به‌هدینا تو هه‌ژى ب پایته‌ختێ سه‌رهلدانا ده‌وله‌تا كوردستانێ بێیه ناڤكرن
د هه‌ر بۆیه‌ره‌كا دیرۆكیدا هن كه‌سایه‌تى هن باژێر و ده‌ڤه‌ر دهێنه‌پێش و بله‌ز جهه‌ك دیار بۆ خوه د وێ دیرۆكێدا دگرن، بۆ ده‌مێن درێژ ب وێ بۆیه‌رێڤه دهێنه‌گریدان و دبنه هێمایێن دیرۆكى بۆ وى وه‌لاتى یان وى جڤاكى، د دیرۆكا كوردستانێ یا هه‌ڤچه‌رخدا نموونه‌یێن ب ڤى ره‌نگى هه‌نه، ل نیڤا یه‌كه‌ما سه‌دسالییا بیستێ باژێرێ ئامه‌د (دیاربه‌كر) ب سه‌نته‌رێ بزاڤا نه‌ته‌وه‌ییا باكوورێ كوردستانێ دهاته‌نیاسین، د هه‌مان سه‌دسالیێدا سلێمانیێ ب خه‌بات و به‌رخوه‌دانا خوه به‌رامبه‌رى داگیركه‌ران ب (شارى هه‌ڵمه‌ت و قوربانى) دهاته‌نیاسین، د سالێن چلاندا ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ د بۆیه‌رێن دامه‌زراندنا كۆمارێ كوردستانێ یێ سالا 1946ێدا باژێرێ مه‌هاباد ب پایته‌ختێ كوردستانێ و باژێرێ پێشه‌وا قازى محه‌مه‌د هاته‌ناڤكرن و هه‌تا نها ژى ب وى ناڤى دهێته‌نیاسین، ژ ده‌سپێكا شۆرشا ئه‌یلوولا 1961ێڤه هه‌ولێر به‌ربژار بوو ببیته پایته‌ختێ باشوورێ كوردستانێ و ب كریار ژى ئه‌ڤ چه‌نده هاته‌ئه‌نجامدان چ ل سه‌ر ده‌مێ حوكمێ ئۆتۆنۆمیێ كارتۆنى و چ ژى پشتى سه‌رهلدانا 1991 و هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و دامه‌زراندنا حوكمه‌تا هه‌رێمێ، د كاره‌ساتا كیمیابارانا هه‌له‌بجه‌دا ئه‌ڤ باژێره ب هه‌له‌بجه‌ى شه‌هید یان هیرۆشیما كوردستانێ هاته‌ناڤكرن، د روودانا سه‌رهلدانا بهارا 1991ێدا باژێرێ رانیه سه‌رفرازیا (ده‌روازه‌ى راپه‌رین) ده‌ست خوه‌ڤه ئینا.
د دوا بۆیه‌ردا، د داوى پێنگاڤا خه‌لكێ كوردستانێدا بۆ ده‌ستڤه‌ئینانا ئارمانجێ هه‌ره مه‌زنێ بزاڤا نه‌ته‌وایه‌تییا كوردیدا و بجهئینانا خه‌ونا مه‌زنا خێزان و زارۆكێن شه‌هیدان، د سه‌رهلدانا خه‌لكێ باشوورێ كوردستانێدا بۆ دامه‌زراندنا ده‌وله‌تا سه‌ربه‌خۆدا، ئه‌و سه‌رهلدانا ل 7ێ حزیرانا چوویى ده‌سپێكرى ده‌مێ سه‌ركردایه‌تییا كوردستانێ بریارا گشتپرسیێ (ریفراندۆمێ) بۆ سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ داى و ل 25 ڤێ مه‌هێ (ئه‌یلوولێ) ب ئه‌نجامدانا گشتپرسیێ گه‌هشتییه قووناغا سه‌ره‌كى كو پرانییا هه‌ره مه‌زنا خه‌لكێ باشوورێ كوردستانێ ب به‌لێ ده‌نگ بۆ سه‌ربه‌خۆیێ داى، ده‌ڤه‌را به‌هدینان (پارێزگه‌ها دهۆكێ و ده‌ڤه‌رێن نوو رزگاركریێن پێشتر سه‌ر ب پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ڤه) به‌رى هه‌ر ده‌ڤه‌ر و باژێر و جهه‌كێ دی هاته‌پێش و خوه ل بریارا گشتپرسیێ كره خودان، گشتپرسى نه تنێ مێڤانا مالێن وان بوو به‌لكى مێڤانا ناڤ دلێ وان بوو، د ده‌مێ پتر ژ سێ هه‌یڤاندا گشتپرسى (ریفراندۆم) په‌یڤا سه‌ره‌كییا سه‌ر زارێ هه‌ر وه‌لاتییه‌كێ ڤێ ده‌ڤه‌رێ بوو، ل به‌رۆكێن به‌راهیێ یێن شه‌رێ به‌رگریێ ژ تیرورێ، ل ناڤ مال و فه‌رمانگه‌ه و جهێن كارى، ل مزگه‌فت و دێر و په‌رسته‌گه‌هان، هه‌ر وه‌لاتیه‌كى كار بۆ وێ رۆژێ دكر، به‌رهه‌ڤى بۆ وێ رۆژێ دكرن، نه‌ساخ و پیران دوعادكرن خودێۆ تو هند ژیێ مه درێژكه‌ى پشكداریێ د وێ رۆژێدا بكه‌ین، گه‌نجێن ژیێ وان كێمتر ژ هه‌ژده‌سالان تنێ خه‌ما وان ئه‌و بوو وان مافێ ده‌نگدانێ نینه، لێ ب هه‌ست و هه‌یه‌جانا خۆ ب مۆرالا خوه‌یا بلند خوه ل پێشییا ده‌نگده‌ران ددیت، رێ ل به‌ر وان خۆشدكر، هاندان و ناڤتێدانا وان دكر، پیر په‌ككه‌فتى ئاسته‌نگدار دكرنه پشتا خوه و دبرنه به‌ر سندوقێن ده‌نگدانێ. زارۆكێن هێژ ژیێ وان بچویكتر پتر ژ یێن دى چاڤێ وان ل وێ رۆژێ بوون ئه‌گه‌ر وان مافێ ده‌نگدانێ نه‌بیت لێ وێ رۆژێ د توومارا مێژووا ژیێ خوه‌دا بنڤیسن و تلا خوه ب وى حوبرێ پیروز بخه‌ملینن.
ب ڤى ره‌نگى به‌هدینان پێشوازى ل گشتپرسیێ كر، گشتپرسى هه‌مبێزكر، د ده‌مێ ئه‌نجامدانێدا ب شانازیڤه د ناڤ گشت باژێر و ده‌ڤه‌رێن دیترێن باشوورێ كوردستانێدا به‌هدینان رێژا هه‌ره‌بلندا پشكداریێ و ده‌نگدانێ ب به‌لێ تۆماركر، شانازییا وێ چه‌ندێ بۆ خوه تۆماركر كو ته‌بایى باژێر و باژێركێن وێ رێژا پتر ژ 90% یا پشكداریێ و ده‌نگدانێ تۆمار كر، پارسه‌نگا ته‌رازییا پشكداریێ ئه‌وا ل هنده‌ك ده‌ڤه‌ر و باژێران خوه ل كێمیێ داى ب پشكدارى و ده‌نگێن به‌هدینان د به‌رژه‌وه‌ندییا سه‌رخوه‌بوونێدا بلندكره‌ڤه.
به‌لێ به‌هدینان پێشوازى ل گشتپرسیێ كر و ژ دل هه‌مبێز كر و ب باوه‌رییه‌كا موكمڤه ئه‌نجامدا و ئه‌نجامێن هه‌ره‌باش ده‌ستڤه‌ئینان، له‌وما هه‌ژییه بێژینێ: به‌هدینا تو هه‌ژى ب پایته‌ختێ سه‌رهلدانا ده‌وله‌تا كوردستانێ بێیه ناڤكرن، لێ ئه‌ڤ سه‌ركه‌تنا دیرۆكى پیرۆزه ل هه‌موو كوردستانێ.
