((ئۆردوغان و كۆلومبس))
كریستۆفه‌ركۆلومبس (1451 – 1506)، ده‌ریاڤان و گه‌ریده‌ێ به‌رنیاسێ ئیتالی، ل ده‌ستپێكا مه‌ها ئاب ل ساڵا 1492 ێ بوو ئێكه‌مین جار ب سێ گه‌میێن مه‌زن و ل ژێر ئاڵایێ ئسپانیا و ل گه‌ل 120 ده‌ریاڤانێن شه‌هره‌زا د ئۆقیانۆسا ئه‌تله‌نتیكدا كه‌فته گه‌شته‌كا دو مه‌هی و ل چریا ئێكێ هه‌ر هه‌مان ساڵ گه‌هشته جزیرتێن (ئیتێل) ل ئه‌مریكا لاتینی ئانكو جزیرتێن كاریبی، ئه‌وی هزر دكر یێ گه‌هشتیه هنده‌ك جزیرتێن رۆژئاڤایا ئاسیا، هه‌ر وه‌كی چاوا ئیرۆ ئۆردغان ژی وێ هزرێ دكه‌ت كو زێده‌تر ژ دو سه‌د سالان به‌ری كۆلومبسی ژ لایێ گه‌ریده‌ێن ئیسلامێ ڤه هاتیه دیتن. به‌رێز ئوردغانی د گۆتارا خوه ل دیدارا سازیێن بوسلمانێن ئه‌مریكا لاتیندا كو ئیستنبولێ ل حه‌فتیا بووری هاتبوو سازكرن، وه‌سا راگه‌هاند كو بوسلمانان ل سه‌ده‌یێ دوانزدێ دا هاتن و چوونه‌ك به‌رده‌وام بۆ ئه‌مریكا لاتینی هه‌بوویه و ئه‌وان ل ساڵا 1178 ێ كێشوه‌رێ ئه‌مریكا ناسی به‌ری كۆڵومبسی و هه‌روه‌سا كۆلومبسی د بیره‌وریێن خوه دا به‌حسێ دیتنا مزگه‌فته‌كێ ل سه‌ر چیایه‌كێ كۆبا كریه و ئه‌ز ئاماده‌مه مزگه‌فته‌كێ ل وی جهی جاره‌كادی ئاڤا بكه‌م و دێ ل گه‌ل برایێن خوه یێن كۆبی گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر ڤی بابه‌تی كه‌م. ئه‌ڤه پوخته‌ك ژ گوتنێن ئوردوغانی بوون. ئۆردوغان سه‌رۆك كۆمارێ ده‌وله‌ته‌كا ده‌ستوور علمانیه و د هه‌مان ده‌مدا ره‌هبه‌رێ مه‌زنترین حزب و بزاڤا ئیسلامیا میانره‌و و رادیكال و ئیخوان رێبازه و نازدار و نازاندیێ ب هێزترین و پر ده‌سته‌ڵاترین هه‌ڤپه‌یمانیا جیهانیه كو ئه‌وژی (ناتۆ) یه، له‌ورا ب دیتنا من پێدڤیه پێنگاڤ پێنگاڤ و په‌یڤ په‌یڤ و پیت پیت، شرۆڤه و لێكدانه‌ڤێن سیاسی ژ بۆ مه‌ره‌م و مه‌به‌ستێن ئۆردغان و ته‌ڤایا سیاسه‌تمه‌دار و رێڤه‌به‌رێن توركیا بهێنه‌كرن و حیساباتێن مه‌زن و گرنگ بۆ ره‌فتار و هه‌ڵۆیستێن رۆژانه‌ێن ده‌وله‌تا توركیا ل به‌رچاڤ بن. علمانییه‌تا توركیا ره‌نگڤه‌دانا ئیسلامیه‌ت و ئیخوانییه‌تا وێ یه، هه‌وڵێن به‌رێز ئۆردوغانی بۆ راگه‌هاندنا شكۆمه‌ندی و مه‌زنی و هه‌یبه‌ت و هه‌یمه‌نه‌تا دیرۆكا ئیسلامێ و ئاماژه‌كرن ب رابردوویا پر سه‌روه‌ریا وێ و خۆبێده‌نگ كرن ل سه‌ر حاله‌تێ لێكڤه‌بوون و دابه‌شبوونا ئیسلاما سیاسیا ئیرۆ كو ب سه‌ر چه‌ندین تیم و ده‌سته و گرۆپ و گروهێن جۆراو جۆر به‌ڵاڤ بوویه، ره‌نگه‌كه ژ ره‌نگێن ئه‌وان تیئۆر و بیردۆز و فه‌لسه‌فه‌ێن ئه‌فسانه‌یی و خورافی كو گلیزانكێن خه‌لیفه و ئه‌میر و رزگاكه‌ر و چاكسازێن جڤاكی پێتێنه ڤه‌كرن. نێ ده‌مێ كۆڵومبسی كێشوه‌رێ ئه‌مریكا ئاشكراكری چ ئاكنجیبوویه‌ك ل وێرێ نه‌بوون، تنێ هندیێن سوور نه‌بن. چێدبیت توركیا ب ڤان جۆرێن گۆتنان دبلوماسیه‌تا خاترگرتنێ په‌یره‌و بكه‌ت! خاترگرتنا كێ.. . ؟ ئه‌ڤه و گه‌له‌ك پرسیار و ئه‌گه‌ر و مه‌گرتیێن دن هه‌نه كو ره‌نگه نها ده‌مێ خوه لێڤه‌شارتنێ بیت. ئه‌و كیشوه‌رێ كو ب دیتنا رێزدار ئۆردۆغانی ژ لایێ باپیرێ خه‌لیفه (ئه‌بۆبكر به‌غدادی) هاتیه ئاشكرا كرن و ل دووڤ دا (كۆلومبس و ئه‌مه‌ریكۆ فسیۆش) ی فلۆره‌نسی چووینه مزگه‌فتا وی ئاشكرا بكه‌ن، هه‌مان ئه‌و ئه‌مریكایه كو رێیێن ئه‌رد و ئه‌سمان و پیاده‌رێ ژ بۆ بوورینا هێزێن پێشمه‌رگه و چه‌كێن وان د ئاخ و ئه‌سمانێ توركیا دا ڤه‌كر داكو پشته‌ڤانیا (یه. په. گ) بكه‌ن و نه‌هێلن (كۆبانێ) بۆ مه‌ره‌مێن جودا جودا بهێته داگیركرن، هه‌ژیه بێژم كو پشته‌ڤانیا راسته‌وخۆیا ئه‌مریكا بۆ (كۆبانێ) باندۆرا پرۆسه‌یا ئاشتیێ ل توركیا تووشی بێ ئومێدیێ كر. توركیا خه‌ریكه به‌ر ب قووناغا بێ به‌هربوون ژ ناز و نیعمه‌تێن ئه‌مریكا و (ناتۆ) یێ دچیت. ده‌مێ ئه‌مریكا له‌شكرێ (یه. په. گه) و (پ. یه. ده) ل ده‌رڤه‌ی چارچووڤێ تیرۆر و ل ده‌رڤه‌ی گریدان ب (پ. ك. ك) رادگه‌هینیت، چ پرس و شیره‌تكاریێ ل گه‌ل ئۆردغانی ناكه‌ت، ده‌مێ (ئۆباما) دخوازیت ئۆردوغان سۆز و په‌یمانێن خوه ل هه‌مبه‌ر پرۆسه‌یا ئاشتیێ بجهبینیت، چ مه‌رج و خه‌مساریان قه‌بوول ناكه‌ت. هه‌كه راستبیت كو رۆژانه‌كێ هه‌واڵگریا ئه‌مریكا و ئیسرائیلێ ب هه‌ڤرا هاریكاریا هه‌واڵگریا توركیا كربیت پێخه‌مه‌ت ده‌ستگیركرنا (ئۆجه‌لان)، لێ ئیرۆ ئه‌مریكا هزرا هندێ دكه‌ت كو (پ. ك. ك) ل ڤان رۆژان ببیت هه‌ڤپه‌یمان و پارته‌ك ئه‌مریكی. ره‌نگه ئه‌ز یێ شاش بم، لێ به‌لێ ئه‌ز دبینم كو ئه‌مریكا ده‌ستێ راستێ ل توركیا بلند كریه به‌س ب ده‌ستێ چه‌پێ زلله‌ها خوه د دانیت.
