ئه‌گه‌ر و كارڤه‌دانێن هاتنا هێزا توركیا بوَ ده‌ڤه‌را باشیكێ

ئه‌گه‌ر و كارڤه‌دانێن هاتنا هێزا توركیا بوَ ده‌ڤه‌را باشیكێ

86

هه‌ر ژ ده‌ستپێكا خوه‌نیشاندانێن گه‌لێن سوریایێدژی رژێمێ، توركیا هاته‌ د ناڤ كێشێدا و بزاڤ كر ب رێكێن دبلوَماسی فشاره‌كێ ل سه‌ر سه‌روَكێ رژێما سوریایێ دورست بكه‌ت كو بێته‌ بن بارێ داخوازیێن ئوَپوَزسیوَنێ لێ (ئه‌حمه‌د داود ئوَغلوَ)، كو وی سه‌رده‌می وه‌زێرێ ده‌رڤه‌ بوو، ده‌ستڤالا زڤری ده‌ما سه‌ره‌دانا سوریا كری بوَ دیتنا نه‌خشه‌ رێكه‌كا چاره‌سه‌ریێ. ده‌ما توركیا زانی كو بزاڤێن وێ سه‌رناگرن ب ئاشكه‌رایی پشته‌ڤانییا ئوَپوَزسیوَنێ كر چ ب حه‌واندن و سازكرنا كوَمبوونا كوَنگرا بیت بوَسه‌ركردێن وان یان ب پشته‌ڤانیكرنێ د ناڤه‌ندێن نێڤده‌وله‌تیدا. روَژ بوَ روَژێ بارودوَخ ئالوَز بوون و قه‌یران به‌رفره‌ه بوو تاكو تیروَرستێن داعش ده‌وله‌تا خوه‌ ل سوریا و عیراقێ راگه‌هاندیو كێشه‌ ده‌ربازی عیراقێ بووی. ل گه‌ل به‌رفره‌هبوونا كێشێ باده‌ك ژ قه‌بارێ خوه‌ ده‌ركه‌فت و هاتنا هێزا زیده‌بوو و دووجه‌مسه‌ری ئاشكه‌را بوو. ئه‌ڤروَ مه‌ره‌م و ئارمانجێن هێزا د هه‌ڤدژی ئێكن. ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وی یێن هاتین بوَ لێدانا تیروَرستێن داعش. مه‌ره‌ما روسیا و هه‌ڤسه‌نگرێن وێ لێدانا ئوَپوَزسیوَنێ یه‌ و مانا سه‌روَكێ سوریایێ. د ناڤبه‌را ڤان هه‌ردوو جه‌مسه‌ران دا توركیا بوَچوونه‌كاجودا یا هه‌ی بوَ بدوماهی ئینانا كێشا سوریایێ، ئه‌وژی پشته‌ڤانییا ئوَپوَزسیوَنا سوریێ و لادانا سه‌روَكێ رژێمێ ل گه‌ل دامه‌زراندنا ده‌ڤه‌ره‌كا ئارام ل باكوورێ سوریایێ بوَ زڤڕاندنا په‌نابه‌رێن سوری كو ئێك ژ ئارێشێن وانه‌. ل عێراقێ، توركیا روَله‌كێ زه‌لال و ئێكلاكه‌ر نه‌بوو به‌لكو هه‌لویستێن وێ پتر د مژه‌وی و شێلی بوون. دیاره‌ توركیا یا بێ ئومید بووی كو بوَچوونێن وێ بوَ چاره‌سه‌ریێ سه‌رناگرن بتایبه‌ت پشتی پاشڤه‌چوونه‌ك دیاربووی د هه‌لویستێ ئه‌مریكا و فره‌نسا دا سه‌باره‌ت ئایندێ سه‌روَكێ رژێما سوریا. ژ لایه‌كێ دیڤه‌ روَلێ ئیرانێ یێ سیاسی و هه‌بوونا هێزێن وێ یێن له‌شكری ل عیراقێ و سوریا به‌ره‌ڤ زێده‌بونێ ڤه‌نه‌. پێكهاتێ سوننا، كو پشتگه‌رمێن توركیانه‌، ل عێراقێ یێ بێ ده‌ستهه‌لاته‌. روسیا هێزا كاریگه‌را ئێكێ یه‌ ل سوریا و یا زاله‌ ل ئاسمانێ سه‌ر سنوورێن سوریا و توركیا. خالا وه‌رچه‌رخانا كو توركیا دووباره‌ ب هێز هاتیه‌ د ناڤ هاوكێشێن ده‌ڤه‌رێدا ئێخستنا فروَكا روسی بوَ ژ لایێ هێزێن ئاسمانیێن توكیاڤه‌. بوَ پتر ئازراندنا بارودوَخاتوركیا هێزه‌كا له‌شكری كێشا ده‌ڤه‌را (موسل) ب مه‌ره‌ما پاراستنا وان راهێنه‌ر و راوێژكارێن توركی ئه‌وێن هێزه‌كا خوَبه‌خشێن موسل ئاماده‌ دكه‌ت بوَ رزگاركرنا وی باژێری. هاتنا ڤێ هێزێ یا بوویه‌ جهێ نیگه‌رانییا حكومه‌تا عیراقێ و كارڤه‌دانێن بله‌ز لێ په‌یدابوون. جڤاتا