ئێزگە پشتەڤان بوو و پێشمەرگە وەك چیایەكی بوو بۆ خەلكی
دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:
پێشمەرگە و زیندانیێ سیاسی، صالح محەمەد اسماعیل یێ بەرنیاس ب سید صالح، پتر ژ دو سالان دناڤا زیندانێن رژێما بەعس ژیایە، د دیدارەكا رۆژنامەڤانی دا بەحسێ رۆژێن سەخت و دژوارێن ژیانا خوە دكەت ل زیندانێن بەعسیان و رۆلێ پێشمەرگەی و خەلكێ كوردستانێ ل وی سەردەمی.
سید صالح، بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: پشتی نكسویا 1975ێ و ئەو كارەساتێن دلتەزیێن ب سەرێ مللەتێ مەدا هاتین، مە گوهداری یا ئێزگێ دەنگێ كوردستانێ و رادیۆیا ئێریڤانێ دكر، و گەلەك بهێنا مەدهات دەمێ مە دەنگ و باسێن پێشمەرگەی گولێ دبوون، و دیسا سترانێن هونەرمەند(شڤان پەروەر) گەلەك كارتێكرن ل سەر خەلكی دكر، دەمێ مە گوهداری دكر ئاگر بەردبوو دلێ مە و هەمی ژی ب دزی ڤە بوو، ئەو بوو ل سالا 1979ێ ل هەیڤا 11 وی دەمی گەنج بووم و چوومە (چەم جیی) دووڤ دا (چەم تییێ) بارەگایێ فەرماندە (عەریف یاسین) ل وێ دەڤەرێ بوو، من ئاگەهداركر كو ئەم (12) كەسین كو هەمی هەڤالێن من بوون ل تاخێ گرێ باسێ و مە بریار دابوو ببینە پێشمەرگە، كو ئەگەر ئەم بهێن دێ مە وەرگرن، خودێ ژێ رازی (عەریف یاسین) گەلەك ب سینگەكێ بەرفرەه وەرگرت گۆت بخێربهێن، دووڤ دا زڤریم بۆ دهۆكێ و مە بەرهەڤیكرن بگەهینە ناڤ رێزێن پێشمەرگەی و پتریا هەڤالێن مە خوە ڤەكێشا و ژ بڕیارا خوە پەشێمان بوون، و بتنێ مان دو هەڤال ل گەل من ئەو ژی (حجی سلێمان و مستەفا سلێمان گەرماڤی) و رێكەفتی 15/12/1979ێ، ل ئامێدیێ ب ترۆمبێلەكێ چوویمە (چەم جیی) و ل وێ دەڤەرێ من ئەو مرۆڤ دیت یێ بوویە رێبەرێ من و بارەگایێ (عەریف یاسین) پێشتر نیشا من دای ب ترۆمبێلەكێ پێكڤە چووین و هەتا دووماهی زالگەها لەشكرێ عیراقێ رەگەزنامێن مە ژ مە وەرگرتن و رادەستی مە كرن و گۆتە شوفێری هەرە و شوفێر نەچوو و گۆت بۆچی ناچی شوفێری گۆتێ ئەڤ هەرسێ كەسە دێ چن بنە پێشمەرگە و مختارێ (چەم جیی) د سینگێ ترۆمبێلێ دابوو وی ئەم داینە گرتن و بەفربوو، پشتی گرتین ئیناینە ئامێدیێ دووڤ دا بۆ دهۆكێ پشتی هەیڤەكێ و چەندین جورێن ئەشكەنجەدانێ رەوانەكرینە كەركووكێ و هەمان جه ژی گەلەك قوتان و رەزالەت مە دیت و دووڤ دا دادگەه ب مە كر و بڕیار هاتەدان سزایێ هەتا هەتایێ ل زیندانێ دا بورینین، هەشت كەس بەرا من دادگەهێ بریارا سێدارەدانێ بۆ دەركر و یێ نەهێ بووم ژ بەر بچووكیا ژیێ من بریارا دادگەهێ دەركەفت هەتا هەتایێ ل زیندانێ دا