ئۆپۆزسیۆن پێدڤیەكا ژیانێ و مرۆڤی یە، نەتەڤگەرەكە ل بەر دەرازینكا سیاسەتێ چیقەچیقێ دكەت
عادل حەسەن
2 ــــ 3
ئۆپۆزسیۆنا راستین
گەر ئۆپۆزسیۆنا كوردستانێ، ئۆپۆزسیۆنەكا راستەقینە و بەر‌ئاقل و زانستی با، ئەڤرۆ دا بیتە مەزنترین بەرهنگارێ دەولەتا فیدرال ژ بۆ بدەستڤەئینانا مافێن كوردستانییان و پاراساتنا شەرەف و كەرامەتا كوردستانییان «پڕانیا پارتیێن بەرهلستكار نوونەرێن خۆ ل پەرلەمانێ فیدرال هەنە».
لێ جهێ داخێ یە كو ئەڤرۆ پڕانیا ئەندام پەرلەمانێن ئۆپۆزسیۆنا كورستانێ ل ئیراقێ بووینە پارێزەر و بەردەڤك و وەرگێرین حوكمەتا فیدرال ل بەرانبەر حوكمەتا كوردی ل ئیراقێ، ل ناڤا كوردستانێ ژی رۆژانە ژەهرێ دهاڤێژنە ناڤا كۆلانین كوردستانێ ب رێكا بەلاڤكرنا درووشمێن كارتێكرنێن دەروونی:
كانێ مووچە؟ بۆچی حوكمەتا كوردی پارەی خەرج ناكەت، كا خزمەتگوزاری، كانێ بالەفرخانە؟ كانێ تۆنێل؟ كانێ نەخۆشخانە؟ كانێ و كانێ و كانێ…؟ «تیبینی: بەرسڤا ڤان كانێیان ب كریارێن جێبەجێكری هاتینەدان، لێ ئەو ناخوازن ببینن».
گەر مرۆڤەكێ بێگانە گوه ل ڤان گۆتنێن ئۆپۆزسیۆنا كوردستانی ببن و چ پێزانین ل سەر دیرۆكا گەلێ كورد نەبن، دێ وەسا هزر كەت كو گەلێ كوردستانێ تووشی ئەنفال و كۆمكوژی و كۆچێن ملیۆنی و برینا بودجەیا 20 سالی و فشارێن ئابووری، سیاسی و یاسایی نەبووینە و خۆدانێن ریفراندۆما كوردستانێ كو 92.7% داخوازا سەربەخۆیێ نەكرینە و چیا ب خوینا جانگۆرییان نە نەخاشندینە و باشوورێ كوردستانێ مینا تۆڕا بۆڕایە و چ پێشكەفتنا خزمەتگوزاری و تەكنۆلۆژی و پیشەسازی و كشتوكالی و پەروەردەیی و ساخلەمی تێدا نینە، تنێ ئارمانجا مللەتێ كوردستانی ئەوە كو مووچە هەبیت «راستە مووچە ئێك ژ پێدڤیێن سەرەكی یێن ژیانێ یە»، لێ نەوەسایە ژی وەك ئۆپۆزسیۆن دبێژیت هەما ب ئێكجار نینە.
ئەڤ جۆرێ بزاڤێن گوهۆرینا هشا وەلاتی كو ژلایێ ئۆپۆزسیۆنێ ڤە دهێتە برێڤەبرن، نابیتە گوهۆرینەكا سروشتی و زانستی بەلكو دكەڤیتە د خانەیا تاوانێن هزری دا.
ئەرێ راستە دبیتە تاوانا هزری؟
دەمێ بزاڤ و هەولێن گوهۆرینا كێشەیا مللەتەكی كو خۆ د خۆسەریێ دا دبینیت بۆ كارەكێ بازرگانی و ژمێریاریێ ل سەر بەرپەڕەكێ بهێتە گوهۆرین، یان شەرەف و كەرامەتا مللەتەكێ ل بازارێن سیاسی بهێتە بازاركرن، ل وی دەمی ئەو هەول و بزاڤ دكەڤنە د خانەیا تاوانا هزری دا.
ب گۆر هشا من، كا چاوا دەستهەلاتێن حوكمدارییا 100 سالێن ئیراقێ نەشیاینە ب درۆستی د مللەتێ كورد بگەهن، ب هەمان ئارستە ئۆپۆزسیۆنا هەلپەڕست یا كورستانێ ژی نەشیاینە د مللەتێ كورد بگەهن، مللەتێ كورد ب ئیرادەیا خۆ بەردەوامی دایە خۆ و ئەو بەرەڤ نەمانێ چووینە.
د دیرۆكا كوردستانێ دا، دیار بوویە و هاتیە سەلەماندن كو مللەتێ كورد نە ئەو مللەتە یێ كو ب ساناهی ب روودانەكا خۆ یا جڤاكا خۆ ژبیر بكەت و ماف و دەستكەفتیێن خۆ ب هندەك دەستكەفتێن كورتخایەن ب گوهۆریت.
