ب جەستەیێ خۆ وەغەركریە بەلێ د بیردانكا كوردان دا یێ ساخە
د.سۆزان ئامیدی
ل ب20 ئەڤێ مەهێ دا بیرمەند و جوگرافیناسێ فرەنسی (جیرارد شالیان) وەغەرا دوماهیێ كربوو. ئێك ژ دەنگێن هەری بلند و دیار بوو كو كارێن خۆ بۆ دێكیۆمێنتكرنا ئازارێن گەلێن ستەملێكری تەرخان كری . جهێ (دۆزا كوردی) د جەرگێ گرنگیدانێن وی یێن هزری و مەیدانی دا هەبوو.
شالیانی ب تنێ ژ دوورڤە چاڤدێری نەدكر، بەلكو ژ نێزیك ڤە د ناڤ سەربۆِرا كوردی دا دژییا. ئەوی هەر د ناڤبەر دەمەكی و ئێكێ دی دا ل ناڤا شاخ و داخ و چیایێن كوردستانێ دا ل ماوەیێ حەفتیێن سەدەیا ڕابۆری د گەل پێشمەرگەی دا دژیا، ئەو بارودۆخێن سەخت یێن ئەوان برین، ب هەڤڕا یێ پشكداربوو و ئەوی باس لێ كریە و هووركارتیێن وێ خەباتێ تۆمار و بەلگەكرینە. ئەڤێ سەڕبۆڕێ كاریگەڕیەكا كویر یا مرۆڤاتی ل سەڕ كەساتییا وی كریە و ئەڤە كەساتیە ژ لێكۆلەرەكی ئەكادیمی هاتیە گوهۆرین بۆ دیدەڤانەك ل سەر دەردەسەری و خۆڕاگریا كوردان.
هەڤسۆزیا وی بۆ كوردان نەئەوە كو بەرهەمێ هەستەكا ب لەز بوو یان هەما تشتەك بوو و دەرباز ببوو، بەلكو نێڕینەكا هزری یا خورت بوو. شالیانی لێكۆلینا گەلەك بزاڤێن ڕزگاریخوازان ل سەرانسەری جیهانێ دا كرینە و گەهشتە وی ئەنجامی یێ كو كورد نوونەرایەتیا كەیسەكا ناوازە دكەت: گەلەكێ بێی دەولەت، ژ لایێ زلهێزێن مەزنێن دەڤەرێ یێن یێ دۆرپێَچكری یە و ژ مافێ خۆ یێ چارەنڤیسیێ یێ بێبەهر كریە، ل گەل ئەڤێ چەندێ ژی دا ب ئیرادەیەكا دەگمەن ب ل سەر تێكۆشانان بەردەوامن.
د نڤسینێن خۆ دا یێ بەردەوام بوو ل بیرئینانا وێ چەندێ كو ڕۆژئاڤا یا قەرزاری كوردایە، ب تایبەتی پشتی كو كوردان ل بەرانبەر تیرۆرێ دا قوربانی داین. ئەوی وەسا هزر دكر كو دانپێدان ب دادپەروەریا دۆزا كوردان، ئەو تەنێ ئۆپشنەكا سیاسی نینە، بەلكو بەرپرسیاریەكا ئەخلاقی یە ل سەر وژدانا نێڤدەولەتی.
جیرار شالیان ب شێوەیەكێ جەستەیی وەغەرا دوایێ كریە، بەلێ ل ناڤ بیردانكا وژدانا كوردان هەر دێ زیندی مینیت، چونكو كورد ئەوان كەسان ژ بیر ناكەت یێن كو ل سەردەمێ بێدەنگیێ و پشت گوه ئێخستنێ دا مل ب ملێ وان ڤە مابوون و ل گەل راوەستابوون.