بارودۆخ مژۆكی یە و ب هیڤیا گەشبوونێینە
ئيحسان ئامێدی
هێشتا ئەقلیەتا بەداوەتێ و داگیركرنێ و تالانكرنێ و رەڤاندنێ و پیڕەبرنێ ل دەڤەرا رۆژهەلاتا ناڤین زالە، و ب ڤێ عەقلیەتێ دەولەت و رێكخستنێن سیاسی و تیرۆری دهێنە چێكرن، دا كو دریژیێ بدەنە سیاسەت و رەفتارێن شەرمزاریێن جاران كو هشتا شانازیێ پێ دبەن!.
كیێم مللەتان هندی كوردان ئەڤ دەردەسەری یە ژ دەستێن هەڤسویێن كوردستانێ یێن هۆڤ و درندە و تالانكەر دیتی نە، ئەڤجا ژی هێشتا دویڤەلانكێن وان و عەقلیەتا وان د ناڤ مللەتی دا ماینە و وێ سیاسەتێ بۆ رتووش دكەن و جوان نیشا ددەن و بهانەیان بۆ دبینن، و بیر ل خۆ ناكەن كا ئە چ نە و چ ماف هەنە، هەروەكو خۆ ب رێزا مللەتێن دی نابینن!؟، كوردستان ئێك وەلاتە و مافێ وێ یە ئێك دەولەتا سەربخۆ هەبیت، بەلێ هاتیە داگیركرن و دابەشكرن و لێكڤەكرن ل سەر چار دەولەتان، هەر چار دەولەتێن داگیركەر كو هەڤڕك و هەڤدژن، د هەمان دمدا هەڤگرتی نە بۆ دژاتیا كوردستانێ.
ڤی ژیوارێ دابەشكرنێ وەكریە كو هەر پارچەكێ تایبەتمەندیا خۆ هەبیت و ب وێ تایبەتمەندیێ بزاڤا رزگارخوازیا كوردستانێ ژی ل هەر پارچەكێ تایبەتمەندیا خۆ هەبیت.
شۆرش و سەرهلدن و خەباتا سیاسی و چەكداریا كوردستانێ وەكو بزاڤەكا رزگاریخواز ل هەر پارچەكێ ب شێوازەكی هەبوونە و جاران گەشە كرینە و جاران ژی كز بووینە.
ل ڤی دەستودارێ دا و پشتی خەبات و قوربانیدانەكا مەزن نوكە ل هەمی كوردستانێ، تنێ ل پارچەیا بەر دەولەتا ئیراقێ كەفتی، هەرێما كوردستانێ یا فیدرال دروستكریە، و ناڤێ كوردستانێ ل سەر هاتیە دانان و هاتیە دەستوریكرن و بلندكرن و دانپێدانكرن، ئەو ژی دكەڤیتە ژێر گڤاشتن و هەرەشەیێن عیراقێ و دەولتێن هەرێمایەتی.
ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ قەوارەكێ سیاسیێ مژۆكیێ بێناڤ چێكریە و هشتا ژی دەستهەلاتدارێن شامێ دانپێدانێ وەكو گەلەك پێنادەن!، و ل باكورێ كوردستانێ تنێ باسێ هەلوەشاندن و چەكدانانا هێزا كو بناڤ شورەشگێر ل باكوری و پروسەكا ئاشتیێ هەیە بێی گرەنتیكرنا مافێن كوردان، و ل رۆژهەلاتێ كوردستانێ كەڕیە و بزاڤا سیاسی و چەكداری پاشگەز بووینە و دەولەت ژی هەر بەردەوامە لسەر سیاسەتا بێ بەهركرنا كوردان!.
دەردێ كوردان گرانە پتر ژ چل ملیۆنان خەونا ب دەولەتێ ڤە دبینن، و هێشتا ل سێ پارچەیان د بێ بەهركرینە ژخواندن و نڤیسینا زمانێ دایكێ!. و د یاریا سیاسی دا ژی نە شیاینە هەبوونا خۆ بسەپینن، و لایەنێن پەیوەندیدار راكێشنە دیالۆك و دانوستاندنێ بۆ دانپێدانێ ب مافێن وانێن سروشتی و رەوا!.
دێ بێژین پێناسەكا سیاسەتێ هونەرێ شیانایە وسەرەدەری كرنە دگەل دەستودارێ هەی داكو بشێین ئارمانجین مللەتی و بەرژەوەندێن تەڤایی بجهبینن.
