بهس دایك رامانا ئهڤینێ دزانیت
ئهحمهد سادق زاویتهى
ئهگهر مرۆڤ پێناسهكێ بدهته رامانا ئهڤینێ، دێ بۆ مرۆڤى دیار و ئهشكهرابیت كو ئهڤینى گهلهك رامانا بخوهڤه دگریت ودهێنه لقهلهمدان كو نهبهس ئهڤینى ئهوه كو د ناڤبهرا دو كهسان یان دو دلان دابیت یان ژى د ناڤبهرا دو كچ و كوران دابیت ئهڤینا و هلاتى ههیه و ئهڤینا ههر كارهكى مرۆڤ بكهت د ژیانێ دا ههیه وههر وهسا ئهڤینیا ههڤالینیێ و جیرانیێ ههیه و..هتد. بهس یا ژههموویان گرنگتر ئهڤینا دایكێ یه ژبۆ زارۆیێن خوه كو د ڤى بیاڤى دا بهس دایكه ب دروستى رامانا ئهڤینێ دزانیت، ئهوژى ههر ژدهسپێكا خودێ زارۆیان ب رزقى دكهت و حهتا دگههیته قووناغا سنێلهیێ و پشتى سنێلهیێ، ئهوژى كانێ ئهڤ دایكه د ڤى چارچووڤهى دا چهندا پێگیر و پابهند و دلۆڤانه سهبارهت زارۆیێ خوه و یا رژده ل سهر ڤیانا زارۆیێ خوه، چونكو ل دهڤ دایكێ زارۆیێن وێ دلێ وێنه و ژیانا وێنه و پاشهرۆژا وێنه ژبهر هندێ ژههر تشتهكى خۆشهویستیا وان ل دهڤ وێ خوشتره و ب هێزتره و ب قهدرتره و ب تامتره. ژبۆ نموونه ئهرێ كانێ ئهڤ دایكه د شهڤ و رۆژان دا چهند جاران زارۆیێ خوه ههمبێز دكهت و ههر وهسا كانێ چهند جاران ل ڤان شهڤێن درێژ و سهقایێ سهخت و دژوار ئهڤ دایكه رادبیته سهر پیان و ل سهر دارێ لاندكێ و شیرى ددهته ڤى زارۆیى وڤهدكێشته بهرسینگێ خوه، ئهوژى دا كو زارۆیێ خوه هاویش بكهت كو دخهو بچیت كو خهو ل ڤێ دهیكێ دبیته هزرهت ئهڤه ههموو ڤهدگهرێت ژبۆ خوهشهویستى و ڤیانا ڤێ دایكێ ژبۆ زارۆیێ خوه كو وهك مه ئاماژه پێ داى ب مهزنترین ئهڤینى و خوشهویستى دهێته ل قهلهمدان كو دێ ڤێ چهندێ بینى وهك دایكهك زارۆیهكێ خوهی یان كورهكێ خوه یان كچهكا خوه ژ دهستددهت كانێ ئهڤ دایكه بهر ب چهند كارتێكرنان ڤه دچیت و رۆژ بۆ رۆژێ بهر ب ئالۆزیان ڤه دچیت سهرهراى كارتێكرنا جهستهى و تووشبوون ب نهساخیێن دهروونى و نهمانا خۆشى و بشكورینێ ل سهر سیمایێ وێ و تێكچوونا رهوشا وێ كو كارتێكرنهكا نێگهتیف و باندۆرهكا خراب دكهته سهر دایكێ ژ ههر كهسانهكێ دیتر یێ خێزانێ وهكو دبێژن پهیڤا ئهڤینێ بهس ژدهیكا خوه باوهر بكه كو گۆتنهكا د جهێ خوه دایه واتهیا خوه ههیه. خودێ سهبر و ههدارێ بدهته ههر دایكهكا كهسهكێ خوه ژدهست داى كو د ڤى بیاڤى دا دڤێت ئهم ههموو دایكێن خوه بهرزو و بلند راگرین و ب چاڤێ دلۆڤانیێ تهماشه بكهینێ و رێزهكا تایبهت لێ بگرین چنكو دایك ههر تشتهكه د ژیانێ دا بێى دایكێ مرۆڤ یێ پهریشانه و كهسهك نینه كو دلۆڤانیێ ب مرۆڤى ببهت، چنكو دایك ژیانه و كهسهك نهشێت كو جهێ وێ بگریت و نهشێت بگریت و ههر د ڤى كڤانى دا ههر ئهو دایك بوو كو ل سهر دهمێن ههر دو شۆرهشێن كوردى دا، ئهوژى كو ئهیلۆن و گولانن ئهوژى كو دهاریكار و دپشتهڤان بوون ژبۆ پێشمهرگهى ئهڤه ژى نیشانا ڤیان وهفاداریا ڤان دایكان بوو ژبۆ وهلاتێ خوه ژبۆ نموونه كو پركرنا چانتكێن پێشمهرگهى ژلایێ ڤان دایكان ڤه ل دووڤ شیانێن وان ژ حهزو و ئارهزو و ڤیانا دایكان بوو ژبۆ وهلاتى كو ئهڤ بابهته ڤێ خالێ ژى بخوهڤه دگریت.