بێدەنگ راوەستییان رێزگرتن بۆ روحا شەهیدێن هەلەبجە ئەركە
شەمال ئاكرەیی
كیمیابارانكرنا باژێڕێ هەلەبجە ل رۆژا ١٦ئادارا ساڵا ١٩٨٨، كارەساتەكا مرۆڤایەتی یا ناخ هەژین بوو. دوژمنی ب چەكێ كێمیاوی یێ، كو ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی قەدەغەكری و ب رێكا فرۆكەیێن جەنگی، د چەند خۆلەكان دا ٥٠٠٠ پێنج هزار سڤیل ژ هەمی تەمەنان ل هەلەبجە شەهیدكرن و پتر ژ ١٠٠٠٠ دەهـ هزار كەسێن دی ژی برینداركرن، كو هێشتا برینا گەلەك ژ وان سارێژ نەبوویە. زێدەباری وێرانكرن و ژ ناڤبرنا تەڕش و كەوال و هەمی بەرهەمێ چاندنێ وێ دەڤەرێ، كو زیانێن ئابۆری یێن گەلەك مەزن ل دووڤ خۆ هێلان. ئەگەر هەر خودان ویژدانەك بهێت و بپرسیت: «ئەرێ گونەها وی خەلكێ چ بوو؟»، بەرسڤ دێ ئەڤە بیت كو گونەها وی خەلكی و هەمی شەهید و قوربانیێن رێكا رزگاریخوازا كوردستانێ، ب تنێ ئەو بوویە كو كورد بوون و داخوازا وان ئەو بوویە، ب سەربلندی و ئازادی ل سەر ئەردێ خۆ بژین.
ئەم ئەڤرۆ و وەكو هەر ساڵ ڤێ بیرەوەریا دلتەزین ب پێنج خولەكێن راوەستانێ ل بیرا خۆ دئینینەڤە، وەكو دەربڕین ل سەر خەم و پەژارەیا مە بۆ قوربانیێن هەلەبجە.. گەلێ كورد، دەمێ هەر ساڵ ڤێ یادێ ساخ دكەتەڤ دڤیت دیار بكەت، كو ئەڤ رۆژە نە رۆژەكا خۆشیێ یە داكو ببیتە بێهنڤەدان چونكی بێهنڤەدان بۆ خۆشی و جەژنایە نەكو ژ بۆ بیرئینانەڤا رۆژێن رەش و كارەساتبارە، چونكی ئەڤ رۆژە بۆیەرەكا نەمازەیە و دڤێت هەر دەم ل بیرا مە بیت و ب بەردەوامی ل بیرا نفشێن ئەڤرۆ و پاشەرۆژێ ژی بنینەڤە، كو ئەڤ قوربانیێن گیانێن خۆ ژ دەستداین، هەردەم ل بیر و هشێ مە دا دژین. دیسان ئەڤ یادكرنە نە دلۆڤانی و بێ بەختییا رژێما بەعسا ژ ناڤچوویی دیار دكەت، كو بێی جوداهی هەمی تەخێن گەلێ كورد دكرنە ئارمانج و بزاڤا ژ ناڤبرنا وان دكر. هەر وەسا بیرئینانەڤا ڤێ هێرشا كۆمكوژ و جەرگبڕ، گازییەكە ژ بۆ هەمی جیهانێ داكو تاوانبارێن ڤێ كارەساتێ بهێنە دادگەهـكرن و كەسوكارێن قوربانییان بهێنە قەرەبووكرن.
ژ بەر گرنگییا بیرئینانەڤا كارەساتا بۆردومانكرنا هەلەبجە ب چەكێ كیمیاوی و گرنگییا راوەستییانا بێدەنگ ل دەم و ساتا چێبوونا هێرشا هۆڤێن بەعسییان بۆ سەر ڤی باژێڕێ كوردستانی، مە دڤێت هەڤبەركرنەكێ بكەین د ناڤبەرا رێورەسمێ پێنج خولەك راوەستییانێ ل سەر گیانێ قوربانیێن هەلەبجە یا شەهید، ل گەل هندەك رێورەسمێن دی یێن، كو ل سەر ئاستێ جیهانێ قەوومین، داكو بزانین كا ئەو مللەت چەند گرنگیێ ب رۆژێن بیرئینانەڤا وان كارەساتان ددەن.