بمینم، و ئەم هەرسێ هەتا هەتایێ و دووڤ دا بۆ زیندانا (ئەبو غورێب) هاتینە ڤەگوهاستن ل بەغدا و دو سال و 10 هەیڤان ماینە ل زیندانا (ئەبو غورێب) ل تەباخا سالا 1982ێ هەیڤا رەمەزانێ بوو ب بڕیارا گشتی یا لێبورینێ ئەم هەمی هاتینە ئازادكرن، دڤێ ماوێ گرتنێ دا چ جورێن ئەشكەنجەدانێ نەمان حوكمەتا بەعس ل گەل مە نەكرین (گرێدان، فەلاقە، رویسكرن، هەلاویستن) گەلەك جورێن دی و ژبلی ئاخفتنێن نە جووان، پشتی ئازادكرنێ و زڤرینە ناڤ خێزانا خوە و بورینا چەند رۆژان مە جەژنا خوە كر و دیسا مە قەستا ناڤ رێزێن پێشمەرگەی كر ل لقێ ئێك ل (كوماتەی) بیست رۆژا مام و هاتمە رەوانەكرن بۆ لژنا دهۆك ل گوندێ (گەلناسكێ) دەڤەرا دۆسكیا وی دەمی خودێ ژێ رازی (فەتەح گولی) بەرپرسێ لژنا دهۆك بوو و ئەم ماین ناڤ پێشمەرگە هەتا 1986ێ و (مستەفا مەمانی و عەلی قادو) بەرپرسێن رێكخراوا مە بوون بناڤێ (رێنجبە ران) و بەردەوام بووم دووڤ دا زڤریمە ناڤ باژێرێ دهۆك.
سیدا صالح هەروەسا گۆت: بەری سەرهلدانێ ب چەند هەیڤان سێ هەڤالێن مە(نەجمەدین و عزدین و رەجب باخورنیفی) دچوونە لایێ كنیانش بارەگایێ لقێ ئێك وێ دەڤەرێ بوو ئەوان پەیوەندی ل گەل (د.كەمال كەركووكی) بەرپرسێ لقێ هەبوون و كەل وپەل ژ ئیراقێ برنە وێ دەڤەرێ دفرۆتن و بەرامبەر ئەرزاق ژ وێ دەڤەرێ تینا ناڤ ئیراقێ و حوكمەتێ كاغەزەك بۆ دروستكربوو كو سەربەستن ئەرزاقی بینن و ئە ژی چوومە گەل و هاتن و چوونا مە بەردەوام بوو و هەتا (جفرە) دامە و گۆت هەر دەمێ ئێزگەی ناڤێ هەوە خاند دێ دەست ب سەرهلدانێ كەن، رۆژەكێ هەڤالێ مە (نەجمدین) گۆت ئێزگەی (جفرا) مە خواندی یە شەڤا 12 ل سەر 13 دێ سەرهلدان بیت و ناڤێ جفرا مە (ئاگر) بوو و پلانا مە بوو باژێرێ دهۆكێ بێی شەر بهێتە ڕادەستكرن، چەوا ، ئاڤاهیێ نوكە یێ لقێ وی دەمی تایێ بەعسیا تێدا بوو و هەر كەسەكێ گرنگێ بەعسیان وەك (رێڤەبەرێ ئەمنێ و پارێزگەر و ئامر لیوا، هەمی بەرپرسێن حزبێ ) هەمی ب شەڤ دچوونە وی بارەگایی و كومبوون دكرن وی دەمی هندەك هەڤالێن مە زێرەڤان بوون ل وی بارەگایی و مە ئاگەهداركرن كو رێكێ بدەنە مە بچینە ناف ئاڤاهی ئێڤاری و هەر كەسەكێ هات دێ دەست سەركەین و ئەو رازیبوون و مە بەرهەڤی كرن و بەری بچین مە هەڤالەكێ خوە هنارت كو دێ هێنە بارەگایی ئینا بەرسفا مەدا و گۆت ئەم نەوێرین، نەچار بووین چووینە بەرۆشكێ وی دەمی (16) كەس بووین و پشتی شیفێ مە خوە بەلاڤەكر بەرامبەر ئاڤاهیێ لژنا دهۆك یێ نوكە ل بازارێ گوشت فرۆشان وی دەمی ئاڤاهیێ بەعسیا بوو و شەڤا 12 ل