ئەجندە و ئەجندەیا كوردینیێ
د.فازل عومهر
ژ كەسان بگرە تاكو كۆمان و نەتەوەیان، ئەجندە بۆ ژیانا ڕۆژانە و پاشەڕۆژێ ھەنە.. لێ ھندەك ئەجندە ئاڤاكەرن و بۆ ئارمانجەكا پیرۆزن، ھندەك دی، ئاراستەی تێكدانا ئارمانجێن كەس و كۆمێن دینە. ب گۆتنەكا زەلالتر، مە دو كەس ھەنە؛ كەسەكی ئارمانجەك ھەیە دڤێت بگەھتێ، بۆ گەھشتنێ پلانەكێ و ئەجندەیەكا كارێ ڕۆژانە دادنت، و بزاڤێ دكەت بگەھتێ. كەسێ دی ژی ھەمان شۆلی دكەت، لێ ئارمانج و پلان و ئەجندە یێن وی بۆ ھندێنە، ئێكەمین كەس نەگەھتە ئارمانجێ.
من ئەڤ پێشگۆتنە ئینا، داكو چەندەكێ لسەر ئەجندەیێن ھێزێن بزاڤا ڕزگاریخوازا كوردستانی ڕاوەستم و ھندەك ڕاستیان بەرچاڤ بكەم، بەلكی چاڤڕۆھنیەك بۆ مە پەیدا ببت، كانێ كیشك ئەجندە یا مەیە و كیشك یا ڕاوەستاندنا مەیە و كیشكێ ئەم پێ دخاپین، ئان ژ ڕاستیا خوە دوور دكەڤین- ھەلبەت دوور ژ ھزروبیر و ئایدیۆلۆجیا و حزباتیا بەرتەنگ و كورتبین.
ھێزێن كوردستانی ھەنە، خەونان ب بەھشتا ئەردی ڤە دبینن و بزاڤێ دكەن، ھەمان ھزرێ ل سەر ئەردی بجھ بینن.. ئەڤانە بەرنامەیەكێ مرۆڤانی و جیھانی ھەیە، و ئایدیۆلۆجیا وان ڕێ نادەتێ باوەر بكەن كو ژێكجودایی پارچەیەكە ژ گەوھەرێ ھەبوونێ و ژیانێ و باشترین بزاڤ بۆ ئێكسانیێ نینە، بەلكو بۆ دادیێ یە. ئەڤ ھێزێن ژ ئاڕێشەیێن خوە دڕەڤنە یێن مرۆڤانی، پتر خەونەلۆنە (خەون-ئالۆدەنە) ژ ڕاستی و ژیواربین و چارەكارێن لۆجیكانە بن. ئەڤە وەكی وێ گۆتنا مەزنانە؛ نەشێتە ئێكی دبێژت: چار ئان ھەمی وەرنە من!
خەون خوەشن، لێ مرۆڤ ژێ ھوشیار نەبت.
ھێزێن دی ھەنە، وەكی ئەڤانن، لێ پچەكێ ژ ئەڤان بەرتەنگتر ھزر و كار دكەن. ئەڤانە خوە د خەریتەیا دینی دا دبینن، و وەلاتینی و براتیا وان، نیشتمانی و نەتەوەیی نینە، وەلاتینی و براتیا وان دینیە، و ژ دینی ژی، خواندنەك ئان دبستانەكا دینی. ئەڤە ب ھەمی ڕێباز و كۆمێن خوە ڤە، ئەجندەیەكا نەتەوەیی و نیشتمانی ژی نینە و نابت ژی، چونكی خەریتەیا وان یا ھزری و ئەجندەیا كاری، نە گرێدایی جوگرافیایەكێ و نەتەوەیەكیە، ئەڤ ھێزێن ھەنێ، ب ئاوایەكێ نەئێكسەر و نەئاشكرا ژی، دژی ھەر ئەجندەیەكا بەرتەنگ و خوەجودابینن. چونكی جیھانا وان ژ كوردستانێ مەزنترە و نەتەوەیێ وان ژ كورد و كورستانیان بۆشترە.
گەر مە كوردستانەك ڕزگاركری و گەلەكێ ئازاد بڤێت، ڕێكێن مە و ئەڤان ژێك فڕن.
ھێزێن دبێژنە خوە كوردستانی و نەتەوەیی، ئەو ژی دو جۆرن؛ ھندەك چقێن پارتینە و خەونان دبینن دێ ژ ڕەھان و قورمی باشتر خەباتێ كەن! و ھندەك بۆ دژاتیا پڕۆژەیێ پارتی و بارزانی ھاتینە دامەزراندن، ئەڤێن دوماھیێ، ئێك ئارمانج و پلان و ئەجندە ھەیە، ئەو ژی، پڕۆژەیێ نەتەوەیی سەرنەگرت.
ل دوماھیێ، ھەمی ھێزێن كوردستانی، وەختێ ژیواری دروست دخوینن و ل خوە ڤەدگەڕن، دزانن ل ئەڤی سەردەمی بەھشت لسەر ئەردی پەیدا نابت و ھەر ستەمدیتی یێن جیھانێ نزانن ئەو ھەنە! ھەروەسا براتیا دینی ل ھەمی جیھانێ، پشتی براتیا نەتەوەیی دھێت و بەلگە ئەرەب و فارس و ترك و یێن دینە، چو جاران بەرژەوەندیێن خوە یێن نەتەوەیی بۆ ئایدیۆلۆجیا دینی نەئێخستینە بەر گەفان. ل ئەوێ چركا ڕامانێ، ھەمی دزانن؛ فەرە ڤەگەڕنە ئێش و ئازار و ھیڤییێن خەلكێ كوردستانێ.. چونكی مرۆڤێ بندەست نەشێت كەسێ ئازاد بكەت و مرۆڤێ برسی نەشێت كەسێ تێر بكەت.. ل ڤەگەڕانێ، ھەمی ئەو ھێزێن ڕادھێلانە خەونەكا دوور ژ ڕاستیێن ژیانا خەلكێ كوردستانێ و ژ ئارمانجا دروست دووركەفتین، ل خوە ڤەگەڕانێ، ل ئێك جھی كۆم دبن، ئەو جھێ سەرۆك بارزانی لێ بت، چونكی ئارمانج و پلان و ئەجندەیا كوردستانێ و پاشەڕۆژێ ژ بارزانیێ نەمر ڕادەستی سەرۆك بارزانی بوویە و ل مالا كوردینیێ و چادرا پارتی، پاشەڕۆژ گەشە.