ئەو هنگڤینێ ژ ده‌رڤه دهێت كارتێكرن ل به‌رهه‌مێ خومالى كریه
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤى:
رێژه‌یه‌كا باش یا مێشه‌ڤانان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هه‌نه و سالانه به‌رهه‌مه‌كێ مه‌زن یێ هێگڤینى به‌رهه‌م دئینن و هێگڤینێ پارێزگه‌ها دهۆكێ تام و خۆشیه‌كا تایبه‌ت هه‌یه،لێ ئه‌ڤ ساله وه‌كى سالێن به‌رى نوكه بازارێ هێگڤینى نینه و قه‌یرانا دارایى كارتێكرن كریه سه‌ر كرینا هێگڤینى،له‌ورا خودانێن هنگڤینى دخوازن بازاره‌ك بۆ فرۆتنا هنگڤینێ وان بهێته په‌یداكرن.
شیمال سلێمان مێشه‌ڤانه‌كه بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز دبێژیت:ئه‌ڤه ماوێ چه‌ندین سالانه ئه‌ز مێشان بخودان دكه‌م و نوكه من 200 مێشێن هنگڤینى هه‌نه،هه‌ر چه‌نده سالانه”ڤارۆ” زیانێ دگه‌هینیته مێشێن مه،لێ به‌رده‌وام ئه‌م مێشێن خوه چاره سه‌ر دكه‌ین و ئه‌م وێ “ڤارۆ” یێ دكوژین،له‌ورا هه‌كه ئه‌م چاره‌سه‌ریه‌كا ب له‌ز بوونه‌كه‌ین دێ زیانێن مه‌زن گه‌هینیته میشێن مه،هه‌ر چه‌نده نوكه حوكمه‌ت هاریكاریا مه ناكه‌ت و پێدڤیێن بخودانكرنا مێشان ناده‌نه مه و دیسا نوكه ده‌رمان و پێدڤیاتیێن باش یێن مێشان بده‌ست مه ناكه‌ڤن و ئه‌م نه‌چار دبین بۆ خوه ڤرێدكه‌ینه ژ ده‌رڤه و گوت ژى:ئه‌ڤ ساله ره‌وشا مێشان نه گه‌له‌كا باشه،هه‌ر چه‌نده ل وه‌رزێ بهارێ چه‌را وان گه‌له‌كا باش بوو،دیسا مێشان د ئه‌ڤ ساله‌دا گه‌له‌ك شلخه داینه و هنده‌ك مێشان هه‌تاكو(5_7) شلخه‌یان داینه،لێ هنگڤین ل دووڤ وان مێشان ب رێژه‌یه‌كا باش نینه،ئه‌ڤ ساله وه‌كى سالێن به‌رى نوكه هنگڤین نینه.
ناڤهاتى دیاركر ژى:ل ده‌مێ وه‌رزێ بهارێ مێشێن هنگڤینى كرمان دكه‌ن،مرۆڤ شه‌كرێ بده‌تێ ل وه ده‌مى چو كارتێكرنا خوه نابیت ل سه‌ر هنگڤینى،چونكى ل وى ده‌مى ئه‌و شه‌كر هه‌موو دبیته هێز بۆ مێشێ،لێ پشتى هنگێ نابیت مرۆڤ شه‌كرێ بده‌تێ،چونكى ل هه‌یڤا حه‌فت مێش ده‌ست ب چێكرنا هنگڤینى دكه‌ت،له‌ورا نابیت مرۆڤ ل ڤى ده‌مى شه‌كرێ بده‌تێ،چونكى بۆ ده‌مێ (10_15) رۆژان مێش هنگڤینى چێدكه‌ن.
شیمالى زێده‌تر گوت:ل وه‌رزێ چێكرنا هنگڤینى ئه‌م مێشێن خوه دبه‌ینه زۆزانا و جهێن هینكاتى و چه‌را وان لێ هه‌یى،ئه‌م گه‌له‌ك زه‌حمه‌تێ پێڤه دبه‌ین،لێ نوكه هنگڤین ژ ئیرانێ توركى دهێت،خه‌لكێ مه ژى پتر وى هنگڤینى دكریت و پتر باوه‌ریا وان ب وى هنگیڤى دهێت،هه‌ر چه‌نده هنگڤینێ مه یێ خومالى گه‌له‌ك ژ وى باشتره،لێ مخابن هنده‌ك مێشه‌ڤانێن مه وه‌كریه كو نه‌باوه‌ریه‌ك دناڤبه‌را خه‌لكێ مه دا چێببیت،كو هنگڤینێ خوه زه‌غل دكه‌ن،یان ژى ل ده‌مێ چێكرنا هنگڤینى ئه‌و شه‌كرێ دده‌نه مێشان و هنگڤینێ وان یێ شه‌كرێ یه،له‌ورا ئێدى باوه‌ریا خه‌لكێ مه ب هنگڤینێ خومالى یێ كوردى ناهێت.
