ب سه‌ربلندی ڤه‌ سه‌رۆك بارزانی ل به‌غدایێ یه‌

ب سه‌ربلندی ڤه‌ سه‌رۆك بارزانی ل به‌غدایێ یه‌

4

ئحسان ئامێدی
سه‌رۆك بارزانی وه‌كو سه‌ركرده‌یه‌كێ سه‌رفراز و سه‌ركه‌فتی ل به‌غدا ب گه‌رمی دهێته‌ پێشوازیكرن، وه‌سا دهێته‌ دیتن كو كلیلێن چاره‌سه‌ریا پتریا كێشه‌ و ئالۆزیان د ده‌ستیدانه‌ ودێ بكارئینیت ژبوونا چاره‌سه‌ركرنێ و ئارامیێ و سه‌قامگیریێ.
هه‌می كاربده‌ستێن ئیراقێ ژ سه‌رۆكێ كۆمارێ و سه‌رۆك وه‌زیران و سه‌رۆكێ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ و سه‌رۆكێ په‌رله‌مانی و بالیۆزێن ده‌وله‌تان و به‌رپرسێن هێزێن سیاسی په‌سنا سه‌رۆك بارزانی كریه‌ كو رابه‌ره‌كێ مه‌زنه‌ و سه‌ره‌دانا وی گه‌له‌كا پێدڤی و گرنگه‌ و كلیلێن چاره‌سه‌ریا گه‌له‌ك كێشه‌یان ڤێنه‌.
سه‌رۆك بارزانی دبێژیت: هه‌ر ده‌مێ نیازپاكیه‌ك هه‌بیت چ كێشه‌ نابنه‌ به‌ربه‌ست بۆ چاره‌سه‌ركرنێ. جه‌نابێ وی ژی هه‌رده‌م ب نیازپاكی سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل هه‌می لایه‌ن و پرسا دكه‌ت و دیتنه‌كا مرۆڤایه‌تی بۆ هه‌یه‌ و ده‌ستپێشخه‌رێ چاره‌سه‌ریێن گونجایه‌.
به‌رێز له‌تیف ره‌شید سه‌رۆك كۆمار دبێژیت سه‌ره‌دانا سه‌رۆك بارزانی یا گرنگه‌ و كاریگه‌ره‌.
به‌رێز محه‌مه‌د شیاع سوودانی سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ دبێژیت: سه‌رۆك بارزانی رۆله‌كێ مه‌زن د پرۆسه‌یا سیاسیا ئیراقێ دا هه‌یه‌.
سیاسه‌تمه‌داره‌كێ دی دبێژیت: سه‌رۆك بارزانی بابێ سیاسه‌تێ یه‌ ل ئیراقێ.
هه‌روه‌سا نڤیسه‌ره‌كێ دی دبێژیت: سه‌رۆك بارزانی تاكه‌ سه‌ركرده‌یێ جیهانێ یه‌، ئه‌و ب خوه‌ و ب ناسنامه‌یا خوه‌ یا پێشمه‌رگه‌یاتی و كوردایه‌تی بێ پله‌ و پۆست جهێ رێز و پێزانین و سه‌رنج و بایه‌خا هه‌می نه‌ته‌وه‌ و ئایین و سیاسیێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست و جیهانێ یه‌.
هه‌روه‌سا گه‌له‌ك سیاسه‌تمه‌دار و دیبلومه‌تكار و نڤیسه‌ران په‌سنا سه‌رۆك بارزانی كریه‌ كو سه‌ركرده‌یه‌كێ بێ هه‌ڤركێ كوردستانێ و ئیراقێ یه‌ و نموونێن وه‌كی وی نینن، مرۆڤه‌كێ نیشتیمانپه‌روه‌ر و دلپاك و دلسۆز و راستگۆ و وێره‌ك و خۆشتڤییه‌.
سه‌رۆك بارزانی سه‌ركرده‌یێ نه‌ته‌وه‌یی كوردستانێ یه‌، هێمایێ دۆزا نه‌ته‌ویا كوردستانێ و خه‌بات و قوربانیدانێ و سه‌رفرازیێ یه‌، دهێته‌ نیاسین ب هێزترین سه‌ركرده‌یێ كوردستانی و ئیراقی، هه‌روه‌كو سه‌ركرده‌یه‌كێ كارا ل ئاستێ هه‌رێمایه‌تی و نیڤده‌وله‌تی ژی جهێ خوه‌ كریه‌.
ل كوردستانێ سه‌رۆك بارزانی د نه‌خۆشترین و د ئالۆزترین كاودان دا شییا ئیراده‌یا ملله‌تی كوردستانێ زیندی بهێلیت و هیڤیان ئاڤاكه‌ت و درێژیێ بده‌ته‌ خه‌بات و شۆره‌شێ، و لایه‌نێن سیاسیێن كوردسانێ كۆمڤه‌كه‌ت و به‌ره‌یێ كوردستانی پێكبینیت و سه‌رهه‌لدانێ بكه‌ن و هه‌رێما كوردستانێ دامه‌زرینن.
