ئەو ئاڤا دگەهیتە وەلاتییان 100% یا ساخلەمە بۆ ڤەخوارنێ
ئەمیر ئەترووشی:
حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پرۆژێن خزمەتگۆزاری ب بلندترین ئاستێ كوالێتییێ دگەهینیتە وەلاتییان، ئێك ژ وان پرۆژێن خزمەنگۆزاری ، ئاڤا پاقژ یا ڤەخوارنێیە كو ب رێیا تیما بسپۆر پشكنینێن تاقیگەهێ بۆ دهێنە كرن بۆ پشتراستبوون ژ بلندییا ئاستێ پاقژییێ بەری بگەهیتە وەلاتییان.
ئەندازیار ڤەگێر ئەحمەد، رێڤەبەرێ ئاڤا دهۆكێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار كر، ئەركێ رێڤەبەریا ئاڤا دهۆك یێ سەرەكی دابینكرنا ئاڤا ڤەخوارنێیە بۆ هاوولاتیێن باژێرێ دهۆك و دەوروبەران (ناحیا زاویتە-ناحیا مانگێش-قەزا سێمێل) كو دبنە نێزیكی (702,712) كەسان. ب رێكا هێزا مرۆڤی كۆ ژمارا وان دبیتە 700 كارمەند (بەردەوام 445، كاتی255 ) و گۆت: سالانە نێزیكی 84 ملیون م٣ ئاڤێ دهێنە بەرهەمئینان، ب شێوەكێ گشتی ریڤەبەریا مە ب دوو رێیا ئاڤێ بەرهەم دئینیت (ئاڤا سەرزەڤی رووبارێ دیجلە، سكرێ دهۆك، ئاڤا ژێرزەڤی بیرێن قول، كانی).
فەرمانگەها میدیا و زانیاریان یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند، تیمێن تاقیگەها ناڤەندییا ئاڤێ، رۆژانە نێزیكی 50 نموونەیێن ئاڤێ ژ پرۆژێن ئیفراز و بیران وەردگرن و د تاقیگەهاندا پشكنینێن كیمیایی و مایكرۆبایلۆجی بۆ ئاڤێ دهێنە كرن، پشتی پشتراستبوونێ ژ دروستییا ئاڤێ دێ رێ پێهێتە دان گەهییتە وەلاتییان، ئەگەر نە دێ چارەسەریێن زانستی بۆ هێنە كرن، داكو ئەو ئاڤا دگەهیتە وەلاتییان 100% بكێر ڤەخوارێ بهێت.
دەربارەی ئاستێ پاقژییا ئاڤا ڤەخارنێ، فیردەوس عەلی، پشكێنەرێ بەكتریالۆجی ل تاقیگەهێن ناڤەندیێ ئاڤێ ب فەرمانگەها میدیا و زانیارییان ڕاگەهاندن گرنكترین پشكنین ژ بلی پشكنینا كیمیایی، ڕاددێ شێلییا ئاڤێ یە، كو ل دووڤ پیڤەرێن رێكخراوێن جیهانی یا ساخەلەمییێ، پێدڤییە ژ 0-5 بیت، بكێر ڤەخارنێ دهێت.
بۆ پشتراستبوونا وەلاتییان ژ دروستییا وێ ئاڤێ بۆ ڤەخوارنێ دهێتە بكارئینان، نیهاد رەشید، بەرپرسێ تاقیگەها ناڤەندییا ئاڤێ گۆتی: هەموو نمونێن ئاڤێ دێ ئێخنە ژێر پشكنینان و ب پیڤەرێن جیهانی رێك پێهێتە دان بگەهیتە وەلاتییان، ژبەر هندێ ئەو ئاڤا دگەهیتە وەلاتییان سەد ژ سەدێ یا ساخلەمە بۆ ڤەخوارنێ.
حكومەتا هەرێما كوردستانێ سالانە زێدەتر ژ پێنج ملیار دیناران بۆ دابینكرنا ئاڤا پاقژ خەرج دكەت و ب ساخلەمتریین شێوە دگەهیتە وەلاتییان.
ئەندازیار ڤەگێر ئاشكرا كر، خواست ل سەر ئاڤێ ژلایێ مروڤایەتیێ ڤە یا زێدەدبیت، ژێدەرێن ئاڤێ یێن دكەڤنە دبن گڤاشتنان ڤە ژبەر زێدە بكارئینانێ، پیسبوونێ و گوهورینێن سەقایێ وەرزێن هشكاتی و پلێن گەرماتیێ یێن تیژتر و بلندتر لێدهێن، ئاستێ دەریایان یێ بلندبیت، ئاڤا سیر كارتێكرنا راستەوخو ل تەخێن بن ئەردی دكەن ل سەر لێڤێن دەریایان، ب ڤی رەنگی ژێدەرێن (ئاڤا ژێر زەڤی و سەرزەڤی) دكەڤنە د مەترسیا ژناڤچوونێ دا.
رێڤەبەرێ ئاڤا دهۆكێ زێدەتر دبێژیت: ئاڤ دبیتە ژێدەر بۆ شەری و نە ئارامیێ، بەلێ د هەمان دەم دا دبیتە ژێدەرێ ئێكگرتنێ و هەماهەنگیێ، گەلەك یا فەرە ئەم هەمی پێكڤە كار بكەین (هەمی سێكتەر) ژ بۆ دابینكرنا گرۆپەكێ بهێز بۆ پاراستنا هەمی ژێدەرێن ئاڤێ و ئاڤا ژێر زەڤی و یا سەرزەڤی، ئاڤا ژێر زەڤی یا دویرە ژ دیتنێ، بەلێ ناچێبیت ئەم ژ هزرا خۆ دویركەین… یا پاراستیە ل بن بەرا و ئاڤێ.
ڤەگێر خویاژی كر، ئاڤا ژێر زەڤی مەزنترین ژێدەرێ ئاڤا شرینە، پاراستنا ئاڤا ڤەخوارنێ، ئاڤا سولینا، ئاڤا چاندنێ و پیشەسازی و ئیكو سیستەمی دكەت تا نوكە (20)% ئاڤا شرین یا جیهانی هاتیە بكارئینان ل گەلەك جهان، ب ساناهی ئەم نزانین كا ڤی ژێدەری چەند بها هەیە، دڤێت ئەم هەولێن خو زێدە بكەین بۆ پتر ڤی سامانی ب پارێزین و سەرپەرشتیێ بكەین و پتر شرۆڤە بكەین و باشتر برێڤە ببەین دا ئەم ژی ل سەر ئاستێ جیهانێ ئارمانجێن پەرەپێدانا ستاندارد (SDG) 2030 بجهبین.