– ل وەڵاتێ چینێ ل رۆژا ماڵئاڤاهییا (ماو تسی تۆنگ)ێ دامەزرێنەرێ چینا سەردەم، ل سالا ١٩٧٦ێ، هەر ساڵ ل دەمژمێر ١٢:٠٠ نیڤرۆ یا ٩ی ئیلونێ و ل رۆژا دانان تەڕمێ وی د ناڤ هۆڵا مۆمیاكرنێ دا ل ١٨ی ئیلونێ هەر سال، بۆ سێ خولەكان رادوەستن. هەتا بەری چەند ساڵان ژی، هەمی خەلكێ چینێ د پێگیر بوون ب ئەڤی رێورەسمی، بەلێ ل ساڵێن دووماهێێ و پشتی هاتنا دینگ شیاو بینگ، پێگیریكرن ب وی رێورەسمی تا رادەیەكێ كێم بوویە و سیمایەكێ سیمبۆلیك ب خۆڤە گرتییە.
– ل هندەك دەولەتان (بەریتانیا، كەنەدا، ئۆسترالیا و فرەنسا) هەر سال ل رۆژا ١١ێ كانوونا دویێ، بۆ رۆژا راگرتنا شەڕێ جیهانێ یێ ئێكێ، د رێورەسمەكی دا چەند خولەكان بێدەنگ رادوەستن.
– ل ٢٧ێ شوباتا هەر ساڵ، ل ئیسرائیلێ یادا هۆلۆكوستێ ب راوەستیینەكا بێدەنگ برێڤەدچیت.
– ل وەڵاتێ ژاپۆنێ هەر ساڵ ل دەمژمێر ٨:١٥ ل رۆژا ٦ێ ئادارێ بیرئینانا بۆمبەیا ئەتۆمی ل سەر باژێڕێ هیرۆشیما ب راوەستییانێ دهێتە ساخكرنەڤە.
– ل ئەمریكا و پشتی هێرشا تیرۆرستی یا ل ١١ی سەبتەمبەرا ٢٠٠١ێ بۆ سەر تاوەرێن بازرگانییا جیهانی ل نیۆیۆركێ، هەر ساڵا ل دەمژمێڕ ٨:٤٦، ب راوەستییان و بێدەنگی دهێتە بیرئینانەڤە.
– یادا تسۆنامی یا سالا ٢٠٠٤، ل ئۆقیانوسێ هندی، هەر سال ل چەند وەڵاتێن باشوورێ ئاسیا (ئەندۆنیسیا، تایلەند، هندستان، سریلانكا) وەكو بەهییەك بۆ قوربانیێن وێ كارەساتا سروشتی، ب بێدەنگی رادوەستن. دیسان ل یادا تسۆنامی یا ساڵا ٢٠١١ێ ل ژاپۆنێ ب هەمان شێوە ب راوەستییان دهێتە ساخكرنەڤە.
– گەلەك بۆیەرێن دی یێن دلتەزین مینا كارەساتێن (یاریگەها هیلزبرە – بەریتانیا، هێرشێن سەر پاریسێ یێن سالا ٢٠١٥، هێرشێن بۆ سەر مەدریدا پایتەختێ ئسپانیا ل سالا ٢٠٠٤ێ، هێرشێن بۆ سەر ئۆسلۆیا نەرویجێ ل سالا ٢٠١١ێ، تەقینا كانگەها سۆما ل توركایا ل سالا ٢٠١٤ێ، تەقینا بەندەرێ بەیرحتێ ل سالا ٢٠٢٠ێ..هتد )، ل سەر ئاستێ جیهانێ ب راوەستییانێن بێدەنگیێ دهێنە ساخكرنەڤە.
ئەرێ چەند یا فەر و ئەركە، ئەم هەستێ خۆ یێ نەتەوەیی و مرۆڤایەتی بلڤینین و قوربانیێن هەلەبجە بیربینینەڤە ب ٥ خەلەكێن بێدەنگ راوەستییانێ.
