ئەرێ ب هەڤپشكێن ڕاستەقینە دهێینە هەژمارتن؟
دلهین حەمدی
پشتی ژناڤچوونا ڕژێما سەدام حسێنی ل بهارا سالا ٢٠٠٣یێ كورد بوونە ستوینا سەرەكی یا دامەزراندنا دەولەت و حوكمەتا نوی یا ئیراقێ و هەتا د وارێ نڤیسینا دەستوورێ هەردەمی یێ ئیراقێ دا ژی ڕۆلەكێ بەرچاڤ و كارێگەر گێڕایە سەرەڕای لێك نێزیككرنا لایەنێن سیاسی یێن ئیراقێ و خڕڤەكرنا وان ل سەر ئێك مێزا دانوستاندنێ، پشتی بۆرینا (١١) سالان حوكمەتا ئیراقێ پێگەهێ خۆ موكم دكەت و ئێدی هەولا دژایەتیكرنا كوردان ددەن و ل هاڤینا سالا (٢٠١٤) كو وی وەختی (نووری مالكی) سەرۆكوەزیر و فەرماندێ گشتی یێ هێزێن چەكدارێن ئیراقێ بوو ب بڕیارەكێ بودجە و مووچەیێ هەرێما كوردستانێ دبڕیت و سەرەڕای ڤێ چەندێ ژی هەر ل سەردەمێ مالكی دا ڤالاهیا ئەمنی د ناڤ ڕێزێن سوپایێ ئیراقێ دا پەیدا دبیت و د ئەنجام دا ئیراق دكەڤیتە بەر هێرش و پێلەكا دژوار یا تیرۆرستێن داعشێ و هەتا چەند باژێڕێن ئیراقێ ژی داگیردكەن ژ وان باژێڕێ مووسل كو گرنگییەكا ئێكجا زۆر بۆ ئیراقێ ب گشتی هەیە و ژ لایێ هەرێما كوردستانێ ڤە ژی كورد دكەڤنە بەر شەڕەكێ بێ ئەمان ل گەل ڤێ ڕێكخراوا تیرۆرستی كو شەش سالان ڤەكێشا و د ئەنجام دا چەند هزار شەهید و بریندار و پەككەفتی هاتنە تۆماركرن و د گەرمە گەرما ڤی شەڕی دا ژی، هەر حوكمەتا ئیراقێ پشت ل كوردان دكر و ڕێ نەددا كو هاریكاریێن سەربازی یێن نیڤدەولەتی ب دروستی بگەهنە دەستێ هێزێن پێشمەرگەی، د سەرەدەریكرنا نوكە یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دگەل حوكمەتا ب ناڤ فیدڕال یا بەغدا پشتی كو حوكمەتا هەرێمێ دۆسیەیا نەفتێ و داهاتێ ناڤخۆ ژی ڕادەستی حوكمەتا ناڤەند كری ب مەرجێ دەستەبەركرنا مووچەیێ فەرمانبەران و خەلكێ هەرێما كوردستانێ لێ هەم جار حوكمەتا ناڤەندی یا بەغدا كێشەیان بۆ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ دروست دكەت یان هەر نافڕێ كەت.
ئەڤا من دایە دیاركرن وێ چەندێ دگەهینیت كو ئیراق ب هەڤپشكیا كوردان یا ڕازی نینە، بەلكی دڤێن مەركەزیەتێ ل هەرێما كوردستانێ بچەسپینن و ناڤێ هەرێما كورستانێ نەهێلن، ژ بەر ڤێ چەندێ ژی ڤیابا كوردان مفا ژ رویدانێن ساڵا (٢٠٠٣)یێ و هەڕفینا ڕژێما سەددامی وەرگرتبان پێخەمەت دروستكرن و ڕاگەهاندنا دەولەتا كوردستانێ، چونكی ئیراق هەر د كەڤن دا یا نوقوم بوویە د سیستەمێ تائیفەگەریێ و عەشیرەتگەریێ د ناڤبەرا شیعە و سوننەیان دا لێ هەتا نوكە ژی كورد هەر خەونا ب هەڤپشكیا ڕاستەقینە ڤە دگەل بەغدا دبینن، د وارێ ڕوی ب ڕوی بوونا تیرۆرێ دا ژی هەتا نوكە حوكمەتا ئیراقێ ئاماژە ب ڕۆلێ پێشمەرگەی و هێزێن ئەمنی یێن هەرێما كوردستانێ نەكریە و سەركەفتنا ل سەر داعشێ ژی ب دەسكەفتێ هێزێن ئەمنی یێن ئیراقێ زانییە نەك هێزێن پێشمەرگەی و نموونە ژی لسەر ڤێ چەندێ ل (١٥) ئادارێ دۆنالد تڕەمپێ سەرۆكێ ئەمریكایێ ڕادگەهینیت كو ب هەڤكاری دگەل هێزێن ئەمنی یێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ ئەم شیاین مەزنترین ئەمیرێ داعشێ یێ بەرنیاس ب (ئەبۆ خەدیجە) ل ئیراق و سووریایێ ژناڤببەین لێ سەرۆكوەزیرێن ئیراقێ بێی كو ئاماژێ ب ڕۆلێ هێزێن ئەمنی یێن هەرێما كوردستانێ بكەت ڤێ ئوپەراسیۆنێ ب مولكێ هێزێن ئەمنی یێن ئیراقێ دزانیت ب هەڤكاریا هێزێن هەەڤپەیمانان و ئەڤە ژی ڕاگەهاندنا ڕەتكرنا هەڤپشكیێ یە.