كورد ژی یێن سیاسەتێ ب هەمی شێوازان دكەن ژ رادەربڕینێ بۆ گفتوگۆیان و پەیام گەهاندنێ تا خەباتا چەكداری پێناڤی ماف و ئارمانجێن مللەتی، لێ عەقلیەتا زال رێ ڤەناكەت بۆ لێكتێگەهشتنێ و چارەسەركرنێ، چونك توخمێ هێزێ دەستێن واندایە، لەوان دڤێت كارەكێ پتر بهێتەكرن بۆ پەیداكرنا توخمێن هێزێ دا بشێن گڤاشتنێ بكەن و هەمبەری نەچاركەن بهێتە دانوستاندنی.
سەر وێ هەمی خەبات و قوربانیدانێ دا، هەرێما كوردستانێ قەوارەك نەتەوەیی د چارچووڤەیێ دەولەتەك فیدرالی دا هاتیە سەپاندن سەرەرای كوما كێشەیێن هەلاویستی و مەترسیا ڤەگەراندنا ناڤەندیێ.
ل رۆژئاڤا ل گورەی رێكەفتنەكێ ب كوتەكی وەكو جڤاكەك هاتە قەبوولكرن، نە وەكو گەلەك خۆدان جوگرافیەك، و ل راگەهاندنا دەستووری دا هار ناڤێ كورد و كوردستان و زمانێ كوردی نەئینایە!.
و ل باكور تنێ باسێ شەر راگرتن و چەكدانان و هەلووەشاندنێ و ئاشتیێ یە بێی ماف، و ل رۆژ هەلاتێ باس ل چ تشتا نینە.
وەكو دیار حوكمەتێن ڤان دەولەتان دڤێن كوردان پەنچ كەن و ئارامكەن دا بشین سەقامگیریێ بۆ دەولەتێن خۆ چێكەن و پرۆژەیێن خۆ ب رێڤە ببەن!.
هێشا بارودۆخ ئالۆز و مژۆكی یە و نیشانێن ڤەبۆنەكێ ناهێن دیتن، ب هیڤینە بەرەڤ گەشبوونێ ڤە بچیت.
وەكو هەر جار راستیا دەستهەلاتدارێن نوویێن دەولەتێن داگیركەر دیار بووڤە كو گوهۆرینا ناڤی و وێنەی عەقلیەتیا دەستهەلاتداران ناگوهۆریت و چارەسەریان ل گەل خۆ نائینیت بەلكو هەر زی لەزێ دكەن خۆ ب هێزبێخن و درێژاهیێ ب سیاستا جاران بدەن.
یێ ل ناڤ رویدان و دەستوداری دا دزانیت بارودۆخ ب هەمی لایان ڤە چەندێ ئالۆز و ب زەحمەتە، یێ ل دویر ژی وەكو حەزا خۆ دێ سیناریۆیا دانیت و دەردهێنیت!.
كوردێ هیژا ژی ب سادەیا خۆ كۆمێنت و گۆتنێن خۆ دبێژین بێی دیتنا جهگرەكێ گونجای!.
ئەڤە ئەم یێن ل چەرخێ ژیرێ دەستكرد هێشتا هەبوونا مە وەكو نەتەوەیەك ناهێتە قەبوولكرن و گڤاشتن گەلەكن و هەرەشە دهێنە كرن.
پسیار ل ڤێرە ئەوە، چ بكەین و چاڤەرێی چ بین!؟..
بەلێ ئەم یێن هەیین و هەبوونا خۆ وەكو نەتەوەیەك مە سەپاندی یە و دڤێت ب رژدی كار بۆ ب دەستڤەئینانا ماف و ئارمانجێن خۆ بكەین، دڤێت پلانێ دانین و پرۆژەی بەرهەڤكەین و خۆ بهێزبێخین و هەڤگرتنێ چێكەین و بزاڤا سیاسی و دیبلوماسی و روشەنبیری و میدیایی كاڕا بكەین دا ببینە هێزەك بشێین پشتەڤانیەكا پتر یا جیهانا دیموكراتی بدەستڤەبینین، ئەو ژی ببنە پالپشت كو گڤاشتنان ل داگیركەران بكەن و بكێشنە دیالۆكێ و دانوستاندنێ و قەبوولكرنا هەبوونا كوردان وەكو نەتەوەیەك و ب نیازپاكی بەرەف چارەسەركرنا بنەرەتیا دۆزا كوردستانێ بهێن و سەقامگیریەكا بنەجهـ جیگیربیت.
