بۆچی ل درهنگی شهڤێ ئهم برسی دبین؟
گهلهك كهس ب شهڤێ پێدڤی ب خوارنێ دبن، بهلێ یا فهره خوارنهكا ساخلهم بیت، پتریا مرۆڤا هزر دكهن كو برسیبوونا دووماهیا شهڤێ نهخۆشی یه، بهلێ د راستی دا ئهو گرێدای هندهك نهریتێن ساخلهمیێ و شاشیێن مهیه، دبیت ژی گرێدای ئالوزی و فشارێن دهروونی بیت، كو مرۆڤی پال ددهن مرۆڤ گهلهك خوارنێ بخووت.
ئهگهرێن برسیبوونا درهنگی شهڤێ چنه؟
ههلبهت ئهگهران ژ كهسهكی بو ئێكی جوداهی ههیه و ژوانژی:
- كێمبوونا ئاستێ شهكرێ د خوینێ دا ژ ئهگهرێ هندهك خوارنان.
- خوارن ئالوزی و نهئارامیی كێم دكهت، ئهو كهسێن درهنگ خوارنێ دخوون وهسان هزر دكهن دێ ژ نیگهرانیێ هێنه پاراستن، بهلێ د راستی دا تێكچوونێن دهروونی مرۆڤی برسی دكهن.
- ههكه تو ب شێوهیهكێ نهرێكخستی ههر سێ دانێن خوارنێ بخووی، یان شیڤێ نهخووی.
- بووچوونا دوێ ئهوه ئهو كهسێن ماندی دبن وهسان هزر دكهن خوارن دێ ماندیبوونا وان كونترول كهت، یا راست ژی ئهوه هندهك كهس تووشی نهخۆشیا برسیبوونا ب شهڤێ دبن و سپێدی د تێرن و ب شهڤ برسی دبن.
سهرباركێن برسیبوونا دووماهیا شهڤێ:
خوارنا دووماهیا شهڤێ گهلهك ئاریشان پهیدادكهت، ژوانژی:
- دبیته ئهگهرێ قهلهوبوونێ.
- خهموكی ژێ پهیدادبیت ژ ئهگهرێ قهلهویا ژ نشكهكێڤه.
- تێكچوونا هورمونان.
- بلندبوونا كولیسترولێ ب زیان د لهشی دا.
- ڤهبوونا شههیهتا خوارنێ و برسیبوون ل ههر دهمهكی.
بو هندێ درهنگی شهڤ بری نهبی، ڤان خوارنا بكه د سهلاجێ دا:
ئهڤ خوارنه د سڤكن و هاریكارن بو هندێ ههست ب برسیبوونێ نهكهی ل دووماهیا شهڤێ، ئهوژی ( زهلاتا فێقیا، زهلاتا زهرزهواتی، زهلاتا كهلهمیان، شوربه، هێكێن كهلاندی، بهنیشت، پرتهقال، شكولاتێن رهنگ تاری، ماست و چهرهزات).
رێكێن ب ساناهی بو نههێلانا برسیبوونا درهنگی شهڤ:
- سێ دانێن خوارنێ بچخوو، دا ههردهم ههست ب تێربوونێ بكهی و پێدڤی ب خوارنێ نهبی.
- بێهنا خوه ڤهده، شهڤبێریا نهكه، ژڤانێ نڤستنا خوه دهستنیشان بكه و هزرا سهلاجێ نهكه.
- دگهل تایبهتمهندهكێ ریجێمێ باخڤه و بێژێ كا ته دڤێت كێشا لهشێ ته چهند بیت و ل دووڤ رێنمایێن وی ههره.
- ل بهر تێلهفزیونێ خوارنێ نهخوو، چونكو دێ پتر خووی.
- ههكه تو نهچاربووی ل درهنگی شهڤ خوارنێ بخووی، ماستی و نیموكێ بخوو.
- ههكه دلێ ته چوو خوارنهكا گران بو مهعیدهی، وهختێ خوه ب پرتووكهكێ ڤه دهرباز بكه.
- كافائینی ب شهێ نهڤهخوو، چونكو ئهو دێ شهڤا ته درێژ كهت و حهزا ته بو خوارنێ زێدهكهت.
- گهلهك خوارنێ نهخوو، چهند خوارنا ته كێمتر بیت، دلێ ته دێ كێمتر چیته خوارنێ.
- شرینیان و برنجی و مهعكهرونا ژی ژ خوه دوور بكه، چونكو دبنه ئهگهرێ قهلهوبوونێ.
- ههكه تو خوارنێ باش بجوی، دێ زووتر تێربی.
- ژێدهرێن خوارنێ یێن پێدڤی بو لهشێ ته وهكو روین و كاربوهیدر و شهكرێ رهنگا و رهنگ بكه و ل دووڤ پێدڤیا لهشێ خوه بخوو.
- بلا خوارنا ساخلهم د سهلاجا مالێ دا بیت، ههكه تو درهنگی شهڤ برسی بووی، ئهو برسیبوون تشتهكێ دهروونی یه و خوارن چارهسهری نینه.