ئاسایشا عێراقێ ئه‌ڤ كاره‌ ب پێشیلكرنا سه‌روه‌ریا عراقێ دا نیاسین و هوَشداری دا توركییا كو د ماوێ دو روَژان دا بێته‌ ڤه‌كێشان ئه‌گه‌ر هه‌موو هه‌لبژارده‌ بوَ وان د ڤه‌كرینه‌ بوَ سه‌ره‌ده‌ریكرنێ ل گه‌ل وێ هێزێ. ل ڤێره‌ پرسیاره‌ك تێته‌ پێش كا بوَچی عێراقێ ئه‌ڤ هه‌لویستێ توند بله‌ز وه‌رگرت د ده‌مه‌كیدا ئاخ و ئاسمانێن عراقێ د ڤه‌كرینه‌ بوَ هێزێن هه‌ڤپه‌یمانان و ئیرانێ. ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ئاسمانێ كوردستانێ، كو كونتروَلا وێ ژ ده‌ستهه‌لاتێن حكومه‌تا فێدراله‌، یا بوویه‌ هێلا ده‌ربازبوونا موَشه‌كێن روسی و راوستاندنا كارێ فروَكه‌ڤانیێ ل هه‌ردوو فروَكه‌خانێن هه‌ڤلێر و سوله‌یمانیێ بوَ بتر ژ جاره‌كێ د ده‌مه‌كێ كورتدا. هه‌لویستێ عێراقێ ده‌ربرینێ و پشتبه‌ستنێ ژ هنده‌ك بنه‌مان دكه‌ت كو هزر دكه‌ن د مه‌ترسیدارن بوَ ده‌ستهه‌لاتا به‌غدا ئه‌وژی: 1- هاتنا هێزا توركێ نیشانه‌كه‌ بوَ دوورئێخستان هێزێن شیعا د ئازادكرنا موسل دا. 2- هێزا توركیا ل عێراقێ د بیته‌ هوَكاره‌ك بوَ توندكرنا هه‌ڤڕكییێ د ناڤبه‌را توركیا و روسیا دا و دوور نینه‌ ببیته‌ به‌هانا هاتنا هێزه‌كا روسی و هه‌ڤڕكی به‌رفره‌ه ببیت د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و روسیادا ل سه‌ر ئاخا عیراقێ. 3- ویلایه‌تا موسل كێشه‌كا دیروَكییا د ناڤبه‌را توركیا و عراقێ دا بوو د جه‌نگێ جیهانیێ ئێكێ دا توركیا بێی شه‌ر خوه‌ ژ ویلایه‌تا موسل ڤه‌كێشابوو و داخوازییا ڤه‌گه‌ریانا وێ بوَ سه‌ر توركیاڤه‌ دكر ژ به‌ر هندێ مه‌ترسیا عراقێ ئه‌وه‌ كو توركییا رزگاركرنا موسل ب كه‌ته‌ ده‌لیڤه‌ بوَ مانا وێ و نه‌ ئێته‌ ڤه‌كێشان یان ب مه‌رج بێته‌ ڤه‌كێشان. 4- دبیت هاتنا هێزا توركیا ب پشته‌ڤانییا شاهاتییا عه‌ره‌بیا سعودیێ بیت بوَ دامه‌زراندنا كیانه‌كی بوَ پێكهاتێ سونا ل ده‌ڤه‌رێن سونه‌نشین كو و ئه‌ڤ ئێكه‌ د بیته‌ مایتێكرن د كاروبارێن پێكهاتێن عێراقێدال گوَڕه‌ی بیرو وبوَچوونبَن ده‌ستهه‌لاتدارێن به‌غدا.
سه‌باره‌ت هه‌لویستێ هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر هاتنا هێزا توركیا ، گومان تێدا نینه‌ كو ئه‌و هێز یا د ناڤ ئاخا كوردستانێ را هاتی و یا ل ده‌ڤه‌ره‌كا كوردستانیا ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ جێگیر بووی. ب دیتنا من ئه‌ڤه‌ ویستگه‌هه‌كا ده‌مكیه‌ و هه‌ر ده‌مێ پروَسێسا ئازادكرنا موسل ده‌ستپێبكه‌ت ئه‌و هێز دێ ئێته‌ ڤه‌گوهازتن. ئه‌و هێز ژ به‌ر كوردا نه‌هاتیه‌ و كورد پێدڤی هیچ هێزه‌كا له‌شكری یا په‌یاده‌ نینن ژ به‌ر تاكه‌ هیزا پارێزه‌را خاكێ كوردستانی و ده‌ستكه‌فتیێن هه‌رێمێ پێشمه‌رگه‌هێ كوردستانێ یه‌. لێ دیاره‌ ئه‌مریكا ئاگه‌ه ژ هاتنا وێ هێزێ هه‌یه‌ و كورد ژی وه‌ك به‌شه‌ك ژ هه‌ڤپه‌یمانا نێڤده‌وله‌تی نابنه‌ رێگر ئه‌گه‌ر هێزه‌ك بوَ لێدانا تیروَرستێن داعش بێتن.

کۆمێنتا تە