تایبه‌تمه‌نده‌كێ تیشك و سونارێ: به‌ری هه‌ر نشته‌رگه‌ریه‌كێ پێدڤیه تیشك بو نه‌خۆشی بهێته‌گرتن
دهۆك، شڤان لوقمان:
پشكا تیشكێ ل نه‌خوشخانا ته‌نگاڤییان ل دهوكێ ژ سێ پشكان پێك دهێت، ل ده‌مێ په‌یدابوونا هه‌ر روودانه‌كا نه‌چاڤه‌رێكری، وه‌كو روودانێن ترومبیلێ و په‌یدابوونا خوینبه‌ربوونه‌كێ ژبو ده‌سنیشانكرنا نه‌خوشیێ میفراس دبیته ده‌سپێكا پشكنینێ.
د. مه‌هدی محه‌مه‌د عه‌لی، تایبه‌تمه‌ندێ تیشك و سونارێ دیاركر كو پشكا تیشكێ پێك دهێت ژ هه‌تا چار پشكان ل دووڤ پێدڤیا نه‌خوشخانێ و گۆت: پشكا تیشكێ ل نه‌خوشخانا ته‌نگاڤییا پێك دهێت ژ سونار و میفراسێ، هه‌روه‌سا تیشكا نورمال ئه‌ڤان تیشكان روله‌كێ گرنگ یێ هه‌ی دده‌سنیشانكرنا نه‌خوشیان دا، ده‌مێ كه‌سه‌ك د جهه‌كیدا دكه‌ڤیت یان روودانێن ترومبێلێ یان خوینبه‌ربوون دناڤا سه‌ریدا په‌یدادببیت، میفراس دبیته ده‌سپێكا پشكنینێ و دیاردكه‌ت كا خوینبه‌ربوون هه‌یه یان پێدڤی ب نشته‌رگه‌ریێ هه‌یه یان نه، به‌ری ئامیرێ میفراسێ بهێته نه‌خوشخانا ته‌نگاڤیان، نۆشدار ل دووڤ نیشانان دچوون كا خوینبه‌ربوون هه‌یه یان نه بوو زانینا ڤێ یه‌كێ نۆشداران جهه‌ك ڤه‌دكرن كا خوینبه‌ربوون هه‌یه یان نه، به‌لێ پشتی هاتنا ئامیرێ میفراسێ و ده‌مێ روودانه‌ك په‌یدادبیت وی كه‌سی دئیننه نه‌خۆشخانا ته‌نگاڤیان و میفراس بو دهێته گرتن، هه‌كه خوینبه‌ربوون هه‌بیت نه‌خوش دهێته ئاماده‌كرن بوو نشته‌رگه‌ریێ، دیسان هه‌كه خوینبه‌ربوون نه‌بوو نه‌خوش ژلایێ نۆشداران ڤه دهێته چاڤدێریكرن.
تایبه‌تمه‌ندێ تیشك و سونارێ خویاكر كو ده‌مێ نه‌خۆش سه‌ره‌دانا نه‌خوشخانێ دكه‌ت دێ ژلایێ نۆشداران ڤه هێته پشكنینكرن و گۆت: ده‌مێ نه‌خوشی شكه‌ستن هه‌بیت، پێدڤییه تیشكا نورمال بو بهێته گرتن ل ده‌مێ تیشكا نورمال دا دیارنه‌كر، پێدڤییه بو نه‌خوشی تیشكا میفراسێ بهێته گرتن، هه‌كه زكئێشان هه‌بیت یان ئاریشێن ده‌ستئاڤێ هه‌بن یان ته‌نشتێن وی ب ئێشن پێدڤییه سونار بو بهێته گرتن، ده‌مێ نه‌خوشیا وی ب ئامیرێ سونارێ نه‌هێته دیاركرن، پێدڤییه میفراس بوبهێته‌گرتن، دا نه‌خوشیا وی بهێته ده‌سنیشانكرن.
د.مه‌هدی محه‌مه‌د، دا زانین دو جورێن میفراسێ یێن هه‌ین و گۆت: میفراسا نورمال هنده‌ك جاران بو به‌ركێن گولچیسكان ب كاردهێت پێدڤی ب ده‌رمانی نابیت بده‌ینێ، بو ده‌سنیشانكرنا رێژا كاركرنا گولچیسكێ وی ده‌می ئه‌م ده‌رمانی د ده‌ینێ، هه‌روه‌سا بو ده‌سنیشانكرنا گه‌له‌ك نه‌خوشیێن دی وه‌ك وه‌ره‌مێن سینگی و رووڤیكا، هه‌روه‌سا وه‌ره‌مێن مێشكی پێدڤییه میفراسا ره‌نگاو ره‌نگه بو بهیته‌گرتن، پشتی گرتنا میفراسا نورمال ده‌رمان دهێته بكارئینان بو میفراسا ره‌نگا و ره‌نگ و بو هه‌ر نه‌خوشیه‌كێ ب ره‌نگه‌كی دیار دبیت، بو نمونه ده‌رمان ب كاردهێت بو دیاركرنا هه‌ر وه‌ره‌مه‌كێ یان كیسكه‌كێ نورمال یان خوینبه‌ربوونێ، هه‌روه‌سا هه‌ودان یان خوین به‌ربوونا مێشكی كو هه‌ر ئێك ژڤانا ل ده‌مێ ب كارئینانا ده‌رمانی بشێوه‌كێ جودا ده‌ردكه‌ڤیتن.
تایبه‌تمه‌ندێ تیشكو سونه‌رێ ئاماژه ب وێ یه‌كێ دا، به‌ری هه‌ر نشته‌رگه‌ریه‌كێ پێدڤی یه پشكا تیشكێ دبیت كو هاریكاره بو زانین و ده‌ستنیشانكرنا هه‌رنه‌خوشیه‌كێ، و گۆت: میفراس روله‌كێ گرنگ یێ هه‌ی د ده‌ستنیشانكرنا نه‌خوشیێن كۆرونایێ دا، هه‌روه‌سا دشیاندایه بو زانینا رێژا ڤێ نه‌خوشیێ كا چه‌ند زیان گه‌هاندیه مێلاكا سۆر یا نه‌خوشی.
