ئه‌یتوبیا ئه‌فلاتونى و رێكخستنا ده‌وله‌تێ
نه‌زیر چه‌مباهیڤى
ئه‌فلاتون و زانا و خودان شیان و ئابورناس بى د په‌رتوكا خو یا ( كومار ) دا دبێژت: دڤیا رامانا هزرا ماف و دادوه‌رى ب هێته شلوڤه‌كرن ل سه‌ر كه‌سان و دیار دكه‌ت كو ده‌وله‌ت ژ باژێرى مه‌زنتره و باژێر ژ چه‌ند گوند و كه‌سان مه‌زنتر و پتره و دڤیا دادوه‌رى ل ده‌وله‌تێ پتر بیت ژ باژێرى و ل باژێرى پتر بیت ژ چه‌ند گوند و كه‌سان و یا ئاسان بیت هه‌ر كه‌سه‌ك د رامانا وێ بگه‌هیت, ده‌وله‌تێ شلوڤه دكه‌ت كو فاكته‌رێ ئابورى بنیاتێ ئاڤاكرنا وێ یه, ئاڤا دبیت ب مروڤان ل سه‌ر هه‌بوونا قه‌واره‌كى زه‌ڤى, كه‌سێ شیان نینن ب تنێ بژیت و بێ پێدڤى و تێكه‌لى ب كه‌سان هه‌بیت چ ژ لایێ په‌یوه‌ندیان ڤه یان ژ لایێ كرین و فروتن و خوارن و ڤه‌خوارنێ ئێمناهیێ ڤه, دڤیا خرڤه‌بوون و هه‌ڤكارى هه‌بیت, كومه‌ل په‌یدا ببه‌ن و ئه‌و كومه‌ل كرین و فروتنێ و كارى دگه‌ل هه‌ڤ بكه‌ن و هاریكارى د ناڤبه‌را وان دا هه‌بیت و ببنه پێكهاته‌ك و مله‌ته‌ك و رێكخستن د ناڤ دا په‌یدا ببیت دا بێژنێ ده‌وله‌ت, رێكخستنا ده‌وله‌تێ ئه‌وه لێكڤه‌كرنا كارى یه, كه‌س نه‌شێت هه‌مى كارا بكه‌ت و بزانت, پێدڤى یه كار بهێنه لێكڤه كرن ژبه‌ركو هه‌ر كه‌سه‌كێ شاره‌زاى یه‌ك هه‌یه ب جوره‌كى كارى و دشێن هزر و شیانێن خوه ل دیڤ وێ هزرێ ب ده‌نه كارى و دێ بیته ئه‌گه‌رێ پتر به‌رهه‌مئینانێ بو ده‌وله‌تێ و كێمكرنا بێ كاریێ, ئه‌فلاتون دیار دكه‌ت كو رێكخستنا كارى د ده‌وله‌تێ دا خه‌لكێ ده‌وله‌تێ د كه‌ته سێ ته‌خوچین و هه‌ر ته‌خه‌ك ب شیانه‌كێ و كاره‌كێ رادبیت ب ڤى شێوه‌ى:-
ته‌خێ ئێكێ: ته‌خێ كار و به‌رهه‌مئینانێ یه و پێكدهێت ژ كه‌سێن ب كارێ ئابورى رادبن و تێركرنا پێدڤیێن ئابورى بۆ ده‌وله‌تێ وه‌كى بازرگان و جوتیار و رێنجبه‌ر و پاله.
ته‌خێ دوویێ: ته‌خێ له‌شكه‌رى یێ ب كارێ پاراستنا سنور و گیانێ هاولاتیان رادبیت.
