ئەرێ مەزاختنا زێدە سەربلندییە یان هەستكرن ب كێماسیێ یە؟!
عەبدولرەحمان بامەرنی
من وێ رۆژێ گوهێ خوە ددا سمینارەكا (فرناندۆ سافاتیر)، بەحسا رەوشەنبیریێ دكر و مەزاختنا پارەیی. یێ ڤی كەسی ناس نەكەت ژی، ئەو فەیلەسۆف و نڤیسەرەكێ ئیسپانییە و ئەڤا من ژ ئاخفتنا وی وەرگرتی، دبێژیت: «رەوشەنبیریا مرۆڤی چەند یا كێم بیت، ئەو ل بێهنڤەدانان و دەركەفتنان زێدەتر مەزاختنێ دكەت». هەر چەندە مەبەستا وی زێدەتر ئەوبوو، دەما رەوشەنبیریا مرۆڤی یا كێم بیت، مژویلاهیێن مرۆڤی ژی دێ تشتێن زێدە و بێ رامان بن، ئەڤە ژی وەك هەستكرن ب كێماسیەكێ یە، لێ د ناڤ گۆتنێن خوەدا، ڤی نڤیسەری گەلەك تشتێن دی بەحسكرن، كو ب راستی ژی ل سەر مە دگونجن و ئەز هندەكان ناسدكەم، نابێژم نە رەوشەنبیرن، لێ دا بابەت ژ چوارچوڤێ مەزاختنا زێدە دەرنەكەڤیت، دێ بەحسا حالەتەكێ ئێكی ژوانان كەم. ژبەركو دو ناسیارێن وی مەزرەعەیێن خوە هەنە و ل رۆژێن ئەینی یان بێهنڤەدانان، قەستا جهێ خوە دكەن و ئەوی چ جهێن تایبەت نینن، كو ئەز هەست دكەم ئەڤ چەندە ڤالاتییەكێ ل دەف وی دروست دكەت، هەمی ئەینییان خێزانا خوە ل ترومبێلێ سیار دكەت و دەردكەڤیت. دبیت تا ڤێرە تشتەكێ ئاسایی بیت، لێ ل هاتنەڤەیێ یا كرییە نەریتەك، دڤێت شیڤێ ل خورانگەهەكێ بدەتە خێزانێ و ژنوی قەستا مالێ بكەت؟ دەما مە پرسیار ژێ كری، بۆچی ئەو ڤێ چەندێ دكەت؟ راستە تە ترۆمبێلا هەی و زور تشتەكێ ئاساییە تو خۆشییێ بۆ خوە و خێزانا خوە دروست بكەی و پێكڤە دەركەڤن، لێ شوینا هوین خوارنێ ل خورانگەهەكێ بخوون، رەنگە ئەگەر ل مالێ هوین دروست بكەن، دێ مەزاختییێ وە یێ دەركەفتنێ گەلەك كێمتر بیت؟ بۆچی من ئەڤە كرە نموونە، ژبەركو گەلەك جاران ل روونشتنان ئەم بابەتان ڤەدكەین و پرانیا جاران ئەو ناگەهینتە سەرێ هەیڤێ، ئەگەر پارێن دكانێ ل سەر نەبن! مەبەستا من بڤێ نڤیسینێ ژی هەر ئەڤەیە. ئەرێ ئەم دشێین خۆشییێ ژ هەر تشتی وەربگرین و مەزاختنەكا كێمتر بكەین؟ باوەردكەم هین هەمی دێ دگەل من هەڤرا بن و ئەگەر بتنێ ئەم بەرێخوە بدەینە هەلكەفتێن خوە و بكەینە نموونە و ئەز ژخوە دەستپێبكەم و مە هەمییان ئەڤ جورێ كێماسییێ یێ هەی یان ئەم دكەڤینە بن كاریگەریا وێ. دا دویر نەچین، جەژنا قوربانی نەیا دویرە، من بەرێخوەددا ئێك ژ كەنالان و پرسیار ژ ژنەكێ كرن، گوت من 10 كیلویێن چەرەزا بۆ مێهڤانان یێن كرین و ئەگەر (فستەف و گەزوو)یا ژێ بدەینە ئالیەكی، كو د سەر شازدە هزار دیناران دانە و دێ بێژین تێكەلۆك یێن كرین و دێ دوازدە هزار دیناران بتنێ بۆ دانین، ئەڤە بوونە 120 هزار دینار دڤێ قەیرانێ دا، ئەرێ بۆچی؟! ڤێجا ژبلی چكلێتا و هێڤە و وێڤە ب سەرێ خوە! رەنگە ئێك ڤێ نڤیسینێ بخوینیت و بێژیت، ئەو سەربلندییە بۆ وی؟! راستە سەر بلندییە و ئها مەبەستا من ژی بڤێ نڤیسینێ ئەڤەیە، ل هەلكەفتان، نەورۆزان، دەركەفتنان ئەم مەزاختنەكا زێدە دكەین و بەریكێن خوە ل بەر پارەی دهێلینە ڤەكری و ئەز ناڤێ وی نابێژم، لێ هەڤالەكێ من خودێ ل بەر دەستێ وی زێدەتر لێبكەت، دەستێ وی دگەل هندەكان یێ ڤەكرییە و ئەڤ تشتێن بهایی دكەن، بێی بازار پارە یێ هژمارتییە ناڤ دەستێ وی و من یا دیتی بازارێ ربعێ ژی یێ كری و نە جارەكێ بەلكو گەلەك جاران و ئەگەر بەرسڤا ناڤونیشانێ گۆتارا خوە ژی بدەم، ئەڤا من كرییە پرسیار، ئەز نابێژم هەستكرن ب كێماسیێ لێ ب پشت راستی ڤە ئەم دكەڤینە بن كارگەریا كەسێن دی و هەر گاڤا مە شییا ئەم ژبەر یێن دی چ تشتان نەكەین و وێ بكەین یا مە باوەری پێهەی، باوەردكەم دێ ژیانا مە گەلەك رێكوپێكتر بیت.
