ئێك ژ بەربەلاڤترین ڕێكێن شاش یێن پەروەردەیێ
مەدینا محەمەد ئەحمەد
چ دایكوبابان یا خراب بۆ زارۆكێن خوە نەڤێن، لێ گرنگە بزانن ئەرێ ئەو ڕێك و شێوازێن بەرامبەر زارۆیێن خوە بكاردئینن ب مەرەما پەروەردەكرنا وان، دێ وان بەرەڤ باشتر ڤەبن یان نە.
– بەراوردكرن:
گەلەك دایكوباب ب مەرەما هشیاركرنا زارۆیێن خوە یان دیاركرنا شاشی و كێماسییێن وان، دێ ڕابن ل گەل هندەك زارۆیێن دی یێن دەوروبەر بەروارد كەن، ئەڤجا چ خویشك و برا بن یان هەڤال و نیاس بن. گرنگە دایكوباب بزانن چاوا دەربڕینێ ژ مەرەما خوە بكەن و چ ڕێك بكاربینن داكو زارۆكێن خوە هشیار بكەن و ئاستێ وان بەرەڤ پێش ببەن.
(مالا منێ بی كچا فلان كەسی/ مالا منێ بی كوڕێ فلان كەسی) ئەڤە ئەو ڕستەیە یا پترین دایكوبابێن كورد دبێژن زارۆیێن خوە بێكو هزر د شێوازێ گۆتنێ دا بكەن یان شێوازێ گۆتن و دەربڕینا خوە بگوهۆڕن یان بزانن دێ زارۆك چاوا ڤێ ڕستێ وەرگرن و تێگەهن و دێ چ كارتێكرن ل سەر وان هەبیت… دایكوباب مەزنترین پالدەر و پشتەڤانن بۆ زارۆكی، ل دەمێ ئەو ڕستە بەردەوام بۆ زارۆكی بهێتەگۆتن، زارۆك دێ هەست كەت ئەو د چاڤێن دایكوبابێن خوەدا كەسەك خودان كەسایەتییەك لاواز و بێشیانە و كارتێكرن ل دەروونێ وی بیت.
ژ لایەكێ دیڤە ئەگەر ئەم كویرتر هزرا خوە بكەین و تەماشە بكەن دێ بینین گەلەك جاران ئەو زارۆیێ پێ هاتی بەراوردكرن كا خویشكە، برایە، هەڤالە، نیاسە، جیرانە… د چاڤێن وی زارۆكی دا كێم دبیت یان جاران دگەهیتە ڕادەیێ كەربێ (كەربێ وی/ وێ ژێ ڤەببن)، چونكی هەردەم دایكوباب پەسنا وی/ وێ دكەن ل نك و ژێ بلندتر دهەلسەنگینن.
گرنگە دایكوباب خالێن ئەرێنی و باش یێن زارۆكێن خوە بەرچاڤ وەرگرن و كار ل سەر بكەن نەكو ب تنێ خالا نەرێنی و ئەو لایەنێ زارۆكێ وان تێدا لاواز.
ل شوینا ئەو بێژن (مالا منێ بی كچا فلان كەسی/ مالا منێ بی كوڕێ فلان كەسی) ئەو دشێن بێژن (كچا من/ كوڕێ من) تو دشێی پرسیارا هەڤالێ خوە بكەی كا ڕۆژێ چەند دەمژمێران دخوینت و چاوا دخوینیت یان چ دەم دخوینیت داكو تو ژی زیرەك بی…
