تایبه‌تمه‌ندیا باژار و ره‌وشه‌نبیرێن سلێمانیێ چى یه؟
به‌شێ ئێكێ: هه‌لویستێن دیرۆكى و نوكه‌یى
گه‌له‌ك به‌حسێ تایبه‌تمه‌ندیا باژارێ سلێمانیێ و ره‌وشه‌نبیرێن ڤى باژارى دئێت كرن، پرانى باس ژ ڤان، یان یه‌ك ژ ڤان، خالان دكن: هه‌بوونا پرهزریێ، جڤاكه‌كا ڤه‌كرى و نه‌ته‌قلیدى (ترادیتسۆنى)، خه‌لكه‌ك ره‌وشه‌نبیر و خوه‌نده‌وارن، خیانه‌ت و فه‌وزا.
ئه‌ز باوه‌رم، كێم زێده، خیانه‌ت و فه‌وزا، دێ باس بیت ژ هه‌لویستێن ره‌وشه‌نبیر، و جاران ژى حزبێن ژ لایه‌ن ره‌وشه‌نبیرێن ڤى باژاری ڤه هاتینه دامه‌زراندن. به‌رنیاسترین هه‌لویستێن ره‌وشه‌نبیرێن باژارێ سلێمانیێ ئه‌ڤن:
1907: كه‌ڕبوون ل سه‌ر حه‌فت داخوازیێن كوردى ژ سۆلتانێ ئۆسمانى، كو شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانى و گرگرێن به‌هدینان ئیمزا كربوون، ئه‌وجا به‌رده‌وامیا كه‌ڕبوونا ره‌وشه‌نبیرێن سلێمانیێ ل سه‌ر ڕاپه‌رینا شێخ عه‌بدولسه‌لام و سۆتاندنا بارزان و شه‌هیدكرنا شێخى.
1910: دامه‌زراندنا لقێ جون ـ ترك ل سلێمانیێ (تركێن ـ جوان: رێكخراوه‌ك فاشست بوو به‌رامبه‌رى ملله‌تێ كورد و پاشى بوو پارتا ده‌سته‌لاتدار ل تركیا).
1919 و 1922: هه‌لۆیستێن هه‌ڤدژ به‌رامبه‌ر شێخ مه‌حموود و مه‌مله‌كه‌تا وى، ئه‌وجا: به‌رده‌وام هه‌ولا كرێتكرنا شێخ مه‌حموود (حاشا سومه حاشا، ناڤێ شێخێ نه‌مر كرن: “خۆڵه قۆلپه”)،
1931: بێده‌نگى به‌رامبه‌ر ڕاپه‌رینا شێخ ئه‌حمه‌د و سۆتاندن و بۆمبه‌بارانا بارزان و سورگۆنكرنا (دوورخستن) بنه‌مالا شێخێ بارزان.
1943: فه‌شه‌لپێدانا ب پێكهاتنا بارزانى دگه‌ل شێخ مه‌حموود و گرگرێن جڤاكى و ئاینى ل سلێمانیێ، كو دو شۆڕه‌شان پێكڤه، ل بارزان و سلێمانیێ، بكن.
1943 ـ 1945: بێهه‌لویستى به‌رامبه‌ر شۆڕه‌شا بارزان و كۆمكرنا هاریكاریا ب ناڤێ شۆِره‌شێ، لێ نه بۆ شۆره‌شێ.
1944: پیلانگێرى و كۆده‌تا ل سه‌ر ره‌فیق حلمى (سه‌رۆكێ هیوا).
1946: نه‌رازیبوون ل سه‌ر دامه‌زراندنا پارتى دیمۆكراتى كوردستان.
1951: گرێدانا “نیڤ كۆنگره‌یه‌كى” ب ناڤێ پارتى و كۆده‌تا ل سه‌ر حه‌مزه عه‌بدولاه (سكرتێرێ پارتى ل وى ده‌مى).
1953: “فه‌وزا و ئاژاوه” د ناڤ پارتى دا. (كۆده‌تا ل سه‌ر یه‌ك و یه‌كتر ده‌رێخستن ژ ناڤ رێزێن پارتى).
1954: ئینقلاب ل سه‌ر شێخ له‌تیف شێخ مه‌حموود (جێگرێ سه‌روكێ پارتى).
1955: یه‌كه‌م هه‌ولا كۆده‌تا ل سه‌ر بارزانیێ نه‌مر.
1960: هه‌ڤركى ل گه‌ل بارزانى.
1961: تێكدانا په‌یوه‌ندیێن بارزانى و عه‌بدولكه‌ریم قاسم ل هۆلا الشعب ل به‌غدا.
1964: هه‌ولا ئینقلابێ ل سه‌ر بارزانى.
1966 ـ 1970: په‌یدابوونا “جاشێن ره‌وشه‌نبیر” (ئێدیه‌م بۆ وى ده‌مى ڤه‌دگه‌ریت).
1975: دامه‌زراندنا یه‌كیتى نیشتمانى كوردستان و ده‌ستپێكرنا هه‌ڤركیا خیناوى ل گه‌ل پارتى و چه‌ند پارته‌كێن دى یێن سیاسى.
1983: دانوستاندنێن ته‌كلایانه د گه‌ل به‌غدا.
