به‌لێ ئه‌ڤه‌ سه‌ركرده‌یێن مه‌زنن ملله‌ت شانازیێ ب وان دبه‌ت

به‌لێ ئه‌ڤه‌ سه‌ركرده‌یێن مه‌زنن ملله‌ت شانازیێ ب وان دبه‌ت

14

ئحسان ئامێدی
‎خۆیایه‌ سه‌ركرده‌یێن زانا و دلسۆز و وێره‌ك گوهۆرینان چێدكه‌ن و سه‌ركه‌فتنان بده‌ستڤه‌ دئینن و باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر ملله‌تی و وه‌لاتی و ده‌ڤه‌ری و جیهانێ دكه‌ن و ب چێكه‌رێن مێژووێ دهێنه‌ هژمارتن و ب سه‌ركرده‌ین مه‌زن دهێنه‌ نیاسین، و ب خوه‌شحالی ڤه‌ سه‌رۆكێن دامه‌زراوه‌یێن هه‌رێمێ ل ڤێ رێزێ دهێنه‌ دانان.
چالاكیین سه‌ركرده‌یێن هه‌رێما كوردستانێ دزۆرن و دگرنگن و د پێشچاڤن ئه‌ڤه‌ وێ نیشاده‌ت كو هه‌رێما كوردستانێ جهێ خوه‌ وه‌كه‌ قه‌واره‌كێ فیدرالی جێگیركریه‌ و بوویه‌ جهێ پیته‌دانا هه‌رێمایه‌تی و نێڤده‌وله‌تییه‌، هونه‌رێ ڤێ ره‌وشێ ژی بۆ سه‌ركرده‌یێن هه‌رێمێ ڤه‌دگه‌ریته‌ڤه‌، چونكی هه‌رده‌م دهشیار و خه‌مخۆر و دكارانه‌، و رۆژانێن وان پر بزاڤ و چالاكینه‌..
ل به‌راهیێ دێ وێ هیڤییا سه‌رۆك بارزانی خواستی بۆ سالا ٢٠٢٤ ل بیر ئینین ڤه‌، ده‌مێ فه‌رمۆتی: (هیڤیینه‌ سالا ٢٠٢٤ سالا دوماهیا كێشه‌یێن ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ بیت و ئاشتی و سه‌قامگیری بۆ هه‌می هه‌ڤوه‌لاتیێن كوردستانێ و ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ بجهبهێت) هیڤییه‌كا گشتگیره‌ و بۆ هه‌می مرۆڤایه‌تیێ یه‌، هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی هه‌ر ل ده‌ستپێكا ڤێ سالێ دا دیدار و كۆمبوون و چاڤێكه‌فتنێن و په‌یوه‌ندیپێكرن دگه‌ل مه‌زنه‌ به‌رپرس و كاربده‌ستێن كوردستانێ و ئیراقێ و ده‌وله‌تین جیهانی كرن، ژ وان مه‌زنه‌ كاربده‌ستێن ئیراقێ و بالیۆزا ئه‌مریكا ل ئیراقێ و بالیۆزێ به‌ریتانیا و بالیۆزێ فه‌ره‌نسا و بالیۆزێ نه‌مسا و بالیۆزێ كۆریا و بالیۆز و وه‌زیر و كاربده‌ستێن توركیا و گه‌له‌كێن دیتر، تێدا داكۆكیێ ل سه‌ر ئاشتیێ و ئاسایشێ و چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یان دگه‌ل به‌غدا و پاراستنا هه‌رێما كوردستانێ و مافێن وێ یێن ده‌ستووری و رێگرتن ل كارێن تیرۆری ل دژی هه‌رێمێ و ئه‌نجامدانا پرۆسا هه‌لبژارتنان د ده‌مێن وی یێن یاسایى دا كرن.
هه‌ر د چارچووڤێ ڤێ سیاسه‌تێ دا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ رێزدار نێچیرڤان بارزانی درێژی دا دیدار و كۆمبوونێن خوه‌ دگه‌ل كاربده‌ستێن ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ و سه‌ره‌دانا به‌غدا كر و كۆمبوون و دیدار دگه‌ل سه‌رۆك و كاربده‌ستین ده‌وله‌تێ و هێزێن سیاسی كرن و دویڤدا ژی سه‌ره‌دانا ئه‌لمانیا كر بۆ پشكداریێ ل كۆنگرێ جیهانیی ئاسایشی ل مونشن و ل په‌راوێزا وێ چه‌ندین دیدار و كۆمبوون دگه‌ل سه‌رۆكێن ده‌وله‌تان و حوكمه‌تان و وه‌زیران و كاربده‌ستان كرن، ئه‌ڤه‌ ژی هه‌ر پێناڤی ئاشتیێ و ئاسایشی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ، و چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یان دگه‌ل ئیراقێ و ده‌وله‌تێن هه‌رێمایه‌تی ب گفتوگو و دانوستاندنان ژبوونا ده‌سته‌به‌ركرنا مافێن ده‌ستووریین هه‌رێما كوردستانێ و سه‌قامگیریا ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ.
