باشوورێ كوردستانێ و ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی

باشوورێ كوردستانێ و ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی

65

ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی هه‌موو ئه‌و كار وكریارێن دهێن وه‌رگرتن ب مه‌ره‌ما لادان و ژناڤبرنا زیانێن دهێن پێش، ل ده‌مێ روودانا مه‌ترسیێ، هه‌ڤده‌م كاركرن كو بارودۆخ زێده‌تر ئالوَز نه‌بت و به‌ر ب قۆناغا شه‌ری نه‌چت، ده‌رئه‌نجاما ئه‌ڤان هه‌ردوو رێكاران ده‌وله‌ت به‌ر ب قۆناغا شه‌ری ناچت، شه‌ر بخوه‌ مه‌زنترین گه‌ف وترسه‌ لسه‌ر ده‌وله‌تێ و ئایندێ وێ ب هه‌موو ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌ویا وێ.
ئه‌ڤ ئاماده‌یه‌ دهێتكرن ب رێكا هه‌موو وان هێز و شیانێن به‌رده‌ستێن ده‌وله‌تێ یێن ئاشكرا و ڤه‌شارتی د بیاڤێن: سیاسی، ئابووری، له‌شكه‌ری، كوَمه‌لایه‌تی، مروَڤی، ئاسایشی، یاسایی و په‌یوه‌ندیان دا ب ئارمانجا راگرتن و په‌ره‌پێدانا ئاسایشا نه‌ته‌ویا ده‌وله‌تێ بهێتكرن، ماف و به‌رژه‌وه‌ند و پیروزی و ئارمانج وجوَگرافیا نه‌ته‌وه‌ی هه‌موو سه‌لامه‌ت بمینن و په‌ره‌پێدان بهێتكرن.
به‌لێ ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی ئانكو به‌رده‌وامی و نووكرن د هه‌موو بیاڤان دا د هه‌ر ده‌مه‌كی دا ئه‌ڤ ئاماده‌یه‌ شیانێن مه‌زن دخوازت ب ره‌نگه‌كێ هه‌موو دام وده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ تێدا به‌شداربن، به‌شداریا سه‌ركردایه‌تیا سیاسی و جڤاكی ب هه‌مووئاستێن خوه‌ ڤه‌، گه‌ل ب هه‌موو ته‌خ و چینێن خوه‌ ڤه‌، هه‌موو شیان و هێزێن ل به‌رده‌ست ب ره‌نگه‌كی دی هه‌موو هێزا ده‌راڤی و مه‌عنه‌ویا ده‌وله‌تێ، دیسان دخوازت ئه‌ڤ پلانا ئاماده‌یی كێرهاتی بت بوَ ده‌مه‌ك درێژ؛ هه‌ڤده‌م یا نه‌رم بت ب ره‌نگه‌كی گوَرانكاریێن ب سه‌ر بوویه‌ر و روویدانان دهێن، به‌رچاڤ وه‌ربگرت یان گورانكاری و پێشكه‌فتن لده‌مێ روبروبوونا راسته‌ راستا شه‌ری، ئه‌ڤ ئاماده‌یه‌ ئانكو ده‌وله‌ت زه‌نگینكرنا هێز و شیانێن خوه‌ یێن له‌شكه‌ری و ئابووری ومه‌عنه‌وی بكت. ئه‌ڤان ژێده‌ران بكاربهینت، بكارهێنانه‌كا زیره‌كانه‌ ژبۆ ئارمانجێن: لادانا مه‌ترسیا شه‌رێ ژ نیشكه‌كێ ڤه‌، كارگێریا ئوَپه‌راسیوَنێن شه‌ری، ده‌ركه‌فتن ب سه‌ركه‌فتیانه‌ دشه‌ریدا د ده‌مه‌كێ كێم و بله‌ز دا ب كێمترین زیان، شیانێن شه‌رێ درێژ ب پێدڤێن وێ و گره‌نتیا سه‌ركه‌فتنێ ، كارگێریا لێدانێن توند و هێزێن دوژمنی بوَ سه‌ر ویستگه‌هێن هه‌ستیارێن ژیانێ، راگرتنا موَرالا(وڕه‌یا) بلندا گه‌لی، به‌رده‌امی دان ب خزمه‌تگوزاریان، پاراستن و پارێزگه‌ریا هه‌موو ئارمانجێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی، هه‌موو ده‌مان ئه‌ركه‌ ل سه‌ر ده‌وله‌تێ و خودانا پلانا ئاماده‌یا به‌رڤانیكرنا ئاسایشا خوه‌ بت، داكو بشێت ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یا خوه‌ ب هه‌موو ماف و به‌رژه‌وه‌ندی و پیروَزی وئ ارماناجان راگرت و په‌ره‌پێدانێ بكت.
پرسیار : باشوورێ كوردستانێ و ئاماده‌یا به‌رڤانیكرنا ئاسایشی چه‌وا ؟
