بێوار خنسی: ده‌ركرنا قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل ئیراقێ دێ چاره‌سه‌ریا هه‌موو...

بێوار خنسی: ده‌ركرنا قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل ئیراقێ دێ چاره‌سه‌ریا هه‌موو كێشێن په‌ترۆلی كه‌ت 

96

ئه‌ڤرۆ:

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رادگه‌هینیت، حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆچوونا خوه‌ ل دۆر په‌ترۆلێ و غازێ و چاره‌سه‌ركرنا كێشان ب شێوه‌یه‌كێ بنه‌ره‌تی گه‌هاندیه‌ حوكمه‌تا ئیراقێ، كو پێدڤیه‌ ب گۆره‌ی دستووری كێشه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، بۆ وێ مه‌به‌ستێ ژی قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ب هه‌ڤپشكی بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن و بهێته‌ ده‌ركرن ژ جڤاتا نوونه‌ران، ژ ئالیێ خوه‌ڤه‌ شاندێ حوكمه‌تا ئیراقێ به‌رهه‌ڤیا خوه‌ دیاركریه‌ كو دهاریكاربن و بریاره‌ دانوستاندن د به‌رده‌وام بن هه‌تا دگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ.

د. بێوار خنسی، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گۆت” سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ یا شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆ به‌غدا كو ل وه‌زاره‌تا په‌ترۆلێ كۆمبوون هاتیه‌ كرن، مه‌به‌ست ژ وێ سه‌ره‌دانێ ده‌ستپێشخه‌ریه‌كا باش بوو كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ ئه‌نجامدای بۆ وێ چه‌ندێ ده‌رگه‌هه‌ك ڤه‌بیت بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن د ناڤبه‌را به‌غدا و هه‌رێمێ دا، دانوستاندن ژی نه‌ تنێ ل دۆر په‌ترۆلی نه‌، به‌لكو ل دۆر پێشمه‌رگه‌ی و بودجه‌ی و گومرگێ ژی یه‌”.

زێده‌تر گۆت” شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌رهه‌ڤیا خوه‌ نیشان دابوو بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌ و گرفتان ب گۆره‌ی وان مادێن دستووری یێن باسێ په‌ترۆلێ و غازێ دكه‌ن، ب جۆره‌كی چاره‌سه‌ریه‌كێ ببینین ل گه‌ل سیسته‌مێ فیدرالی یێ ئیراقێ بگونجیت وه‌كو قانوون باس دكه‌ت و دێ د هاریكار بین بۆ وێ چه‌ندێ كو هه‌ماهه‌نگی بهێته‌ زێده‌كرن، وه‌زاره‌تا په‌ترۆلا ئیراقێ ژی گه‌له‌ك پێ خوه‌ش بوو شاندێ هه‌رێمێ سه‌ره‌دانا وان كری و وان باس ل وێ چه‌ندێ كر كو دێ د هاریكار بن، هه‌ڤده‌م شاندێ هه‌رێمێ بۆ راوێژكرنێ سه‌ره‌دانا به‌غدا كربوو نه‌كو بۆ رێككه‌فتنێ، له‌وما ل دووماهیێ باس ل وێ چه‌ندێ هاته‌ كرن باشترین چاره‌سه‌ری بۆ وێ ئێكێ ژیانا خه‌لكێ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ژی خوه‌ش بیت و كێشه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن و بزڤرین بۆ دستوورێ ئیراقێ كا چاوان باسێ په‌ترۆلێ و غازێ كریه‌ و ئه‌و ماده‌ بهێنه‌ بجهئینان و قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ ل ئیراقێ بهێته‌ ده‌ركرن”.

ئاماژه‌كر” دووپاتی هاتیه‌ كرن كو پێكڤه‌ ره‌شنڤیسه‌ك بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن ل دۆر قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ و بهێته‌ هنارتن بۆ جڤاتا نوونه‌ران و په‌سه‌ند ببیت، له‌وما ئه‌و باشترین چاره‌سه‌ریا بنه‌ره‌تیه‌ بۆ راستڤه‌كرنا ئیدارا په‌ترۆلێ ل هه‌موو ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و نوونه‌رێن هه‌موو پارێزگه‌هان ژی دێ تێدا بن ل ده‌مێ به‌رهه‌ڤكرنێ، له‌وما بۆچوونا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌وبوو، چونكه‌ ل پارێزگه‌هێن ئیراقێ ژی گازنده‌ ژ ب رێڤه‌برنا كه‌رتێ په‌ترۆلی یا هه‌ی، له‌وما پێدڤیه‌ سیسته‌مه‌كێ نووب ۆ بهێته‌ دانان، ئه‌وژی ب رێیا قانوونا نوو دێ هێته‌ چاره‌سه‌ركرن”.

خنسی باس ل وێ چه‌ندێ ژی كر” هیچ رێككه‌فتن نه‌هاتیه‌ كرن و تنێ بۆچوون هاتینه‌ لێكگوهارتن و دێ به‌رده‌وام بن ژی و ده‌رگه‌هێ دانوستاندنێ دێ به‌رده‌وام بیت، چونكه‌ ئه‌ڤه‌ دێ بیته‌ ئه‌گه‌ر كو ئارامی زێده‌تر هه‌بیت و كاریگه‌ریا خراب نابیت، له‌وما ئه‌و كێشه‌ هه‌موو ل حوكمه‌تا ئیراقێ دێ هێنه‌ ئێكلاكرن، ب تایبه‌ت قانوونا په‌ترۆلێ و غازێ كو دێ چاره‌سه‌ریا بنه‌ره‌تی یا هه‌موو كێشێن په‌ترۆلێ كه‌ت”.

هه‌روه‌سا گۆت” ب دیتنا پتریا شاره‌زایێن بوارێ په‌ترۆلێ، بریارێن دادگه‌ها فیدرالی بله‌ز و بێ هووربینی یێن هاتینه‌ ده‌ركرن، له‌وما حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ده‌ستپێشخه‌ری كر ئه‌و كێشه‌ ب رێیا دانوستاندنێ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن ل سه‌ر بنه‌مایێ دستوورێ، له‌وما ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ریه‌ و چوونا شاندێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ به‌غدا گه‌له‌ك باش بوو، وان ژی پێخوه‌ش بوو بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ كو د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌ردو ئالیان دا بیت و ئیدارا په‌ترۆلێ ب شێوه‌كێ باشتر بهێته‌ كرن و داخۆیانیا وه‌زیرێ په‌ترۆلا ئیراقێ ژی ل سه‌ر گرێبه‌ستێن په‌ترۆلی یێن هه‌رێما كوردستانێ كو د بێ كێشه‌نه‌ و تنێ چه‌نده‌ك ژی ل ده‌ف وان د رۆهن نینن، ئه‌وژی دێ ب دانوستاندنێ هێته‌ چاره‌سه‌ركرن و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژی یا به‌رهه‌ڤه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا هه‌موو كێشان”.

کۆمێنتا تە