و ل ئاستێ ئیراقێ هه‌ر سه‌رۆك بارزانی بوو وه‌كو سه‌ركرده‌یه‌كێ نیشتیمانی شیایی هه‌می لایه‌نێن سیاسیێن هه‌ڤ ـ ناكۆك و دژی رژیما دكتاتۆری كومڤه‌كه‌ت و ل سه‌ر كارنامه‌كێ پێكبینیت و پاشه‌رۆژا ئیراقێ دانن.
سه‌رۆك بارزانی بوو ب زه‌لالی ئارمانجا خوه‌ دیاركری و هێزێن به‌رهنگاریا رژێما دكتاتۆری كۆمڤه‌كرین و ئاراسته‌ كرین ژ بوونا هه‌ڕفاندنا دكتاتۆریه‌تێ و ئاڤاكرنا ئیراقه‌كا دیموكراتیا فیدرالیا ده‌ستووری.
ژبه‌ر رۆلێ پیرۆزێ سه‌رۆك بارزانی د خه‌باتا رزگاریخوازا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتیمانی دا و د چێكرنا ئیراقا نوی و پرۆسا وێ یا سیاسی دا، ئه‌ڤرۆكه‌ سه‌رۆك بارزانی وه‌كو ب هێزترین سه‌ركرده‌یێ كوردستانێ و ئیراقێ دهێته‌ نیاسین و سه‌ره‌ده‌ری دگه‌لدا دهێته‌كرن و پسیار و دانوستاندن دگه‌ل دهێنه‌كرن بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌ و ئالۆزیێن هه‌رێمێ و ئیراقێ و هه‌رێمایه‌تی.
پشتی روخاندنا رژێما دكتاتۆری رۆلێ سه‌رۆك بارزانی یێ سه‌ره‌كی بوو، بۆ سه‌رئێخستنا پرۆسه‌یا سیاسی د ئیراقا نوی دا، و دانانا یاسا ب رێڤه‌برنا ده‌وله‌تێ و دانانا ده‌ستورێ ئیراقێ و پێكئینانا لایه‌نێن سیاسی و كابینه‌یین حوكمه‌تا فیدرال و ژناڤبرنا تیرۆرێ و گرۆپێن تیرۆرستی و ده‌وله‌تا خیلافه‌تا ئیسلامی داعش و سه‌قامگیرنا ئیراقێ.
ئه‌ڤ سه‌ركرده‌یێ مه‌زن یێ ئه‌ڤ رۆله‌ هه‌ی نهو ژی چاڤه‌رێ لێ دهێته‌كرن رۆله‌كێ كاڕا بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن ناڤخوه‌یێن ئیراقێ و هه‌رێمایه‌تیێ ببینیت، نه‌مازه‌ كو ده‌ڤه‌ر هه‌می یا د بارودۆخه‌كێ ئاگری دا و ئه‌گه‌ر نه‌هێته‌ كونترۆلكرن دێ گه‌له‌ك تێدا سۆژن و زیان ب هه‌میان كه‌ڤیت.
مه‌زناتیا سه‌رۆكی ژمێژه‌یه‌ له‌وان ژلایێ سه‌رۆكێن زلهێز ڤه‌ پێشوازی لێ دهێته‌كرن و سه‌ره‌دانا وی دكه‌ن و ل كۆڕبه‌ندێن نێڤده‌وله‌تی به‌رهه‌ڤ دبیت و گۆتار پێشكێش دكه‌ت و پشته‌ڤانیا ده‌ره‌كی بده‌ستڤه‌ دئینیت.
سه‌رۆك بارزانێ خودانێ مه‌زنترین تۆڕا په‌یوه‌ندیێن جڤاكی و سیاسی و هه‌رێمایه‌تی و نێڤده‌وله‌تى یه‌ هه‌روه‌كو خودانێ مه‌زنترین هێزا سیاسیا كوردستانی و ئیراقی، كو دشێت ب كاڕانه‌ بكاربینیت بۆ ئارمانجێن مفادار و هه‌ڤسه‌نگیا به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك.
سه‌ركردایرتیا سه‌رۆك بارزانی كاریِزمایه‌كه‌ ل ئاستێ ناڤخوه‌ و ده‌ره‌ڤه‌ گوهداری لێ دهێته‌ كرن و رێز لێ دهێته‌ گرتن، ئه‌وه‌ یێ كو دشێت پێناڤی به‌رژه‌وه‌ندیێن ملله‌تی هه‌ڤسه‌نگیێ بپارێزیت و په‌یوه‌ندیێن دۆستانه‌ و مفادار دگه‌ل كۆمه‌كا ده‌وله‌ت و لایه‌نیێن هه‌ڤدژ برێڤه‌ببه‌ت و ب ئاشكرایی دانوستاندنان و گفتوگۆیان و ریكه‌فتنان دگه‌لدا بكه‌ت.
