بەرنامێ پارتى دیموکراتى کوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ 2018
دەستکەفتێن زێدەتر بۆ کوردستانێ
لیستا ژمارە 184
پەیاما پارتى دیموکراتى کوردستان، وەک هەردەم پەیاما دیموکراسى و خەباتا ژ بۆ بدەستڤەئینانا ئازادیێ و مافێن نەتەوەێن مللەتێ کوردستانێ، پەیاما چوونا دناڤ کاروانێ دیرۆکى دا یە.
جارەکا دیتر ب دەنگەکێ بلند و بگیانێ دیموکراسیێ، بەرامبەرى هەموو ئالیەکى دبێژین: پشکداریا هەوە د هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دا، پشکداریە د پرۆسا دیموکراسیێ دا، لەورا، دەمێ بەر ب سندۆڤێن دەنگدانێ دچین، ئەو راستیا دیرۆکى ژ بیرا هەوە نەچیت، کو پارتى دیموکراتى کوردستان ب خوڕاگرى و بێ داگێران خودانا دۆزا مەزنە، دۆزا مللەتکى یە، کو بەردەوام ل مەیدانا راستەقینەیا خەباتێ دایە ژ بۆ چەندین چەمکێن روناهیا سەردەمیانە، کو خوە د : ئازادى و پێکڤەژیانا دیموکراسى و کوردستانەکا گەشتر بەرجەستە دکەتن.
پێکڤە بەرب پرۆسا دەنگدانێ دێ چین، پرۆسەکە کو گیانێ شەهیدان تەنا ببیت و خەباتا مللەتێ مە بەرهەمدار ببیت، بەلێ پێکڤە ب درۆشمێ (دەستکەفتێن زێدەتر بۆ کوردستانێ) و ب باوەریەکا موکم و ب ئارمانج، دنگى ب لیستا پارتى دیموکراتى کوردستان یا ژمارە (184) و بەربژارێن وێ ددەین.
بەرنامێ لیتسا پارتى دیموکراتى کوردستان
بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ / 2018
پارتى دیموکراتى کوردستان کارى ژبۆ پاراستنا مافێ کورد و کوردستانێ دکەت، ب باوەریا مە ئەو ماف ب پشتراستى ڤە دێ ژ مافێن هەموو عیراقیان هێتە پاراستن، عیراق وى دەمى دێ یا سەرکەفتى بیت دەمێ رێزێ ل دستوور و فیدرالیزم و دەستهەلاتا قانوونێ و فرەڕگەزیا هەموو پێکهاتان یێن ل عیراقێ دژین بگریت.
پارتى دیموکراتى کوردستان هەردەم مافێ خەلکێ کوردستانێ ل بەراهیا هەموو تشتەکى دانایە، خەباتێ دکەین دا پێگەهێ کورد و کوردستانێ ل عیراقێ و دەوروبەران ب هێز بیتن، هەروەسا ل گەل پارتێن دیتر یێن عیراقێ کار دکەین، کو هەمان دیتن ل سەر عیراقا فیدرال هەیە و باوەریا ب پێکڤەژیان و فرەڕگەزیێ.
پارتى، دێ یا بەردەوام بیت ل سەر خەبات و دیالۆگا رژدى ل گەل هەموو ئالیەکى بۆ تێکگەهشتن ل مافێ چارەنڤیسى مللەتێ کوردستانێ ب شێوازى ئاشتیانە و بۆ ب جهئینانا پێکڤەژیان و سەقامگیرى و مسۆگەرکرنا وان مافێن ڕەوایێن بۆ مللەتێ کوردستانێ هاتینە دیار کرن.
سۆزێ ددەین بۆ بجهئینانا ڤان ئارمانجێن ل خوارێ کو ئەولەویەتا بەرنامێ کارێ مە دێ بیت ل پەرلەمانێ عیراقێ یێ بهێت:
1. پاراستنا ماف و ئازادیا دستوورى یا مللەتێ کوردستانێ و قەوارێ دستوورى یێ هەرێمەکا ئێکگرتى یا ب هێز .
2. سەرەراێ قەدرزانێن و پێزانینا پارتى بۆ خوەڕاگرى و تەحەمولا خەلکێ کوردستانێ ب گشتى و مووچەخۆران ب تایبەتى، پێداگیرى و بزاڤێن چڕ و پڕ دکەین بۆ بدەست ڤە ئینانا پشکا دادپەروەرانە یا بودجا هەرێما کوردستانێ و دەڤەرێن کوردستانى یێن دەرڤەى هەرێما کوردستانێ ل داهاتێ عیراقێ و نەهێلانا وێ غەدرا چەندین سالا ل مللەتێ مە دبیاڤێ ئابورى و موچە و شایەستێن دارایى دا دهێتە کرن.