دۆزا مللەتێ كورد
مللەتێ كوردستانێ مللەتەكە بەردەوام بیرەوەریێن خۆ یێن جڤاكی رەوانەی بیرداناكا خۆ یا درێژخایەن دكەت و ل دەمێ پێدڤی جارەكا دی ساخ دكەنەڤە، مللەتێ كورد خودانێ مەزنترین ماراسۆنا جیهانی یە كو د پەرتووكا گێنیس دا هاتییە تۆمار كرن كو غاردانا وێ ژ دەولەتا میدی و بەر ب شەڕێ چالدیرانێ و بۆ شەرێ جیهانی یی ئیكێ و شۆر‌شێن كوردی ئێك ل دووڤ ئێكێ و كۆمكوژییا دێرسمێ و ئەنفالێن 88 و كۆچا ملیۆنی و ریفراندۆما كورستانێ و چیایێن ب خوینا كورستانییان هاتینە نەخشەكرن و هێشتا یا بەردەوامە هەتاكو خۆسەرییا سەرانسەری.
بیردانكا پڕی سەربۆر یا مللەتێ كوردستانێ بوویە پالدەر و ژێدەرێ سەرەكی یێ گەشبوونا هشا وی و ئەڤ گەشبوونە بوویە پالدەر كو بزانیت ئەگەرێ سەرەكی یێ هەژارییا وی بۆ بێبەهركرنا وی ژ مافێن وی یێن نشتیمانی و بدەستڤەئینانا مافێن نشتیمانی دزڤریت، ئەو هەژاری نامینیت.
راستە ب هەبوونا ئێك مووچە دێ چارەسەرییا ئێك هەیڤ هێتە‌كرن، لێ بدەستڤەئینانا مافێن نەتەوەیی «خۆسەری، رزگاری، ئازادی» دێ ژیانا خۆشگوزەرانی د بنەرەت دا دێ هێتە چارەسەر كرن.
گرفتا سەرەكی یا ئۆپۆزسیۆنێ
ئارێشەیا سەرەكی یا ئۆپۆزسیۆنا هەلپەڕست ئەوە كو نەشیایە وەك پێدڤی هش و سایكۆلۆژییا كورستانییان بزانیت، ژ بەر هندێ وەسا هزر دكەت ب بەلاڤكرنا هندەك گۆتارێن دلخۆشكەر دێ شێن مللەتی ئێخنە بن چەنگێ خۆ و كەنە دیلێ خۆ و دێ مللەت دەست ژ ئارمانجێن خەباتا سەد سالی بەردەت.
كالەبوونا مرۆڤی، بەرهەمێ ستراتیژییا كارگەها سیاسەتا هەژاریێ یە، واتە ئەڤ جۆرە سیاسەتە هەولدددەت مرۆڤی ژ مرۆڤبوونا خۆ بگوهۆریت و بكەتە بوونەوەرەكێ ئابووری، هەردەم بوونەوەرێ ئابووری تنێ هزر ل هەبوونا خۆ یا دەمكی دكەت.
ل سەر ڤی تیگەهی فەیلەسۆفێ جیهانی «ماركس» گۆتیە: مرۆڤ دبیتە كەسەكێ بیانی، دەمێ مرۆڤاتییا خۆ دگوهۆریت و دبیتە بوونەوەرەكێ ئابووری.
ل دووڤ دا فەیلەسۆفێن جیهانی یێن سۆسیۆلۆژی هاتینە و ئەڤ تێهزرینا ماركسی كرینە بنواشێ گەشەبوونا هشێ و گەهشتینە ئەنجامەكێ و گۆتینە: ئەو مللەتێن ب زۆری و دارێ ستەمكاریێ دهێنە هەژار كرن، دبیتە باشترین ژینگەه كو گۆتنێن پۆپۆلیست كارتیكرنێ ل سەر بكەن.
پاشی دەروونناسێن جیهانی ژی ل سەر مژارا ب زۆر هەژاركرنا مللەتان شرۆڤەكرنا خۆ بەرچاڤكرییە و گۆتیە: باشترین دەلیڤەیا خوسەپاندنێ ئەوە، دەمێ ترسا برسیبوونێ ل سەر مرۆڤی زال دبیت، برسیبوون و هەژاری دەلیڤەیەكا بێ هەڤركە كو تو هزرا خۆ ل سەر بسەپینی، چونكو برسیبوون ئەگەرێ تەرا و بەراكرنا هشێ یە.
زانایێ دەروونناس و فەیلەسۆفێ ئەلمانی و ئەمریكی «ئەریك فرۆم» گۆتیە: دەمێ مرۆڤ دكەڤیتە د هەژاریێ دا، وارەك درۆست دبیت، ئەو وار دبیتە پالدەر كو مرۆڤ ژ ئازادیێ برەڤیت ژبو بدەستڤەئینانا پارێزبەندییەكا سەختە.