هه‌ر ل سه‌ر ڤێ رێبازێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رێزدار مه‌سرۆر بارزانی به‌رده‌وامه‌ لسه‌ر بجهئینانا كارنامه‌یا كابینه‌یا نه‌هێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژبوونا باشكرنا ره‌وشا هه‌رێمێ و ژیانا خه‌لكێ وێ یێ خۆراگر، د ڤی بارى دا چه‌ندین گه‌رێن دانوستاندنا دگه‌ل كاربده‌ستێن ئیراقێ كرن بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن هه‌رێمێ دگه‌ل به‌غدا، ژ وان شایسته‌یێن دارایی و كێشه‌یێن ده‌ڤه‌رێن كوردستانیێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێمێ و پرسێن ئاسایشێ، هه‌ر پێناڤی بهێزكرنا پێگه‌یێ هه‌رێمێ ل ئاستێ ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ و هه‌ڤكاریێ دگه‌ل جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی بۆ پرسێن هه‌ڤپشك به‌رێز سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ چه‌ندین دیدار و كۆمبوون دگه‌ل مه‌زنه‌ به‌رپرس و كاربده‌ستێن ده‌وله‌تین جیهانێ كرن و پشكداریه‌كا كاڕا ل گوپیتكا ئابۆریا جیهانی ل داڤۆس ل سوێسرا كر، ل دویڤ دا پشكدار بوو ل گوپیتكا حوكمه‌تێن جیهانی ل دوبه‌ی پایته‌ختا میرنشینێن عه‌ربیێن هه‌ڤگرتی، د ڤان كوپیتكان دا گوتارا خوه‌ پێشكێشكر و په‌یاما خوه‌ گه‌هاند و چه‌ندین دیدار دگه‌ل سه‌رۆكێن ده‌وله‌تان و حوكمه‌تان و وه‌زیران و كاربده‌ستێن دیتر كرن ب مه‌ره‌ما تێگه‌هشتنا دۆزا كوردستانێ و مافێن وێ یێن ره‌وا، هه‌ماهه‌نگیێ و هه‌ڤكاریێ پێناڤێ گه‌شه‌بوونێ و ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ ل ده‌ڤه‌رێ و ل جیهانێ.
ئه‌ڤ ئاماده‌بوونا بهێز و كاڕا یا ڤان سه‌روه‌ر و سه‌میانێن هه‌رێما كوردستانێ ل ڤان ئیستگه‌هێن جیهانیێن گرنگ بۆ هندێ بوو دا په‌یاما هه‌رێما كوردستانێ بۆ كوردستانێ و ئیراقی و جیهانێ بگه‌هینن، دوپات بكه‌ن كو كوردستان یا هه‌ی و هه‌ژی ژیانه‌كا سه‌رفرازه‌ ژ ئاشتیێ و ئاسایشێ و خوشگوزه‌رانیێ، كوردستانێ ژی پێگیریێن خوه‌ هه‌مبه‌ری جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی هه‌نه‌.
ئاماده‌بوونا سه‌ركرده‌یێن هه‌رێما كوردستانێ ل ڤان گوپیتكێن جیهانی یین ئابۆری و ئاسایشی و حوكمه‌تان و ووزێ و ژینگه‌هێ و یێن دیتر، پێگه‌یێ هه‌رێمێ د ڤان بیاڤان دا و هێزا ڤان سه‌ركره‌ده‌یان نیشادده‌ن، و ئه‌ڤه‌ ژی ده‌ستكه‌فتیه‌كێ گرنگه‌ بۆ كوردستانێ و پشتراستیه‌كێ دده‌ته‌ ملله‌تی كو هه‌رێم هه‌مبه‌ری گه‌ڤ و مه‌ترسیان سه‌ركه‌فتیه‌ و د گه‌شه‌یێ دایه‌ و دێ ژ هه‌می قه‌یرانان ده‌رباز بیت، ئه‌ڤه‌ بۆ هه‌ر كوردپه‌روه‌ره‌كێ جهێ شانازیێ یه‌، و نابیت چ كوردستانیه‌ك و لایه‌نه‌كێ سیاسیێ كوردستانێ چاڤ نق بن هه‌مبه‌ر ڤان سه‌ركه‌فتن و ده‌ستكه‌فتیێن سه‌ركردایه‌تیا هه‌رێما كوردستانێ، به‌لێ ئه‌ركه‌ و پێدڤیه‌ ده‌ستخۆشیێ لێ بكه‌ن و رێزلێنانێ لێ بكه‌ن و شانازیێ پێ ببه‌ین.
