ب ئارمانجێن خوه‌یێن ره‌وا دگه‌هیت.
ئه‌ڤ دۆزه‌ ره‌واو داپه‌روه‌رانه‌یه‌، مه‌به‌ست ڤه‌گه‌راندنا مافێن ژێ ستاندیه‌، ژبه‌ر هندێ بو ڤه‌گه‌راندنا مافان، مرۆڤى مافداردكه‌ت هه‌مى شێوازێن خه‌باتێ بگرته‌ به‌ر و قوربانیێ بده‌ت.
دۆزا ملله‌تى پرسه‌ك چاره‌نڤسیه‌ و ده‌ربرینێ ژ ئارمانجا ته‌ڤایى دكه‌ت و به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌مى تاك و كۆم و گرۆپان تێدا هه‌یه‌ و تێرا هندێ هه‌یه‌ هه‌میان دچارچووڤه‌كێ به‌رنامه‌كریدا كۆمكه‌ت و پێكڤه‌ ژبۆ ئارمانجا دیاركرى دا كار و بزاڤ و خه‌باتێ بكه‌ن. دبێژن ئێكگرتن مه‌رجێ سه‌ركه‌فتنێ یه‌ و ئه‌ڤه‌ راستیه‌كا جێگیركریه‌، واته‌ بۆ ملله‌تى ئێگرتن زۆر گرنگه‌ دا سه‌ربكه‌ڤیت، دبیت ل مێژوویا سیاسى و جڤاكی یا چ ملله‌تان ئێگرتنه‌كا سروشتى نه‌بیت، ئێكگرتن هاتینه‌ چێكرن ژلایێ رێبه‌ر و سه‌ركرده‌ و هزرمه‌ندێن ملله‌تان ڤه‌ و پاشى ده‌ربرین ژ ئیرادا ته‌ڤایى كریه‌، چونكى نه‌بوویه‌ د ناڤ ملله‌ته‌كى دا رێبه‌ره‌كى سه‌رهه‌لدا بیت و ده‌ملده‌ست ملله‌ت هه‌مى دگه‌لدا بیت، ئێكگرتن ململانه‌كا جڤاكى و هزرى و سیاسیه‌، هه‌تا ئێكلا دبیت و دكه‌ڤیته‌ سه‌ر رێبازه‌كا راست و دروست كار و بزاڤ و خه‌بات و قوربانیدان پێدڤێت.
پرس وه‌كو پێدڤى بیت دڤێت هه‌لگر و خودانێن پرسێ خوه‌ لێ ب خودان ده‌ربینن و كارى بۆ بكه‌ن، و هه‌ر ده‌مى هه‌مى په‌یوه‌ندیداران پێدڤیا پرسێ زانى و كار ب دلسۆزى و دلپاكى بۆ كر دێ پرۆسا كاركرنێ هه‌ڤگرتنێ به‌رهه‌مئینیت، و هه‌ر ده‌مێ هه‌ڤگرتن ژى دروستبوو، ئه‌ڤه‌ توخمه‌كێ سه‌ره‌كیێ سه‌ركه‌فتنێ بجههات.
ژ كه‌ڤندا كودستان ژ دوبه‌ره‌كیێ و ژ په‌رتوبه‌لاڤیێ و ژ ناكۆكیێن ناڤخوه‌ و نه‌بوونا ناڤه‌نده‌كا سیاسى و جڤاكى و ئابوورى دنالیت، و ئه‌ڤه‌ بوویه‌ هۆیه‌كێ سه‌ره‌كى كو كوردستان نه‌بوویه‌ ده‌وله‌ته‌ك سه‌ربخوه‌، ئه‌ڤه‌ ده‌ستنیشانكرنه‌كا دروسته‌ و ئه‌گه‌ره‌كا سه‌ره‌كیا پاشڤه‌مانا كوردستانێ یه‌ و هه‌مى لایه‌ن ل سه‌ر هه‌ڤهاتینه‌، و د شیانێن ناڤخوه‌یى دایه‌ كو وێ ئه‌گه‌رێ چاره‌سه‌ركه‌ن. دبێژن بۆ دختۆرى یا بزه‌حمه‌ت ئه‌وه‌ حه‌تا ل سه‌ر ئێشێ هه‌لدبیت، وه‌كو ئێش زانى دێ شێت چاره‌سه‌ریه‌كا گونجاى بۆ ده‌ستنیشانكه‌ت. ل كوردستانێ خه‌لكێ ئاسایى ژى دزانیت ده‌رد چیه‌ و چاره‌ چیه‌ و ئه‌و پرسا ژ خرا گرنگتر كو ژڤێ ئاسته‌نگێ ده‌ربازبن هاتیه‌ ده‌ستنیشانكرن، ئه‌ڤجا ژى ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن!. نها بارودۆخ ل هه‌مى ئه‌و ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ خرابه‌، ئه‌گه‌ر چ ره‌وشا كوردستانێ ژى خرابه‌ لێ بۆ بزاڤا سیاسیا كوردستانێ زه‌مینه‌كا باشه‌ كاره‌كێ باشتر بكه‌ن بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مافێن خوه‌یێن ره‌وا. هیزا مه‌ د هه‌ڤگرتنێ دایه‌ ب وێ هێزێ دێ ریبرى هه‌مى هه‌ڤركى و قه‌بخوازیا بین، و دێ شێین سه‌ركه‌ڤین، هه‌ڤگرتنا كوردستانێ دو ئاست هه‌نه‌ یا ئێكێ ئاستێ هه‌ر پارچه‌كێ ب تنێ و یا دوێ ئاستێ سه‌رتاسه‌رى كوردستانێ و ژ به‌ركو هه‌ر پارچه‌كێ تایبه‌تمه‌ندیا خوه‌ هه‌یه‌ و پێناسا خوه‌ یا سیاسى و قانوونى هه‌یه‌، له‌وان به‌راهیا هه‌ڤگرتنێ دڤێت ل ئاستێ ئێكپارچه‌یێ جێگیرببیت، و هه‌ر پارچه‌ك بشێت ب هێزا هه‌ڤگرتنا خوه‌ ده‌ستكه‌فتیه‌كى بده‌ستڤه‌بینیت و كیانه‌كێ مادى بۆ خوه‌ دروست بكه‌ت و ل وى ده‌مى زه‌مینه‌ دێ یا خۆشكرى بیت بشێین به‌ر ب هه‌ڤگرتنا سه‌رتاسه‌رى پێنگاڤان پاڤێژین.هه‌ر پارچه‌كا رزگاركرى دشێت ببیته‌ پشته‌ڤان بۆ پارچا دیتر، لێ پارچا بن ده‌ست نه‌شێت چ پشته‌ڤانیێ بكه‌ت، و ئه‌وێ نه‌شێته‌ داگیركه‌ره‌كى بلا به‌رۆكێ خوه‌ نه‌كه‌ته‌ دو و سێ و چار!.
ئه‌وێ بشێت ل سه‌ر ئاستێ ئێكپارچه‌یێ هه‌ڤگرتنێ پێكبینیت و ده‌ستكه‌فتیا ب ده‌ستڤه‌ بینیت دێ شێت ل ئاستێ سه‌رتاسه‌رى ژى پێنگاڤان بۆ هه‌ڤگرتنێ هاڤێژیت.
ژیر و سیاسه‌تا خوه‌سه‌پاندن و تاكره‌ویێ و قورغكاریێ كاره‌سات ل دووڤ خوه‌ ئیناینه‌، ده‌م هاتیه‌ ده‌رگه‌ه بهێنه‌ ڤه‌كرن و لێكتێگه‌هشتن و لهه‌ڤهاتن چێببن پێناڤى ئارمانجێن پیرۆزێن ملله‌تى، ئێدى به‌سه‌ گازندان ژ بیانیا بكه‌ین و ئه‌م بخوه‌ به‌رهه‌ڤنه‌بیت چاكیێن ناڤخوه‌یى بكه‌ین.
ل باشۆر ب خه‌بات و قوربانیدانێ و ب پشته‌ڤانیا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى هه‌رێما كوردستانێ هاتیه‌ دامه‌زراندن و رژێما دكتاتۆرى روخاند و دیمۆكراتیه‌ت و فیدرالیه‌ت و دستوور جێگیركرن و بۆدجه‌ دابینكر، هه‌ڤگرتن و ئێكخستنا ناڤمالیا هه‌رێمێ و زه‌لالى و دادپه‌روه‌رى و ژناڤبرنا گه‌نده‌لیێ ئه‌ركه‌كێن پیرۆز و پێدڤیێتن ناڤخوه‌یینه‌ دڤێت بهێنه‌ بجهئینان دا ل قووناغا بهێت به‌ر ب ده‌ستكه‌فتیێن دیتر ڤه‌ بچین و ئه‌وا ژده‌ست چووى ڤه‌گه‌ریته‌ڤه‌.
عیراق یا د ره‌وشه‌كا خراب دا نیشانێن گوهۆرینان هه‌نه‌ سه‌متا وێ نه‌دیاره‌ دێ باشتر بیت هه‌رێما كوردستانێ ب هه‌ڤگرتنه‌كا خورت و ژیرانه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل پێشهاتان بكه‌ت، دا بشێت خوه‌ ل به‌ر لێمشتا خرابكاریێ بگریت و پێشڤه‌چوونه‌كا دیتر ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ بینیت.