باشوورێ كوردستانێ ژ رۆژا سه‌ربه‌خوَیا خوه‌ هه‌تاكو بوویه‌ هه‌رێمه‌ك یاسایی و دستوری د چارچوَڤێ عێراقا فیدرال دا، ستوونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی دامه‌زراندینه‌ كار بوَ گره‌نتیكرن و په‌ره‌پێدانا وان كریه‌. باشوور ل هه‌ردوو قۆناغان دا قۆناعا شۆره‌شێ و یانوكه‌(حكومه‌تا هه‌رێمێ) كار ل سه‌ر ڤان بیڤان كریه‌: سیاسی، ئابووری، له‌شكه‌ری، كوَمه‌لایه‌تی، مروَڤی، یاسایی، په‌یوه‌ندیان ، چه‌ندین یاسا و رێسا ناسكرینه‌ ب مه‌رما د ئه‌ڤان بیاڤان دا ئه‌كادیمیكیانه‌ و بابه‌تیانه‌ كارگێریێ بكت، ل دوهی وئه‌ڤرۆ ژ ڤه‌رێژا ئه‌ڤان پێرابوونان ب یاسا و رێسایێن ب ئارمانجا دروست دامه‌زراندن و وه‌به‌رهینانا ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی، دروست به‌رده‌وامی دان ب كاروانێ ده‌وله‌تبوونێ ودامه‌زراندنا وێ و گره‌نتیكرن.
باشوورێ كوردستانێ ل ناوچه‌یه‌ك دژه‌ كورد ژدایكبوویه‌ ئه‌ڤ بخوه‌ ئانكو به‌رده‌وام ل ژێر گه‌ف و مه‌ترسیێن ئاسایشی ب ناڤخوه‌ و ده‌رڤه‌ دژیت، ده‌رئه‌نجام ئه‌رك و پێدڤیه‌ باشوور به‌رده‌وام خودانا پلانا خوه‌ یا به‌رڤانیكرنا ئاسایشی بت ب ئاستێ ناڤخوه‌ و ده‌رڤه‌.
دده‌مه‌كی دا ئاقلێ هشیارێ باشوور ل هه‌ردوو قۆناغا تێبینی هه‌نه‌ د دروست دامه‌زراندنا ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی دا، دروست كارگێریا بابه‌تیا وان، تێبینی ژ پلانا ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیا ئاسایشی ژی هه‌نه‌، ئه‌ڤه‌ ئه‌گه‌ر نه‌بێژین گومان ژ هه‌بوونا پلانا ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی هه‌یه‌ ل باشوور، به‌لێ وه‌ك ئیروَ روَژ دیاردكت باشوورێ كوردستانێ خودانا پلانه‌كا تۆكمه‌یا ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیا ئاسایشی نینه‌، هه‌ر چ ترس و گه‌فه‌ك و شه‌ر بهێت سه‌ر باشوور ئاماژه‌ێن مه‌ترسیدار ل سه‌ر پاراستن و خوه‌ڕاگریا باشوور دیاردبن، ژ گه‌ف و مه‌ترسی و شه‌رێن ئه‌ڤرۆ: به‌غدا ب سیاسی و ئابووری ، داعش ب له‌شكه‌ری وجوَگرافی، ئیسلاما سیاسی و جیهادیا توند ب مروَڤی و هزری، دوژمنان ب چاندنا پارت و كه‌سانێن ده‌ستكرد و پروَپاگندێن ره‌ش و تابۆرێ پێنجێ.
د ده‌مه‌كی باشۆر وه‌ك پێدڤی ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌ویا خوه‌ دانه‌مه‌زراندینه‌، لێ ب بابه‌تیانه‌ و ئه‌كادیمیكیانه‌ كارگێریێ ناكن، خودانا پلانا ئاماده‌یا پێش وه‌ختا به‌رڤانیا ئاسایشی نینه‌، لده‌مێ روویدانا ترسێ، پانتایا وێ مه‌زن دبت و به‌ر ب شه‌ری دچت، زیانێن مه‌زن ژێ ده‌ردكه‌ڤن، ل سه‌ر ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی گه‌فێن ترسا ژ نافچوونێ دیار دبن، هندی باشوور نه‌بت خودانا ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی و ب زانستیانه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ د گه‌ل ڤێ مژارا هه‌ستیار نه‌هێته‌ كرن و ئاماده‌ باشی و پلانێن تۆكمه‌ نه‌هێنه‌ داڕشتن ئه‌ڤ ده‌ستكه‌فتیێن مه‌ دێ گه‌ف و مه‌ترسیا ژ ناڤچوونێ ل سه‌ر هه‌بت.
ل ده‌مێ باشووریان وه‌ك پێدڤی پێشمه‌رگه‌ و پێشمه‌رگایه‌تیێ ب دستوور و یاسایێن شوره‌شێ گرتن به‌ر، دێ دروست بن خودانێن ستونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی و پلانا ئاسایشی ب ئه‌ندامێن وێ دێ هێت دیتن و كاركرن، هه‌ر چ گه‌ف و ترس و شه‌ره‌ك هات سه‌ر ئاسایشا وان دێ لادانا وان كن، ب كێمترین زیان دێ ژێ ده‌ركه‌ڤن، به‌لێ پشتی باشوور دبت خودانا ستوونێن ئاسایشا نه‌ته‌وه‌ی وه‌ك پێدڤی ب ره‌هندێن وان هه‌موویان و دیسان پلانا ئاماده‌یا به‌ره‌ڤانیكرنا ئاسایشی، ئه‌ڤه‌ هه‌ردوو دێ ده‌وله‌تبوونێ پێكهینن و په‌ره‌پێدانا وگه‌ره‌نتیا وێ ژی كن. .

کۆمێنتا تە