هه‌ر وه‌كو ئه‌ڤه‌ بۆ خه‌لكێ ئیراقێ و هێزێن وێ یێن سیاسی ژی پێدڤییه‌ و گرنگه‌ باش تێبگه‌هن كو ئیراقا ئه‌ڤرۆ، ئیراقا دیموكراتیا فیدرالیا ده‌ستووری به‌رهه‌مێ خه‌باتا گه‌لێ ئیراقێ ب گشتی و یێ كوردستانێ بتایبه‌تی و نه‌مازه‌ یێ پارتیا دیموكراتیا كوردستانێ ئه‌و پارتییا درووشمێ وێ روخاندنا رژێما دكتاتۆری و ئاڤاكرنا ئیراقا دیموكراتیا فیدرالیا ده‌ستوور و خه‌بات بۆ كری و قوربانی بۆ دایین، هه‌تا ئه‌ڤ ئارمانجه‌ بجه هاتی، ژبه‌ر هندێ ژهه‌می لایه‌نێن سیاسیێن ئیراقی و ب تایبه‌تی یێن د ده‌ستهه‌لاتێ دا دهێته‌ خواستن رێزێ ل گه‌لێ كوردستانێ و پێشه‌نگا وێ یا سیاسی بگرن و هه‌می مافێن وێ یێن ده‌ستووری ده‌سته‌به‌ركه‌ن دا پێكڤه‌ژیان و سه‌قامگیری جێگیربیت و وه‌لات گه‌شه‌یێ بكه‌ت.
ژ لایه‌كێ دی ڤه‌ دڤێت هه‌مه‌ لایه‌نێن سیاسی یێن ئیراقی و كوردستانی قه‌نجیا ئه‌مریكا ژبۆ پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ ب باشی بزانن و رێزێ لێ بگرن و ب ئه‌رێنی ببینن، هه‌روه‌كو سه‌رۆك بارزانی ل دیدارا خوه‌ دگه‌ل بالیۆزێ ئه‌مریكا گوتی: (هه‌می لایه‌ن باش دزانن ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا رژێما به‌رێ نه‌روخاندبا و هاریكاریا ئیراقیا ل پرۆسه‌یا ئازادیا ئیراقێ نه‌كربا ئه‌وێن ئه‌ڤرۆكه‌ ل ئیراقێ ده‌ستهه‌لاتدارن چ جاران نه‌دشیان حوكمێ ئیراقێ بكه‌ن).
ل ئیراقا نوی دا ژی ئه‌مریكا رۆله‌كێ ئێكلاكه‌ر هه‌بوو د نێزیكرنا لایه‌نێن سیاسیێن ئیراقێ و رێڤه‌چوونا پرۆسه‌یا سیاسی و ئه‌نجامدانا پرۆسه‌یێن هه‌لبژارتنان و پێكئینانا حوكمه‌تان، و شه‌ڕێ دژی تیرۆرستێن قاعیده‌ و شه‌ڕێ دژی تیرۆرستێن داعش، و ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا نه‌با ئه‌ڤ ره‌وشه‌ دا ژ ده‌ستێن هێزێن سیاسیێن ده‌ستهه‌لاتدار ل ئیراقێ ده‌ركه‌ڤیت، ژ به‌ر هندێ دڤێت هه‌می لایه‌نێن سیاسیێن مفادار بیر ل رابردۆیێ خوه‌ بكه‌ن كا ل كیڤه‌ بوون و نوكه‌ ل كیڤه‌نه‌، و دچاڤ نق نه‌بن به‌رامبه‌ر وان لایه‌نێن هاریكاری و پشته‌ڤانی كرین تا ئه‌ڤ ده‌ستوداره‌ هاتیه‌ پێش و گه‌هشتینه‌ ده‌ستهه‌لاتێ و ده‌ستكه‌فتیان، دڤێت ڤێ راستیێ ل به‌ر چاڤ دانن تا نوكه‌ ئیراق یا د نه‌سه‌قامگیریێ دا و گه‌ڤ و هه‌ره‌شه‌یێن ناڤخوه‌یی و هه‌رێمایه‌تی ل سه‌ر هه‌نه‌ و پێدڤی ب مانه‌ڤه‌یا هێزێن ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانان هه‌یه‌، ژ بۆ پاراستنا ده‌وله‌تێ و سه‌روه‌ریێ و پرۆسه‌یا وێ یا سیاسی.
ب خوه‌شحالی ڤه‌ سه‌ركردایه‌تیا كوردستانێ خه‌مخۆرێن گه‌ل و وه‌لاتی، هه‌رده‌م د بزاڤ و خه‌باتێ دانه‌ پێناڤی سه‌رفرازیا ملله‌تی و ئه‌و ڤان راستیان باش دزانن و ژیواری دروست دخوینن و ژیرانه‌ سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌لدا دكه‌ن و هه‌ست ب به‌رپرسیاریا خوه‌ یا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانی و مرۆڤایه‌تی دكه‌ن، ب سه‌ركه‌فتیانه‌ ب ئه‌ركێن خوه‌ رادبن، و وه‌كو سه‌ركرده‌یێن مه‌زن رۆلێ خوه‌ دگێرن و سه‌ركه‌فتنان تۆماردكه‌ن و ملله‌تى پێ سه‌رفراز دكه‌ن.

کۆمێنتا تە