ته‌خێ سیێ: ته‌خێ سه‌روك و به‌رپرس و رێڤه‌به‌ر و فه‌رمانبه‌رێن ده‌وله‌تێ یه ئه‌ون چێكه‌رێن یاسا و بریارا ل سه‌ر رێڤه‌برنا سیسته‌مێ كار و ژیانا خه‌لكێ ده‌وله‌تێ و كاركرن بۆ رێزگرتنا بریارا و رێڤه‌برنا پێدڤیێن خه‌لكێ, ئه‌فلاتون دیار دكه‌ت كو نابیت ئه‌ڤ هه‌رسێ ته‌خێن هه ل سه‌ر كه‌سایه‌تیان و بنه‌مالان بهێنه پێكئینان و دڤیا ل دیڤ شیان و بسپوران بیت و دبێژیت ئه‌گه‌ر ئافره‌تێ د ته‌خه‌كى دا شیان هه‌بیت وه‌كى زه‌لامى ماف هه‌یه وه‌كى زه‌لامى ل وى ته‌خى كار بكه‌ت و چ جیاوازى نینه دناڤبه‌را زه‌لام و ئافره‌تێ دا ته‌نها شیان و بسپوریا كارى, ئاشكه‌را دكه‌ت كو دڤیا سه‌روك و سه‌ركردێن ده‌وله‌تێ دگه‌ل خه‌لكێ خو وه‌كهه‌ڤى بژین و نه جیاواز بن ژ خه‌لكێ خو چونكه جیاوازى دێ بیته ئه‌گه‌رێ دویركه‌فتنا په‌یوه‌ندیێن خێزانى, ئانكو فه‌ره خودان ده‌سهه‌لات ژنا ژ ته‌خێن نزم و هه‌ژار بینن و كچێن خوه بدنێ و ده‌ستێ خو نه ده‌ینن ل سه‌ر ئه‌رد و زه‌ڤیان و سامانى ل خو و خێزانێن خوه خرڤه نه‌كه‌ن, دا ده‌وله‌ت ل سه‌ر سیسته‌مێ تاكه‌كه‌سى و سته‌مكارى برێڤه نه‌چت و دڤیا خودان ده‌سهه‌لات هه‌مى شیانێن خو ب مه‌زێخن بو به‌رژه‌وه‌ندا گشتى و نه ئه‌زئه‌زى بن, دڤیا كار بهێته كرن بۆ نه‌هێلانا هه‌ژاریێ و پاراستنا خاك و سامانێ ده‌وله‌تێ ژ ده‌ستێ تاكه‌كه‌سان, چونكه سامان یێ گشتى یه و رێك ل ده‌وله‌مه‌ندیا كه‌سان یا زێده و نه ئاساى بهێته گرتن, بلا ده‌وله‌مه‌ند و بازرگان هه‌بن به‌لێ هه‌تا راده‌یه‌كێ بیت و نه بنه هه‌ڤركێن ده‌وله‌تێ, یا فه‌ره ده‌وله‌مه‌ند و هه‌ژار ببنه خودان سامان و ئه‌رد و جیاوازى نه یا گه‌له‌ك بیت دناڤبه‌را وان دا, دیار دكه‌ت هێز و ده‌وله‌مه‌ندى هه‌ر بۆ ده‌وله‌تێ بیت دا شیان هه‌بیت بۆ دیاركرنا سه‌نگا خو, په‌یداكرنا هه‌ڤكارى و هه‌ڤگرتنا كومه‌لایه‌تى چونكه دبیته ئه‌گه‌رێ بنیاتا په‌یوه‌ندیا ژبه‌ركو پێدڤیا كه‌سان ب كه‌سان دبیته هه‌ڤكاریه‌ك بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌تا ب هێز و ئارام و خودان دادوه‌رى و كومه‌له‌كى رێكخستى, ل سه‌ر دیتنا ئه‌فلاتونى بۆ ده‌وله‌تێ گه‌له‌ك بوچوون هاتینه گوتن ژ لایێ زانا و نڤێسه‌ران ڤه, ئه‌رستو ژى دبیردوزا خودا لێكڤه‌كرنا كارى دكیته رێكخستنه‌كا پارچه پارچه‌ى و هنده‌ك زانا ژى دبێژن دیتنا ئه‌فلاتونى بۆ ده‌وله‌تێ نه یا سوسیالیزمى و ستالینى یه, ئانكو ئێكجار رێكێ ل هاولاتیان بگرت بۆ خودانكرنا ئه‌رد و سامانى, به‌لكو دیتنا وى یا په‌سه‌نده به‌لێ بۆ ده‌وله‌ته‌كا بچیك و نه بۆ ده‌وله‌ته‌كا مه‌زن و به‌رفره‌هـ له‌وا ناڤێ بوچوونا وى ل سه‌ر ده‌وله‌تێ كرن ده‌وله‌تا هزرى و خیالى, ته‌نها هزرن و نینه ده‌وله‌تا بڤى ره‌نگى و دگوتنێَ ( ئه‌یتوبیا ئه‌فلاتونى ).
مفا وه‌رگرتن ژ په‌رتوكا: د- لبیب. مێژوویا هزرا ئابورى.
ل روژناما ئه‌ڤرو ژماره 2331 به‌رپه‌رێ 13ێ ل 23/4/2018 هاته به‌لاف كرن
