بڕیارهكا بێ بهرپرسیارانه یه
بزاڤا رزگاریخازا كوردی ب درێژیا دیرۆكا خوه ههر بزاڤ كریه كو پرسگرێكا كوردی ل گهل دهولهتێن داگیركهر ب رێكێن ئاشتیانه بهێته چارهسهركرن و ژ نهچاری دهست دایه چهكی؛ ئانكو شۆرهشا چهكداری تنێ ریكهك بوو بۆ دانپێنان ب مافێن كوردان و ههبوونا وان. مرۆڤ دكارت بێژت گرتنه بهرا رێكا دیالۆگێ سیمایێ تهڤ شۆرهشێن كوردستانێ یه ئهڤه وێ ناگههینت كو ژ نهچاریه بهلكو ب مهرهما كێم كرنا زیانایه ل سهر خهلكێ كوردستانێ. مه ل باشوورێ كوردستانێ د ڤی بیاڤی دا سهربۆرهكا پری واتهدار ههیه و شۆرهشا كوردی چ ل سهردهمێ شۆرهشا ئهیلولێ(1961) و چ ل سهر دهمێ شۆرهشا نووی(1976) بهردهوام رێكا دانوستاندنێ ل گهل بهغدا گرتیه و هێشتا ئهڤرێبازه یا بهردهوامه. ههردهما دهلیڤێن ئاشتیێ ههبت، ب چ ئاوایا نهرهوایه دهنگێن شهرخازان ب سهر دهنگێن ئاشتیێ بكهڤن. ل باكوورێ كوردستانێ پشتی ههلبژارتنێن خزیرانێ(1. 07. 2015) ئهڤ دهلیڤه بۆ كوردان چێبوو و ئهڤه جارا ئێكێ بوو كورد مینا هێزا چارهمین د پهرلهمانێ توركیا دا جهێن خوه بگرن و ههموو چاڤدێرێن سیاسی ل وێ باوهرێ بوون كو چارهسهریا پرسگرێكا كوردی كهته قۆناغا چارهسهریێ و ئێدی دهنگێ چهكان ل باكوورێ كوردستانێ دێ بێ دهنگ بن. مخابن سیاسهتمهدارێن ههدهپێ ب ژیرمهندانه سهرهدهری ل گهل ڤێ رهوشێ نهكرن و كهتنه بن باندۆرا باسكێ تۆندڕهوێ قهندیلی ڤه(پهكهكێ) و پشكداری د حكومهتا نوو یا توركی دا نهكرن. ژ دهستدانا ڤێ دهلیڤێ رهوشا باكوورێ كوردستانێ ڤهگهرانده سالێن 1990ێ و جارهكا دن زمانێ شهری وگهفا ل لایێ ههردوو لایان ب سهر زمانێ عهقلی و دان و ستاندنێ كهفت و ب تایبهت پشتی ههدهپێ ئێك لایانه و ب هاندانا پهكهكێ خوهسهریا دیمۆكراتیك راگههاندی بێی كو ل گهل حكومهتا ناڤهندی(توركیا) رێككهفتنێ بكهت. ئهڤ پێنگاڤا بێ بهرپرسیارانه هێجهتهكا هنگڤكری بوو بۆ حكومهتا توركی و ب تایبهت سهرۆكێ توركیا ئهردۆغانی كو ل سهر ئاستێ ناڤدهولهتی سویێ توركیا ل سهر پرسا داعش و پشتا خوه دانا علمانیهتا دهولهتێ هاتبوو شكاندن و ناڤ رزی ببوو، جارهكا دی بهرێ عمبارا چهكێ خوه بدن كوردستانێ و تۆلا ههلبژارتنێن خزیرانێ ژ وهلاتیێن كوردستانێ ڤهكهن. دهما لهشكهر كهفته كۆلانێن باژێرێن كوردستانێ و شهر كهفتی ناڤ باژێران ژ ههدهپێ دهات خاستن دهمل دهست وهك ناڤ بهینكار كهفتبا گۆڕهپانا خهباتێ و پشتهڤانیا پێنگاڤا خوهسهریا دیمۆكراتیك كو “بوویه خولی سهریا شهری” نهكر بایه و ل دژ راوهستابایه و رێكا دان و ستاندنێ ل گهل حكومهتێ گرتبا و پشتا خوه بدهت قهندیل و پهكهكێ. شهرێ ناڤ باژاران نه د بهرژهوهندیا كوردان دایه و ئهڤه شاشیهكا ستراتیجی یه ههدهپ و پهكهكه دكهن و مۆدیلێ شهرێ ناڤ باژاران نهمایه ب تایبهت د ڤێ قۆناغێ دا كو رۆژههڵاتا ناڤین ل بهر داڕێتنا نهخشهك دنه و سایكس – پیكۆیهكا دن برێڤهیه و چاڤهرێ دهێته كرن كو دێ كورد خوهدی پێگهههكێ باش بن و مینا سهردهمێ دارێتنا ل ههڤ هاتنا سایكس – پیكۆی بێ دهست كهڤت نامینن. ئهڤه سهردهمێ دان و ستاندنێ یه و دهولهتا توركی ئهڤرۆ ژ ههر دهمهكی پێتر پێدڤی ب ئاشتیێ ههیه و سهدهم گهلهكن یا ژ ههموویێ گرنگتر توركیا دخازت بچته ناڤ ئێكهتیا ئهورۆپی و بهێته ههژمارتن ئێك ژ بهرهیا دیمۆكراتیك و ئهنتی ئیسلاما تۆندڕهو بۆ گههشتنا ڤێ مهرهمێ توركیا یا ئامادهیه ههر تشتی بكهت. ئهڤ ژی رێ خوهش كهره بۆ دان و ستاندنێ ل گهل كوردان بۆ گههشتنا چارهسهر كرنا پرسا كوردی. ل ڤێره ژ ههدهپێ دهێته خاستن كو پشتا خوه بدهت قهندیلی و ئێك سهر ل گهل حكومهتێ