رۆژئاڤا ب خه‌بات و قوربانیدانێ و ب پشته‌ڤانیا ده‌ره‌كى ده‌ڤه‌ره‌كا مه‌زن رزگاركر، لێ ژیره‌ك تاكره‌و و هێزه‌ك خوه‌سه‌پێن و ب دیده‌ك شێلى رۆژئاڤا كره‌ د مه‌ترسیێ دا و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌رێن رزگاركرى ژ ده‌ستدان و ئاینده‌ك مژووكى دروستكر.
رۆژئاڤا پشكه‌كه‌ ژ ده‌وله‌تا سووریا، و ره‌وشا سووریا ژى پر خرابه‌ و حوكمه‌تا دیمه‌شقێ گه‌له‌ك لاوازه‌، هێرشا توركیا و گه‌فێن وێ د به‌رده‌وامن، رێكه‌فتنێن ئه‌ده‌نه‌ و سویچى كارپێدهێته‌كرن، ئه‌مریكا و رۆسیا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ هه‌نه‌ لژنا نڤیسینا دستووره‌كێ نوو بۆ سووریا كه‌فتیه‌ كارى، ئه‌ڤه‌ دخوازیته‌ هندێ هه‌مى هێز و پێكهاتێن سیاسى و جڤاكى ل رۆژئاڤا هه‌ڤبگرن و ب ئێك هه‌لویست و ب ئێك كار به‌رامبه‌ر هه‌مى وان قه‌بخوازیا راوه‌ستن و زیانێ ل سنۆره‌كى راوه‌ستینن، و رۆلێ خوه‌ بگێرن كو بشێن مافێن رۆژئاڤا د دستوورێ نوو دا جێگیركه‌ن و ئه‌وا مایى ژى ژ رۆژئاڤا بپارێزن.
باسێ باكۆر و رۆژهه‌لاتێ ناكه‌م، چونكى نه‌ یا رزگاركریه‌ و هه‌ر دماینه‌ د ره‌وشا داگیركرنێ و سه‌ركوتكرنێ دا.
ل هه‌مى ره‌وشا بار خه‌ما خودانیه‌، و هه‌كه‌ ده‌شته‌ و ئه‌گه‌ر زۆزانه‌ عه‌سل خودانه‌، وه‌كو ئه‌م هه‌بین و بهێزبین دێ ل وى ئاستى سه‌ره‌ده‌رى ل گه‌ل مه‌ هێته‌كرن، و ئه‌م دخواستینه‌ خوه‌ بهێز بێخین، دا بشیێن هه‌بوونا خوه‌ بسه‌پینین، ڤێ هه‌بوونێ پشته‌ڤانیه‌كا نێڤده‌وله‌تى یا هه‌ڤدژ دگه‌ل دژمنكاریا هه‌رێمایه‌تى چێكریه‌، و ئه‌و گڤاشتنێن نێڤده‌وله‌تى ل سه‌ر ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر ل ئاسته‌كى دانه‌ دشێن گه‌ف و مه‌ترسیێن داگیركه‌ران كێمبكه‌ن و بارودۆخى د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دا ئێكلاكه‌ن.
ده‌م ده‌مێ هه‌ڤگرتنێ یه‌، و لادان و دووركرنا ناكۆكیان نه‌، هه‌ر پارچه‌ك د ناڤخوه‌دا و دگه‌ل خوه‌، به‌رنامه‌كێ كارى دانن و پێكڤه‌ كارى بۆ بكه‌ن، دووماهیا بارودۆخێ خرابێ داگیركه‌ران دێ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دا بیت.
دۆزا كوردستانێ دۆزه‌ك ملله‌ته‌ك زیندى یه‌ و هه‌یه‌ و به‌رده‌وامه‌ و دێ هه‌ر مینیت و به‌رده‌وام بیت حه‌تا ب ئارمانجێن خوه‌را بگه‌هیت، و بارودوخێ ده‌ڤه‌رێ هاریكاره‌ بۆ سه‌ركه‌فتنا ڤێ دۆزێ و ل نێزیك دێ گورانكاریێن نوو رووده‌ن و ئارمانج دێ بجههێن.
دووهى كوردستان بتنێ بۆ ئه‌ڤرۆ هه‌ڤال و دوست هه‌نه‌، پشته‌ڤان و هاریكار هه‌نه‌، هیڤى و ئۆمێد دگه‌شن سه‌ركه‌فتن مسۆگه‌ره‌.

کۆمێنتا تە