3. پەیڕەوکرنا دستوورى ب هەموو مادە و برگێن وێ ڤە، کو تاکە مسۆگەرکرنا بەردەوامیا ئێکگرتى یا ئارازومەندانە و ئاخ و مللەت و سەروەریا عیراقێ و پێگیرى ب دەق و ناڤەرۆکا کو ل سەر پرەنسیبێن هەڤپشکى و هەڤسەنگى و تەوافقێ هاتینە دارێشتن.
4. بجهئینانا ماددێ 140 یێ دستوورى ب ئاسایکرن و سەرژمێرى و راپرسین ڤە و نەهێلانا رەوشا نا لابارا کەرکووک و هەموو باژێر و باژێرکێن دەڤەرێن دەرڤەیى دەستهەلاتا هەرێما کوردستانێ، هەروەسا قەرەبوکرنا هەموو زیانڤێکەفتێن رووداوێن داگیرکرنا 16 ئۆکتۆبەرێ یا سلا 2017.
5. پاراستنا سیستەمێ کۆمارى یێ ئیتحادى دیموکراتى فرەیى و دامەزراندنا دەولەتەکا مەدەنى دەزگەهى ل سەر بناغێ هەڤپشکى و وەلاتى بوونێ و یەکسانیێ.
6. عیراق وەلاتێ فرەنەتەوە و ئاین و ئاینزایێن جودا، دڤێت رێز ل جوداهیان و ئازادییان بهێتە گرتن بۆ بهێتە دەستەبەرکرن، ئەو جوداهى ببنە خالێن ب هێزێن وى وەلاتى، تیرۆر و گڤاشتنێن ب مەرەم و ئارمانجا گوهۆرینا دیمگرافى یا دەڤەرێ ب دووماهى بهێن.
7. دامەزراندنا جڤاتا ئیتحادى و دەرخستنا وان هەموو قانوونێن دستوورى یێن ددستورى دا هاتینە دارشتن، هەروەسا ئەنجامدانا سەرژمێریاریا گشتى یا ئاکنجیبوویان.
8. پاراستنا وێ سەقامگیرى و ئێمناهیا هاتیە دابینکرن ل سالێن بۆرى ب هیمەتا کوڕین دەزگەهێن ئێمناهیا کوردستانێ هاتیە بجهئینان.
9. بۆ ئاشتى یا نشتیمانیا سەرانسەرى و پێکڤەژیانا راستەقینە و ئاڤەدانکرنا هەموو دەڤەرێن زیانڤێکەفتى یێن شەرى و ڤەگەراندنا ئاوارەیان بۆ سەر مال و ملکێن خوە، هەروەسا بزاڤێن بەرفرەه بۆ هاریکرنا قوربانیێن جینوساید و سزادانا گونەهبارێن شەرى.
10. بێلایەنا لەشکرێ عیراقێ و هەیکەل و ئەرک و دەستهەلاتێن ل گۆڕ ماددە و بڕگێن دستوورى بیت، هەروەسا رێگرتنا هەمبەرى میلیتارێزەکرنا جڤاکى.
11. هاریکاریا دادپەروەرى و دانپێدان ب پێشمەرگەى و دابینکرنا ماف و پێدڤیێن وان ژ هەموو ئالیەکێ ڤە، کو ب ئازایەتى و خوەراگرى و پێشکێشکرنا ب هزارن شەهید و بریندارێن کوردستان و عیراقێ و جیهان ژى ژ تیرۆرستان هاتنە پاراستن.
12. بۆ چاکسازیا ئابورى و دارایى یا بنەرتى کو عیراقێ ژناڤ چوونێ قورتال بکەت
13. بۆ ریفوورمەکا سیاسى و ئیدارى یا گشتى کو رێز و سەروەرى بۆ دامودەزگەهێن نیشتیمانى و سەربخوەیى بۆ دەستهەلاتا دادوەرى هەبیت.
14. داکوکى کرن ل مافێن سیاسى و ئیدارى وکلتورى یێن تورکمان و (کلدان سریان ئاشۆرى) و ئەرمەن ومافێ کوردێن ئێزدى وفەیلى.
بو هەموو ڤان ئارمانجان و ب دەستڤەئینانا هەموو مافێن دستووریێن گەلێ مە و راکرنا سزا وگەفێن ل سەر کوردستانێ ، هەلبژارتنان د هەموو کاودنان دا ب میکانیزم و ب رێیەکا خەباتا مەدەنى و دیموکراسى دزانین بو داکوکیێ ل سەر مافێن کورد و کوردستانێ.