ب بێدەنگترین روژا جیهانیا شانویێ یە
کەڤال سدقی
نە دەنگێ ڤەبونا پەردەکێ دناڤ تاریاتیا هولەکێ دهێت، نە خەیالێن نڤیسەر ودەرهێنەران دبیتە مێهڤانا هولان نە رپ رپا دلێ ئەکتەران لپشت وێ پەردا ستویر دمینتە هەلاویستی ، نە چ چەپکێن گولا دهێنە دیاری کرن، نە ژی دەنگێ چەپلە قوتانێن بینەرێن دلخوش و چاڤ بروندک دهێتە بیهیستن ، چەند هیڤی و خەیالێن شانوکاران وەک ماسیێ نە، نە شانوکار دشین د هولەکا چول و بێدەنگ دا بژین و نە ماسی دشێت د دەریایەکا هشک دا، وەک( جک وان ) دبێژیت دێ چەندا بالکێش بیت ئەو دەمێ کو دیسا بیتە سەردەمێ معجیزا ، نە خەلەت تێنەگەهن من باوەری ب چ معجیزا نینە و نابن ، بەلێ بتنێ تەخمین بکەن، ئەو دەما کو کەساتیێن بەرنیاسیێن گریکا کەڤن و روما ساخ ببنە ڤە و بێهنە ڤی سەردەمی و ڤی عصرێ کورونایێ ئەم تیدا، پرس ئەوە کا دێ ئەو چاوا ڤێ جیهانێ بینن و چ کەن؟ بو نمونە دبیت مێژو نڤێسی ناڤدار (توسیدیدیز) ل ءیک ژ میدیایێن هەرێ ناڤدار دەست بکارێ بکەت وەک راگەهاندکارەک، (هودت) بگەهیتە کوما مێژونڤیسین چارچوڤەکری و سنوردار (افلاطون) بەلێ دێ گەلەکێ کەیف خوش بیت کو د ناڤ کومەکا هەرە زورا فیلەسوفا دا دێ ژیت بەلێ بێ گومان دێ عاجز بیت دەما بزانیت ژ سەردەمێ وی تا ئەڤروکە فەلسەفە چەند کێم و ضعیف یا هاتیە پێشڤەبرن،(ارسطو، بقراط، بطلیموس) دێ ژ ڤێ پێشڤەچونا زانستێن پزیشکێ و زانستێن کەونی مینە حەیری،بەلێ ب بوچونا من کومەک ژ وان رێڤینگێن مێژویی کێمتر ژ هەمیا دێ هەست ب غەریبی و نامویی کەن و ئەو ژی هونەرمەندێن سەردەمێن کەڤنارێن،ئەو بێ گومان دێ شین ڤێ جیهانێ ژی دیسا ب هەست وخەون و جانێ خو تێبگەهن ، ژبەرکوکەساتینێن مینا هومەر ، اسخیلوس، سوفوکلس، یوربیدس و هوراس ، دێ گەلەک زوی تێگەهن کو هونەرمەند ئەو تەخا ئێکانەیە یا سەرەرای هەمی هەڤدژیێن ، هزری ، کلتوری، سیاسی، ئایینی، جغرافیای ئێک زمانێ دەربرینێ یێ هەی، و هوسا بووان دیار دبیت کو هونەر ژ کەڤن و تا ئەڤرو لسەر دو بنگەهان یێ هاتیە ئاڤاکرن: ١. سرا لێگەریان دناڤ جیهانێ ٢. ئەو رێکا کو هونەرمەند دهەلبژێریت بو دەربرینا وێ جیهانێ. دزانم هونەرمەند بون ئانکو فێری شکەستن و رابونێ بون، ئەو ژی ژ جورێ بەردەوام و لدویف ئێک، ب رەنگەکێ کوکەس ژ بلی هونەرەمەندا نەشین تێدا بژین، ئەو شکەستنە پارچەکە ژ جیهانا هونەرمەندا، خو ڤەکێشان ژ وێ بازنێ ئانکو شکەستن و هونەرمەند چ جارا شکەستنێ قەبیل ناکەن خو د سەردەمێ کورونایێ دا ژی ، دڤان خەیالادا بوم دەما دەنگێ ناما تێلەفونا من بێدەنگیا ژورێ و خەیالا من شکاند و شاشا تاریا موبایلا من بناڤێ کوثر شوکتێ روهن بو بەلێ هەڤالا خوشتڤی پیروزباهیەک ژرەنگ و خەیالا خو بو من دیاری کربو و نڤیسی بو: ڕۆژ باش ئەی جوانیی… جوانی یا بازددەت بازددەت بەرەڤ داڤێن ڕەشێن پرچا تە یا رەشتر ژ تاریا شەڤێ، ببورە هەكە ل داویا پائیزەكێ مە جاردن هەڤ هەمبێز نەكر، كارڤەدانێن خۆ یێن تژی دلوڤانی ل ناڤ جانتا خۆدا هەلگرە، خواتر خواستنێ ژ داوی روناهیا زەرا هولا شانویێ بكە! ل داویا كوراتییەکێ وێنێ تێكستەكی ژ شانویا بێدەنگیێ بکێشە، گولەكێ لبن بالگەهەكا تژی خەون بدانە… ڕۆژ باش ئەی جوانی، هشیاربە مرن یا لەزێ دكەت… جاكیتێ بابێ خۆ یێ رەش، كەفیكا دایكا خۆ یا بگولێن مور ل ناڤ جانتا خودا هەلگرە! پەیڤێن ڤی تكستێ خەمناك دگەل ئاراستێ بای بكە فروكەكا كاغەزی، تێنڤیسا خۆ یا وێنا دگەل رەنگان لبەر سینگا خۆ بدانە، خەمگین نەبە ژ وێنە كرنا ڤی باژێری، رەنگێن تژی دەنگ و دور بدانە ئالیەكی، تەخمین نەكە ئەڤ باژێرە مینا جاران دێ بیتە تابلویەكا تژی ژیان، نەژی نوتێن موزیكەكا ئارام، رەنگێ بێدەنگی و ڤالاتیێ بسەر هەر جهی دا زال بكە، پرتێن نانی ددەستێ چ گەشتیاران دا نین بو پشیكەكا رەنگ گەور، زەنگێن پەرستگەهان، دەنگێ بانگی چ باوەر داران لخۆ خرڤە ناكەت. ڕۆژ باش ئەی جوانی، هشیاربە مرن یا لەزێ دكەت… هەستێن من یێن تژی ڤیان و پەیڤێن من یێن ل دور عەشقێ دشانویەكا خۆ وەربكە و دجانتا خۆ دا هەلگرە ئەڤرو نە ئەرد و نەئەسمان نكارن عەشقێ بپارێزن ژبلی گورستانەكێ چ نەمایە… ڕۆژ باش ئەی جوانی! گوتە من: من دڤیا وەکی خو روژا جیهانیا شانویێ لتە پیروز کەم ئەز ژی دبەرسڤا هەڤالا خو دا بسوپاسی ڤە روژا جیهانیا شانویێ لگشت شانکار و هونەرمەندا پیروز دکەم
26.03.2020 المانیا
