ئێزدیاتی د هوندرێ‌ كوردایەتیێ‌ دا دخەملت

بەختیار قادر

دامەرزاندنا بنگەهێ‌ لالش ل12/5/1993 وەرچەرخانەكا مێژوویی بوو بۆ جڤاكا ئێزدیان ل كوردستانا باشوور، ئێك ژ دەستكەفتێن گرنگ یێن سەرهلدانا بەهارا سالا 1991 بوو، چنكو د درێژاهیا دیرۆكا تراژیدیا ئێزدیان دا ئێكەم جاربوو بنگەهێ‌ رەوشەنبیری و كۆمەلایەتی بێتە دامەزراندن، د كاروانێ‌ خەباتا بنگەهێ‌ لالش دا گەلەك گرفت و ئالۆزی پەیدابوون، لێ‌ ب پشتەڤانیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌ و هیمەتا دەستەكێن رێڤەبەر بەردەوامی ب خەباتا بنگەهی هاتەدان.
بنگەهێ‌ لالش هەموو هەولەك دایە بۆ هندێ‌ ئەو درووشمێ‌ ل سەر هاتیە دامەزراندن كو (لالش كانیەكە زەلالە دهورتە د رووبارێ‌‌ رەوشەنبیریا كوردی دا) د كار و چالاكیێن خۆ دا پەیرەو بكەت، لەوا ژی بنگەهێ‌ لالش بوویە دامەزراوەیەكا تایبەت بۆ نڤیسەر و ڤەكۆلەر و دیكیۆمێنتكارێن كو ل سەر ئێزدیاتیێ‌ كار دكەن. نائێتە ڤەشارتن كو ئەڤە ماوەیێ‌‌ 32 سالانە بنگەهێ‌ لالش یێ‌‌ رەوشەنبیری و كۆمەلایەتی بەردەوام كار و خەباتا خۆ ژبۆ گەهاندنا وێ‌‌ پەیاما پیرۆز دكەت، ب ئارمانجا نرخاندن و تۆماركرنا مێژوو و دابونەریت و كولتوورێ‌‌ ڕەسەنێ‌‌ ئێزدیاتیێ‌‌، هەرچەندە ئەم نكارین ب درێژی بەحسێ‌‌ چالاكی و دەستكەفتێن ڤی بنگەهی بكەین، بەلێ‌‌ د چەند سالێن بۆری دا كاریە رۆلەكێ‌‌ ئێكجار بەرچاڤ ببینت، ئەوژی د وارێ‌‌ دانەنیاسینا رێورەسمێن ئێزدیان دا ژبۆ وان ڤەكۆلەر و رۆژنامەڤان و چالاكڤانێن بیانی، ژبلی تۆماركرن و دیكیۆمێنتكرنا ئەرشیفەكێ‌‌ باش ژ وان بوویەرێن جینۆسایدا ئێزدیان ل شنگالێ‌ ئەوا ل 3/8/2014 ل سەر دەستێ‌ تیرۆرستێن داعشێ‌ روودایی‌.
وەكو هەموو جاران دئێتە خۆیاكرن بنگەهێ‌ لالش ل سەر دەستێ‌ ژمارەیەكا رەوشەنبیرێن ئێزدیان ڤە هاتە ئاڤاكرن ب پشتەڤانیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌‌، هزرەكا مەزن بوو و ئێكگرتنەكا هەرە باشبوو ژبۆ مللەتی‌ ئێزدی و ئێزدیاتیێ‌‌ د چارچووڤێ‌‌ كوردی و كوردستانێ‌‌ دا، ل دەمێ‌‌ بنگەه ل دهۆكا داسنیا هاتیە دامەزراندن، بۆ خەلكێ‌‌ مە یێ‌‌ ئێزدی د چارچووڤێ‌‌ رەوشەنبیریا كوردی دا پێدڤیەكا مەزن بوو، ل سەردەمەكێ‌‌ سەخت و دژوار دا داكو هەول و بزاڤێن دوژمنان ئێت بەردەوام ژ پاڵ نەحەز و نەیاران ژ بۆ دوورئێخستنا ئێزدیان ژ وارێ‌‌ هەرێ‌‌ مەزنێ‌‌ كوردینیێ‌‌، هەر دیسا وەكی دئێتە خۆیاكرن كو ل دەمێ‌‌ دامەزراندنا بنگەهێ‌‌ لالش ل دهۆكێ‌ ژمارەیەكا گەلەك یە كێم ژ ئێزدیان سەر ب حوكمەتا هەرێما كوردستانێ‌‌ ڤەبوون، ل وی دەمی ژمارا هەرە مەزن ژ ئێزدیان ل ژێر دەستێ‌‌ ڕژێما شۆڤینیا بەعس دا بوون، پشتی حوكمەتا گۆڕ ب گۆڕ ژ ناڤچوویی ژمارەیەكا زۆر باش یا تایی و نڤیسینگەهێن‌ لالش ل دەڤەڕێن ڤەقەتیایی ژ كوردستانێ‌‌ هاتنە ڤەكرن ب مەرەما پێشكێشكرنا خزمەتا رەوشەنبیری و كۆمەلایەتی و جڤاكی بۆ خەلكێ‌‌ وان دەڤەران و ژبۆ ئەنجامدانا چالاكیێن هەمەجۆر، پشتی نەمانا زولم و زۆرداریێ‌‌ ل سەر خەلكێ‌ مە ل وان دەڤەران.
كەد و خەباتا لالشێ‌‌ ل سەردەمێ‌‌ سالێن دامەزراندنی‌ بزاڤەكا ئێكجار زۆر بوو بۆ جڤاكا ئێزدیان و جڤاكا كوردستانێ‌‌، سەردەمەكێ‌ ب هێزێ‌‌ ئاڤاكرنا پەیوەندیێن باش بوون ل گەل جڤاكا دەڤەرێ‌‌ ژ پێخەمەت ڕاستڤەكرنا وان نڤیسەرێن شۆفێنی ب شێوازەكی توند خوەستبوون جڤاكا مە و دیرۆكا وان ب شاشی ل قەلەم دابوون و ئەڤ چەندە ژی هەتا نهۆ ژی ژلایێ‌‌ گەلەك ژ نڤیسەرێن توندرەو و دوژمنێ‌‌ جڤاكا ئێزدیان ددۆمینە، قۆناغا ئیرۆ دئێتە خواستن ژ بنگەهێ‌‌ لالش چەند پێنگاڤێن بلەز و پێدڤی ئەنجام بدەت و ب تایبەتی سازیێن میدیایی یێن بنگەهێ‌‌ لالش د واریێ‌ راگەهاندنێ‌‌ دا و ب تایبەتی ل سۆشیال میدیایێ‌‌ و میدیا ئەلیكترۆنی بزاڤێن خۆ خورتربكەن،چنكو میدیا سۆشیال ئیرۆ ئێكە ژ بهێزترین میدیایێن جهیانی د ڤەگوهاستنا بوویەرێن گرنگ دا و ب تایبەتی ل سەر وان بزاڤێن ل دژی جڤاكا ئێزدیان ڕەنگڤەدانێن خراب هەین وەك بەرسڤەكا ئەكادیمی و ڕاستڤەكرنا وان شاشیان. 32 سال دەرباز دبن و بنگەهێ‌ لالش ب هەموو تایی و نڤیسینگەهێن خۆ ڤە ل سەرتاسەری دەڤەرێن ئێزدیان بەردەوامە ل سەر ئارمانجێن خۆ كو ئەو ژی پێشخستنا جڤاكا ئێزدیایە ب تێگەهێ‌ (ئێزدیاتی د هوندێ‌ كوردایەتیێ‌ دا دخەملت).

کۆمێنتا تە