نهۆ ژی سه‌رۆك بارزانی ب سه‌رفرازی و ب سه‌ربلندی ب سه‌نگا خوه‌ڤه‌ ل به‌غدایه‌ و پێشوازیێن گه‌رم ل بلندترین ده‌ستهه‌لاتداریێن ده‌وله‌تێ لێ دهێته‌كرن و هه‌می لایه‌ن ژی له‌زێ دكه‌ن ب دیدارا وی شادببن، نه‌مازه‌ كو ژمێژوه‌ره‌ ده‌ستهه‌لاتێن ئیراقا فیدرال داخواز لێ كری و ل هیڤیێبوون كا كه‌نگی دێ رازی بیت و سه‌ره‌دانا وان كه‌ت و د سروشتێ سه‌رۆك بارزانی دایه‌ چ سه‌ره‌دان و دیداران ناكه‌ت ئه‌گه‌ر ئارمانجبه‌ر نه‌بن و سوود تێدا نه‌بیت.
پتریا چاڤدێریان وه‌سا نیشا دده‌ن كو بۆ جارا ئێكێ یه‌ سه‌ركرده‌یه‌كێ نیشتمانی ژ لایێ هه‌می هێزێن سیاسی و جڤاكی و دیبلۆماسی ڤه‌ ب ڤی ره‌نگی ب گه‌رمی دهێته‌ پێشوازیكرن، ئاستێ پێشوازی لێكرنێ و كۆمبوون و دیدارێن سه‌رۆك بارزانی دگه‌ل به‌رپرس و كاربده‌ستێن حوكمه‌تا فیدرالی ژ ده‌ستهه‌لاتێن یاسادانانێ و بجهئینانێ و دادوه‌ریێ و لایه‌نێن سیاسیێن ئیراقێ و دیبلۆماسیێن جیهانی وێ نیشادده‌ت كو ئیراق ب ملله‌ت و حوكمه‌ت و لایه‌نێن سیاسی ڤه‌ گه‌له‌ك پێدڤی ب سه‌رۆك بارزانی نه‌ كو سه‌ره‌دانا وان بكه‌ت و رۆلێ خوه‌یێ كاریگه‌ر بكاربینیت بۆ ڤه‌كرنا گرێیان و چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یان ل ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا فیدرال، هه‌روه‌سا د ناڤبه‌را لایه‌نێن سیاسیێن ئیراقێ و گفتوگۆیێ ل سه‌ر گرفتێن وانێن ناڤخوه‌یی بكه‌ت و چاره‌یان بۆ بینیت و پێكبینیت.
زیره‌كیه‌كا مه‌زنه‌ د ڤان كاودانان دا سه‌رۆك بشێت ل گه‌ل بالیۆزێن چه‌ندین ده‌وله‌تێن جیهانی یێن هه‌ڤدژ و دۆست، (ئه‌مریكا، چین، رۆسیا، به‌ریتانیا، فه‌ره‌نسا، ئیران، توركیا و چه‌ندێن ده‌وله‌تێن عه‌ره‌بی)كۆم ببیت و باسێ پرس و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك بكه‌ن و په‌یوه‌ندیێن كوردستانێ و ڤان وه‌لات و لایه‌نان خۆشتر بكه‌ن. د هه‌مان ده‌م دا بشێت دگه‌ل لایه‌نێن سیاسیێن سونی و شیعه‌ كۆم ببیت و گفتوگۆیان بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن وان بكه‌ن، هه‌روه‌سا دگه‌ل پێكهاتێن جڤاكیێن یێن نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی كۆم ببیت و خوه‌ ل پرسێن وان بكه‌ته‌ خودان.
ده‌ركه‌فتنا سه‌رۆك بارزانی د ڤی بارودۆخێ مه‌ترسیدار دا ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین گه‌شبینیه‌كێ چێدكه‌ت كو سه‌رۆك بارزانی یێ رۆله‌كێ كاڕا بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن هه‌لاویستی دبینیت و یێ كاره‌كێ باش دكه‌ت دا كو ئیراق و هه‌رێما كوردستانێ ژ ڤی بارودۆخێ مه‌ترسیدار بهێته‌ پاراستن و ئارام ببیت.
هه‌لبه‌ت سه‌ره‌دانا سه‌رۆكی ب خوه‌ و ئه‌و پێشوازیا گه‌رم و ئه‌و كۆمبوونێن ل ئاستێن بلند دلخۆشكه‌ر و ئارامكه‌رن بۆ هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ و ده‌وله‌ت و لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار و هه‌می ل وێ باوه‌رێنه‌ ئه‌ڤ سه‌ره‌دانا رێزداری یا به‌رهه‌مداره‌ و ئه‌نجامێن وێ د به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌ل وه‌لاتی دا ل ده‌مێن بهێن دێ دیار بن.

کۆمێنتا تە