ئیراق بهر ب چارهنڤیسهكێ نهدیار ڤه
ئهڤین بارزانی
رۆژههلاتا ناڤین ب گشتی د رهوشهكا گهلهك ئالۆز دایه، پشتی شهرێ د ناڤبهرا ئسرائیلێ و حهماسێ دا رهوشهكا دی هاتیه پێش، ئسرائیل وهكو ههڤپهیمانا ستراتیژی یا ئهمریكا یێ بزاڤا هندێ دكهت ب پشتهڤانیا ئهمریكا رێكخستنا حهماسێ ب تهمامی ژناڤ ببهت، ههرچهنده ئهمریكا د گهلهك خالان دا ل گهل ئسرائیلێ یا ناكۆكه لێ د ههمان دهمی دا نها د ناڤ ئهمریكا دا ژی رهوشهكا جودا یا ههی، ههلبژارتنێن سهرۆك كۆماریێ نێزیك دبن، ههڤڕكیا د ناڤبهرا ههر دو پارتێن كۆماری و دیموكرات دژوارتر دبیت و ل گۆر دووماهی راپرسیان ژی نها پێگههێ جۆ بایدن سهرۆكێ ئهمریكا گهلهك لاوازه و دۆنالد ترامپ جارهكا دی دڤێت ڤهگهریته ڤه سهر دهستههلاتێ، ترامپ دهمهكه ب توندی ئێرشی بایدنی دكهت و دبێژیت بایدن وهسا كریه ئهمریكا چو پێگههێ خوه یێ جاران ل دهڤهرێ نهمایه، ژ بهر ڤان خالان ژی نها پێدڤیا ئیدارا جۆ بایدن ب شهرهكێ ل ئیراقێ ههیه، ههر چ نهبیت دڤێت دربهكێ ل گرۆپێن چهكدارێن سهر ب ئیرانێ بدهت كو دهمهكه ل سووریێ و ئیراقێ ئێرشی هێزێن ئهمریكا و ههڤپهیمانێن وێ دكهن.
پشتی كوشتنا دو فهرماندارێن حهشدا شهعبی ژ ئالیێ ئهمریكا ڤه نها هێزێن شیعه دبێژن دڤێت ئهمریكا هێزێن خوه ژ ئیراقێ ڤهكێشیت، وان دڤێت ئهمریكا چو هێز ل ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ نهمینن، لێ ئهو یهك وهسا ب ساناهی نینه، چونكی چهندین فاكتهرێن گرنگ و كاریگهر ههنه دێ كاریگهریا خوه ل چارهنڤیسێ ئیراقێ كهن، دڤێت ژبیر نهكهین دهمێ سهرۆك وهزیرێن بهرێ یێ ئیراقێ عادل عهبدولمههدی بزاڤا ڤێ یهكێ كر پهیوهندیێن ئیراقێ ل گهل وهلاتێ چینێ د بیاڤێ ئابووری دا بهێز بكهت ئهو یهك ب دلێ ئهمریكا نهبوو، ژ بهر ڤێ یهكێ ژی ئهمریكا ب پشتهڤانیا هندهك هێزێن ناڤخوهیی ل ئیراقێ كو وان ژی بهرژهوهندیێن ههڤپشك ل گهل ئێكتر ههبوون وهسا كر عادل عهبدولمههدی دهست ژ كاری كێشا و دووماهی ب كابینا وی هات.
ههكه نها سودانی ژی یێ رژد بیت كو دڤێت ئهمریكا هێزێن خوه ل ئیراقێ ڤهكێشیت ئهو یهك دێ بیته ئهگهرێ دووماهیا سودانی، چونكی ئهمریكا گهلهك كارتێن بهێز د دهستان دا ههنه، ئهمریكا ب چو رهنگهكێ ئیراقێ چۆل ناكهت، ئهمریكا دشێت كارتا دۆلاری وهسا ل دژی حوكمهتا ئیراقێ بكار بینیت كو رهوشا ئیراقێ گهلهك خراب بكهت، ژ بهر ڤێ یهكێ ژی دهرخستنا هێزێن ئهمریكا ژ ئیراقێ كارهكێ وهسا ب ساناهی نینه، لێ دبیت هێزێن شیعه یێن كو ژ سودانی رازی نینن ڤی بابهتی ل دژی وی بكار بینن دا حوكمهتا سودانی ژناڤ بچیت و ئهو بشێن حوكمهتهكا نوو ئاڤا بكهن كو پتر نێزیكی ئیرانێ بیت، ئهو یهك دشێت ئیراقێ پتر بهر ب شهرهكێ ناڤخوهیی ڤه ببهت، وی دهمی دیار نابیت كا دێ چارهنڤیسێ ئیراقێ چ بیت.
دڤێت ژبیر ناكهین نها ههم سوننه و ههم ژی كورد ژ حوكمهتا ئیراقێ گهلهك تووره نه، سۆزێن چارچۆڤێ ههماههنگی داینه كوردان و سوننان بجه نهئیناینه و ل ئالیێ دی ژ بهر لاوازیا سودانی گرۆپێن چهكدارێن شیعه ل ئیراقێ شیاینه پرانیا چهمكێن دهستههلاتێ بگرنه دهستێ خوه، دادگهها فیدرالی ژی كهفتیه دهستێ وان و ل گۆر بهرژهوهندیێن خوه ل دژی كوردان و سوننان بكار دئینن، ژ بهر ڤێ یهكێ بابهتێ دهرخستنا هێزێن ئهمریكا ژ ئیراقێ دێ رهوشێ گهلهك ئالۆزتر لێ كهت، ئهمریكا ژی ل ههمبهر ڤان گرۆپێن چهكدار بێدهنگ نامینیت و دبیت دربێن گرانتر ژی ژ وان گرۆپان بدهت، ڤێجا گرنگه كورد سیاسهتا خوه یا نها بهردهوامیێ پێ بدهن و نهبنه پشكهك ژ ئالۆزیێن نها، چونكی بهرژهوهندیێن كوردان جوداترن ژ ناكۆكیێن نها د ناڤبهرا ئهمریكا و گرۆپێن چهكدار دا.