هه‌وره‌سا ئه‌و ژى گوت:من ئێك كیلۆیا هنگڤینێ دارێن چیایى ب (125) هزار دیناران فرۆتییه،لێ ئه‌ڤ ساله ئه‌م كیلۆیا هنگڤینى ب (45_50) هزار دیناران دفرۆشین،هه‌ر چه‌نده هنگڤینێ مه گه‌له‌ك یێ باشه،لێ باوه‌ریا خه‌لكێ مه ب كه‌سێ ناهێت ده‌مێ هنگڤینى دكریت،هه‌روه‌سا حوكمه‌ت چو هاریكاریا مه ناكه‌ت،هه‌تاكو نوكه نه‌شیایه بازاره‌كێ فرۆتنا هنگڤینى بۆ مه په‌یدا بكه‌ت و ئه‌ڤ ساله ژى من گه‌له‌ك هنگڤین هه‌یه،لێ بكر نینه و كه‌س ناكریت،له‌ورا هه‌كه بكر هه‌با ئه‌ز دا نێزیكى (1000) مێشێن هنگڤینى بخودان كه‌م.
عادل سه‌عید مێشه‌ڤانه‌كه ل به‌روارى بالا دبێژیت:ل وه‌رزێ پاییزێ مێش خورینك ده‌ردكه‌ڤن و گه‌له‌ك زیانێ دگه‌هیننه مێشان و ئه‌ڤ ساله گه‌له‌ك دمشه‌نه،هه‌كه مرۆڤ ل به‌ر مێشێن خوه رانه‌وه‌ستیت و وان مێش خورینكان نه‌كوژیت،دێ مێشێن مرۆڤى بنبر كه‌ن،چونكى هه‌ر ئێك ژ وان رۆژانه نێزیكى(100) مێشێن هنگڤینى دخۆت،هه‌روه‌سا ئه‌ڤ ساله تاراده‌یه‌كێ باش مه هنگڤین هه‌یه و مێشێن مه دباشن،لێ ل هنده‌ك ده‌ڤه‌ران ژى مێش دباش نه‌بوون و هنگڤینێ وان یێ كێمه،لێ ئه‌و هنگڤینێ مه هه‌یى ژى ئه‌م نزانین دێ چاوا فرۆشین؟،چونكى بكر نینه و كه‌س هنگڤینى ناكریت،دیسا حوكمه‌ت ژى ژ مه ناكریت و ئه‌ڤ ساله هنگڤینێ مه مایه د ده‌ستێ مه‌دا.
هەروەسا ئه‌و ژى گوت:هه‌ر سال ئه‌م مێشێن خو د هێلینه ب هیڤیا وێ چه‌را ل چیایى هه‌یى،سه‌ره‌راى چه‌روانه‌كێ خۆش ل بهارێ،لێ هنگڤین ل دووڤ حه‌زا مێشه‌ڤانان نه‌بوو،له‌ورا ب تنێ ئه‌ڤ ساله سالا شلخێن مێشابوو،هه‌روه‌سا ئه‌و هنگڤینێ ژ توركیا دهێت وه‌كریه كو نه‌باوه‌رى ل ده‌ف خه‌لكێ مه چێببیت،چونكى خه‌لكێ مه هنگڤینێ نه باش ژ توركى دئینن و ب ناڤێ هنگڤینێ خۆمالى دفرۆشن،ڤێ چه‌ندێ وه‌كریه كو بازارێ هنگڤینێ خۆمالى سست ببیت،حیله د فرۆتنا هنگڤینى دا دهێته كرن،لێ هنگڤینێ ده‌ڤه‌را دهۆكێ ب ره‌نگه‌كێ گشتى یێ باشه و یێ مشه یه ژى،به‌لێ قه‌یرانا دارایى كارتێكرنه‌كا مه‌زن كریه سه‌ر ژیارا خه‌لكى و ئه‌ڤ ساله بازارێ هنگڤینى ب ئێكجارى نینه،له‌ورا هه‌كه هنگڤین چوبا ئه‌ز دا پرۆژێ خوه گه‌له‌ك مه‌زن كه‌م و دا نێزیكى (500) مێشان بخودان كه‌م،له‌ورا نه‌بوونا بازارێ هنگڤینى و نه هاریكاریا حوكمه‌تێ وه‌كریه،كو ئه‌م نه‌شێین پرۆژێ خوه یێ بخودانكرنا مێشان مه‌زنتر لێ بكه‌ین.