1993 ـ 1998 بوون ب پشكه‌ك ژ شه‌ڕێ خوه‌كۆژیێ.
2009: ژێكپاشچوون د ناڤ رێزێن ره‌وشه‌نبیرێن سلێمانیێ دا.
2011: هه‌ولا ڤه‌گۆهاستنا بهارا عه‌ره‌بى بۆ كوردستانێ.
2015: ده‌ستپێكرنا خوه‌نیشاندانێن دژى حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ.
25ى ئیلۆنێ 2017: كێم پشته‌ڤانى و كێم پشكدارى د پرۆسێسا ڕیفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ دا.
16ى ئكتۆبه‌ر 2017: ڕاده‌ستكرنا كه‌ركووكێ و ده‌ستپێكرنا هه‌ولا دانوستاندنان ته‌كلایانه ل گه‌ل به‌غدا…
دوو تێبینى ل ڤێره گرنگن: فه‌وزا و خیانه‌ت و شۆڕه‌ش بابه‌تێن رێژه‌یینه. بۆ نموونه: ئایا 2011 و هه‌ولا ڤه‌گوهاستنا بهارا عه‌ره‌بى بۆ كوردستانێ فه‌وزایه، یان شۆڕه‌ش؟ له‌وا بابه‌تێ فه‌وزا و شۆره‌شێ بلا بمینت ب خه‌ما خوه‌نده‌ڤاناڤه. هه‌روه‌سا بابه‌تێ خیانه‌تێ و شۆڕه‌ش، بۆ نموونه هه‌لۆیستا ڕه‌وشه‌نبیرێن سلێمانیێ ل سالێن 1964 و 1966 ـ 1970 خیانه‌ت بوو، یان ژى كوردایه‌تى و شۆڕه‌ش. تێبینیا دووێ: دبیت چه‌ند بۆیه‌ره‌ك ژ بۆیه‌رێن ل سه‌رى هاتین نڤیساندن هه‌لویستا هه‌مى ره‌وشه‌نبیڕێن سلێمانیێ نه‌بیت، لێ ره‌وشه‌نبیرێن نه‌پشكدار د بۆیه‌رێ دا هه‌ردیسا كه‌ڕ و بێهه‌لویست بوون ل سه‌ر ئه‌نجامدانا وان كریاران و دووڤداتر ب هه‌ڤرا كار كرنه.
سلێمانى باژارێ جڤاكا ڤه‌كرى و پرهزرى و نه ترادیسیۆنه و بهایێن عه‌شیرگه‌رایێ ل ڤى باژارى هاتنه ژ بیركرن، خاله‌كا دیتره، كو وه‌كو تایبه‌تمه‌ندیه‌ك بۆ سلێمانیێ دئێته دیتن. ب راستى ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ڤێ بۆچوونێ ناسه‌لمینن: ل سلێمانیێ، وه‌كو ل هه‌مى باژار و ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ، ده‌نگێن پرانیا كاندیدا هه‌ر دیسا ژ ناڤ عه‌شیرێن وان دهێن، ڤیجا كاندید ره‌وشه‌نبیر بت، یان ژى حزبى، یان كوڕه‌عه‌شیر. نه‌ته‌نێ د هه‌لبژارتنان دا پشتبه‌ستن ب عه‌شیرێیه، به‌لكو ل بهاران كه‌رنه‌فال و مه‌هره‌جانێن عه‌شیرا ل سلێمانیێ ژى دهێن ئه‌نجام دان، وه‌كو كه‌رنه‌ڤالێ عه‌شیرا مه‌نمى ل سلێمانیێ و كه‌رنه‌ڤالێ سالانه یێ عه‌شیرا جاف. تۆلڤه‌كرن و پێكهاتنا ژ ده‌رڤه‌یى دادگه‌ها و سه‌ره‌ده‌ریا ل گه‌ل ژنێ گۆره‌یى دابونه‌ریتێن عه‌شیرێ، نه تشته‌ك نامۆیه ل سلێمانیێ، ئه‌و ژى وه‌كو هه‌موو جهێن دى یێن كوردستانێ.
من گه‌له‌ك باژار ل ئه‌ورۆپا و ئاسیا و ئه‌فریقیا دیتنه و گه‌له‌ك جاران چۆمه سلێمانیێ. ڕاسته ل ڤى باژارى وه‌كو ل هه‌ولێرێ و ل گه‌له‌ك باژارێن دن یێن كوردستانێ، بازاره‌ك په‌رتۆكفڕۆتنێ هه‌یه، لێ من نه‌دیتییه، ل پارك و جهێن بێهنڤه‌دانێ، په‌رتووك و ڕۆژنامه و كۆڤار د ده‌ستێ خه‌لكێ ڤى باژاری دا. بازارێن گه‌رمێن سلێمانیێ؛ بازارێن كرین و فروتنا جلوبه‌رگانه، و سه‌یران و بێهنڤه‌دان ژى بۆ بژارتنا گۆشت و خوارن و ڤه‌خوارنێ.
ئه‌ز دبینم تایبه‌تمه‌ندیا سلێمانیێ ئێك: كارتێكرنا ته‌ریقه‌تا قادرى، دو: ره‌وشه‌نبیرێن ڤى باژارى. شرۆڤكرن بۆ پشكا دو و سێ ژ ڤێ گۆتارێ.
