ئەرێ گوندی دبیتە باژێری؟ سەرپێهاتییا ژییەكی هەڤبەرکرنێ دا
نڤێسین: پ. د. ئیبراهیم ئەحمەد سمۆ
و. ژ عەرەبی: عزەت یوسف
ب درێژییا ئەڤان سالان، مە بزاڤ كرن كو ببینە باژێری یێن راستەقینە؛ مە خەباتكر، تێكۆشین كر، مە خواند و ب شەڤ و رۆژ كاركر. جاران سەركەفتین، هندەك جاران شكەستین، لێ ئەم ل سەر وێ بزاڤێ بەردەوام بووین، ب هیڤی بووین نەفسا خۆ ژ گوندەواریێ ڤەدەر بگرین، ل گەل گیانێ باژێراتیێ تێكهەل بكەین.
مە ب ئاوایەكێ جەستەیی گۆندێن خۆ هێلان، لێ گەلەك درەنگ بۆ مە دەركەت كو لەشێ مە ل باژێرایە، بەس هش و مەژیێ مە هێشتان ل گۆندان دژیا. مە هەول دان خۆ بگونجینین: مە روخسارێ خۆ گوهاڕت، مینا وان مە جلك كرنە بەر خۆ، پرچا خۆ كورتكر، گۆستیرك كرنێ و هەتا زارۆیان ژی تاتۆ ل سەر دەستێن خۆ نەخشاندن، هەر وەكی رێورەسمەك بۆ چوونا د ناڤ جیهانەكا دی بیت. لێ دلێ مە هەر د رەوشا نوستالیژیا بەردەوام دا بوو، حەسرەت هەر یا بەرداوام و نەلەرزی بوو.
راستییا رەڤین بۆ نەیی: زەحمەتە گوندی ببیتە باژێریێ پاك. دبیت تێكهەلەیەك بیت، بەلێ و ئەڤە یا بەرئاقلە. لێ بوون ب باژێریەكێ پوختە ئەڤە ژ رادە یا ڤەدەرە. ژ ئالیەكێ دی، یێ ل باژێران هاتییە سەر دارێ دونیایێ و مەزن بووی، ئەستەمە ببیتە كەسەكێ گوندیێ راست، هەتا ئەگەر روی ل گوندان ژی بكەت.
كیژ ژ وان باشترە؟ نزانم. پشتی ئەڤی ژیێ درێژ تشتێ ئەز دزانم ئەوە، كو گوندیاتی و ژیانا گوندان ناهێتە كڕین و فرۆتن و باژێر ژی نەشێت وێ بدەتە تە. چونكی باژێر بەری هەر تشتی، پتر ژ تە وەردگریت ژ یا دبەخشیتە تە. ئەو ساخلەمییا تە، دەمێ تە و ئارامییا تە ژ تە دستینیت و د ناڤ زڤرۆكەكا بێدوماهی ژ گێلەشۆكێ و كاری و دودلیێ دا د خەندقینیت.
لێ گوند، ساخلەمییێ و هەوایێ پاك و سازگار و سادەییێ و ژیانەكا نێزیكی سروشتی دبەخشیتە تە. تێدا هەڤسوی هەڤسوی یێ خۆ دنیاسیت، ژ بۆ دەرد و ئێشێن وی دناڵیت، ژ بۆ خۆشی یێن وی شاد دبیت. ئەگەر بەڵایەك ب سەرێ ئێكی دا هات، هەمی خەلكێ گۆندی لێ دچڤن و ل دور كۆم دبن، بۆ دگرین و دلەدلێ وی ددەن، مینا كو ئێك ماڵبات بن. ل باژێری رەنگە ب تنێ بمری و كەس هەست ب تە نەكەت. هەڤسوی ناڤێ هەڤسوی یێ خۆ نزانیت و ئەگەر بزانیت ژی دبیت ئەو ب رێكەفت بیت. سەرەدان و تێكهەلی و سەرساخی و پیرۆزباهی نینن. تو ب تنێی، بەس ل گەل مالباتا خۆی، و ئەڤە ژی تێرا ناكەت.
پتر ل نیڤا ژیێ خۆ من ل باژێری بۆراند، هیچ تشتەك من تێدا نەدیت كو روحا من دەولەمەند بكەت. نە ساخلەمی، نە ژی خۆشیاتی نەبەخشی من؛ لێ پتر ژ من وەرگرت ژ یا دایە من. ئەز نابێژم كو باژێر ب تەڤاهی خرابە، لومەكارێ كەسێ ژی ناكەم كو تێدا ژ دایكبوویە، چونكی هەر ژینگەهەكێ ساخلەتێن خۆ هەنە. كوڕێ باژێری ب سروشتێ خۆ دژیت، هەروەكی چاوا كوڕێ گۆندی ژی ب سروشتێ خۆ دژیت.
لێ ئەم (كوڕێن گوندان)، دەما گازی دكەین (گوندی! گۆندی!) ئەڤە نە شەرمە، بەلكی شەڕەفە. ئەرێ كەسەك دكاریت مە ب ڤەگەڕینتە ئەوان رۆژێن گۆیینێ كو مە پێكڤە یاری دكرن و ژ هەمان ئامان ئاڤ ڤەدخوار و ل مال و بانێن بێ پەرژان دنڤستین؟ ئەم ب سادەیی دژیاین، بێی دەرگەهێن ئاسنی، بێی كامیرەیێن چاڤدێری، بێی تڕس و لەرز ژ كەسانێن دی.
بلا هەر ئێك ژ مە ئەوا هەی ژ مالداری و ناڤداری و پارە و پێگەی وەربگریت، بلا گوند پاقژیا خۆ بپارێزیت. باژێر ژ بۆ خەلكێ خۆ و بۆ كەسێن لێ ژ دایكبووین و مەزن بووین پیرۆژ بیت. گۆندێ مە ژی بۆ مە و بۆ گوندیان خۆدان دلێن سپی پیرۆز بیت.
ئەڤە ب تنێ دانپێدانێن مرۆڤەكێ ئاساییینە د درەنگێ تەمەنێ ژیانا خۆ دا، كو بیریا رابردو دكەت و دەست ب جوداهییا د ناڤبەرا رەسەناتییێ و خۆیا بوونێ، د ناڤبەرا نێزیكبوونا ژ خۆ و دویركەفتنا ژ خۆ دكەت. هەر كەسەك ژ ژینگەهەكا گۆندەواری بیت، یان ئەزموونا ڤەگۆهاستنا ژ گۆندی بۆ باژێری كربیت، دبیت د ڤان رێزان دا تشتەكی ژ خۆ ببینیت.
دبیت ئەڤرۆ ئەم ئێكلا نەكەین كا كیژ ژ وان باشترە… لێ ب هەمی دڵنیایی دبێژین: گوندیاتی پاشكەفتن نینە، باژێریاتی رزگاری نینە، لێ هەلبژاردنەكە كو باجا خۆ هەیە.