سەر 13 مە هاڤێتێ و هەڤالەكێ مە بریندار بوو و مە گوهداری كر دهۆك یا بێ دەنگە و چ تەقە نینە ل چ تاخان، نەچار بووین مە خوە ڤەكێشا چووینە گركێن هنداڤ بەرۆشكێ بن كاژان، كەسەك دووڤ مە دا نەهات و دووڤ دا زڤرینە بەرۆشكێ ڤە و دووڤ دا هاتینە ناڤ بازاری و ئەم چەند كەسەك چووینە مالا (محسن زێوكی) وی دەمی سەرۆكێ چەكداران بوو و ئاگەهدار كر كو سوبە دێ سەرهلدان بیت، و دووڤ دا چووینە مالا (لەزگین هەمزانی) و دو هەڤالێن مە چوونە ژوور و ئەم دو ماینە ل بەر دەرگەهی و پشتی زڤرین هەڤالێن مە گۆتن(لزگین همزانی) گۆت ئاغا خەما من كو كەس هاری بەعسیا نەكەت و وی مە پەیوەندی ل (لەزگین هەمزانی) هەبوو وی هاریكاریا مە دكر ب (بەركێن ئارپیچا و فیشەكا) گەلەك جاران چووین رەبیعێن وی ل مانگێشكێ و چەك دامە و دووڤ دا زڤرینە بەرۆشكێ و وێ شەڤێ سێ شەڤێ هەر مەهاڤێتە ئاڤاهیێ لژنێ و پاقژ بوو و خەلك دووڤ مەدا هات، كەسەك بلا نەبێژیت من سەرهلدان یا كری، سەرهلدان بچوویكی و پیرەمێری و ژنێ و هەمی خەلكێ دهۆكێ كریە و زڤرینە ناڤ بازاری بنگەهێ پولیسان و دوومی خالا بەعسیان ئەمنا دهۆكێ بوو، پێشتر (عزدین) گۆت بوو (ئازاد بوتی ) هەڤالێن ل گەل دا بچنە سەر بانێ فندق ژیان هنداڤ ئەمنێ و ئەم دێ ژ ناڤ بازاری ئێن و لەزگین همزانی ژ بنگەهێ پولیسێن نێزیك تانكا و دێ دور ئەمنێ زڤرین و هاتین خەلكی ئەمنا گرتی و یێ دەردورێن وێ و ئەم چووینە ناڤ چەما و هاتینە ناڤ ئاڤاهیێ قوتابخانا شورەش و تاخێ نوهدرا و هندەكا هاڤێتمە و هەڤالەكێ مە بریندار بوو، ئەم بووینە دو جین و هندەك هەڤالێن مە چوونە بارەگایێ حزبا بەعس و هندەك ژ مە بەرەڤ مالا دێوالی هاتن و چووم (زیرەك تاهر ئاغا) یێ فیشەكا ل سەر خەلكی بەلاڤە دكەت و یێ بەرێ وا دەتە ئەمنێ و هەر كەسەكێ دچییت جانتێ وی تژی دكەت و چووم جانتێ من ژی تژی فیشەك كر، و ئەم ژ دەرگەهی چووینە ناڤ ئەمنێ بوو شەر و هەڤالەكێ مەیێ مەجلمەختی شەهید بوو و ئێكەم شەهیدێ ئەمنێ بوو و بازاری ژی هندەك هاتبوونە برینداركرن و دووڤ دا ئەمن هاتە ستاندن و دهۆك كەفت و سەرهلدانێ سەركەفتن ئینا، چریسكا سەرهلدانێ ژ گرۆپێ مە دەركەفت ل دهۆكێ و پێشتر ژ كەسێ نە دەركەت بوو.
سیدا صالح ل دووماهیێ گۆت: وی دەمی ئێزگێ دەنگێ كوردستان رۆلەكێ مەزن هەبوو و بێژەرێن ئێزگەی ب دەنگەكێ خوش و مورالەكا بلند پشتەڤانیا خەلكی دكر، كو هەر ئێكسەر بچن هێرشی دوژمنی بكەن، ئێزگە پالپشت بوو و پێشمەرگە وەك چیایەكی بوو بۆ خەلكی و ئەگەر پێشمەرگە نەبا مە نەشیا خوە ل حوكمەتێ بدەین.
